Nie tylko barszcz Sosnowskiego. Te rośliny z polskich łąk i lasów też są trujące. Uważaj!

Piękne, ale toksyczne rośliny ogrodowe

Konwalia majowa jest zazwyczaj pierwszą rośliną, która przychodzi na myśl w kontekście pięknych, ale trujących kwiatów ogrodowych. Popularna roślina zdobiąca lasy i ogrody jest silnie toksyczna – zarówno dla ludzi, jak i zwierząt – ze względu na zawartość konwalatoksyny. Trujące są wszystkie części rośliny (jagody, liście) – toksyczna będzie również woda, w której umieszczono bukiet z konwalii. Zatrucie może przejawiać się m.in. wymiotami i zaburzeniem pracy serca.

Toksyny zawiera również tulipan – czyli jedna z najpopularniejszych roślin na wiosennych rabatkach. Trujące dla ludzi i zwierząt (tu m.in. koty i psy) są cebulki i łodygi tulipanów, zawierające niebezpieczne alkaloidy. Co ciekawe, toksyn są pozbawione jedynie płatki kwiatów. Spożycie liści lub cebulek tulipana może powodować nudności, bóle brzucha a nawet drgawki.

Trujące rośliny z polskich łąk i mokradeł

Toksyny zawiera również naparstnica purpurowa – piękna roślina ogrodowa o charakterystycznych, kielichowatych kwiatach w barwie purpurowoczerwonej. Naparstnica purpurowa – podobnie jak naparstnica zwyczajna (występująca m.in. na terenach górskich) – zawiera toksyczne glikozydy, które są trujące zarówno dla ludzi, jak i zwierząt. Spożycie suszonych liści wywołuje m.in. zawroty głowy, biegunkę oraz duszności.

Trujące są również – powszechnie spotykane na polskich łąkach – różne odmiany jaskrów (ok. 27 gatunków). Niektóre gatunki tych roślin są trujące w całości. Za najbardziej toksyczną odmianę uznaje się jaskra jadowitego – roślinę polną z drobnymi, jasnożółtymi kwiatami, występującą zazwyczaj na brzegach rzek i w miejscach podmokłych. Sok jaskra jadowitego jest silnie toksyczny – wywołuje wysypkę, pęcherze i zaczerwienienie skóry.

Szalej jadowity występuje na terenach podmokłych – raczej nie spotkamy go na łące, ale może rosnąć na torfowisku, w szuwarach lub przydrożnym rowie. Wszystkie części tej silnie toksycznej rośliny – nazywanej także cykutą – są trujące. Za toksyczne właściwości szaleju odpowiada alkohol zwany cykutoksyną. Trucizna powoduje wymioty, ślinotok i utratę świadomości już do 20 minut po spożyciu. Zgon na skutek zatrucia jest skutkiem porażenia układu oddechowego. Zgodnie z – nie do końca potwierdzoną historycznie – tradycją toksyna z szaleju jadowitego (według innej wersji – ze szczwołu plamistego) miała zostać użyta do otrucia Sokratesa.

Uwaga: Trujące krzewy i drzewa

Pokrzyk wilcza jagoda to niewielki krzew, który przykuwa uwagę charakterystycznymi, czarnymi lub fioletowoczerwonymi jagodami. Te mogą zostać pomylone z jadalnymi owocami leśnymi (!). Wszystkie części tej rośliny są toksyczne, a największe stężenie trujących alkaloidów występuje w owocach i korzeniach. Spożycie nawet kilku owoców pokrzyku wywołuje m.in. halucynacje, może również doprowadzić do utraty przytomności, a nawet zgonu.

Cis pospolity to drzewo iglaste uprawiane głównie jako roślina ozdobna. Warto pamiętać, że wszystkie części tej popularnej rośliny są trujące. W liściach cisu zawarta jest taksyna – substancja działająca porażająco na serce, układ nerwowy i układ oddechowy. Roślina jest także toksyczna dla koni.

"Zemsta Stalina", czyli niebezpieczny barszcz Sosnowskiego

Barszcz Sosnowskiego to popularna, trująca roślina, której poświecono w mediach najwięcej uwagi. Uprawiana w Polsce od lat 50. XX wieku jako roślina pastewna szybko stała się gatunkiem inwazyjnym,trudnym do zwalczenia. W krajach byłego Związku Radzieckiego roślina funkcjonuje często pod nazwą "zemstą Stalina", ze względu na czas i okoliczności sprowadzenia. Kontakt z barszczem Sosnowskiego może grozić powstaniem skórnych oparzeń II i III stopnia. Za pojawienie się groźnych pęcherzy odpowiadają związki kumarynowe, zawarte we włoskach znajdujących się na łodydze i w liściach rośliny. Na oparzenia narażone są także zwierzęta hodowlane. Barszcz Sosnowskiego można rozpoznać m.in. po gęstych, dużych baldachach kwiatowych i łodydze osiągającej od 1 do 4 metrów wysokości.