Starzec jakubek, znany również jako starzec zwyczajny, to pospolita roślina występująca na łąkach, polach, pastwiskach i przy drogach w całej Polsce. Według podań ludowych nazwa rośliny nawiązuje do pory jej pełnego kwitnienia przypadającej na 25 lipca, czyli dzień poświęcony świętemu Jakubowi Apostołowi.
Starzec jakubek. Po czym rozpoznać roślinę?
Starzec jakubek to wysoka roślina, dorastająca do 120 cm wysokości. Ma wysoką, prostą łodygę pokrytą woskowatym nalotem oraz pierzaste liście o zielono-szarym kolorze. Dolne liście są większe od górnych. Najbardziej charakterystyczną cechą rośliny są złociste kwiaty, zebrane w duże, gęste koszyczki. Kwitnienie starca jakubka trwa do późnej jesieni.
Lasy Państwowe przestrzegają: Uwaga na rośliny trujące
W dawnych czasach starca jakubka stosowano w medycynie ludowej do leczenia wielu dolegliwości m.in. w schorzeniach wątroby oraz do przemywania ran. Twierdzono, że roślina ma również działanie moczopędne i pobudzające trawienie. Jednak już w latach 50. XX wieku udowodniono, że starzec jakubek nie tylko nie ma leczniczego działania, ale jest toksyczny i zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory. Lasy Państwowe ostrzegają, że starzec jakubek wykazuje silne działanie trujące zarówno w formie suszonej, jak i świeżej. Może niszczyć wątrobę i ma działanie kancerogenne. Jest niebezpieczny także dla zwierząt, które mogą ulec śmiertelnemu zatruciu po jego spożyciu.
Czym grozi kontakt ze starcem jakubkiem?
Roślina zawiera alkaloidy pirolizydynowe, które są silnie toksyczne dla ludzi i zwierząt. Te substancje mogą powodować uszkodzenie lub marskość wątroby, a nawet rozwój raka. Po spożyciu tej rośliny mogą pojawić się objawy zatrucia obejmujące bóle brzucha, nudności, wymioty oraz żółtaczkę.
Zatruciu mogą ulec też zwierzęta gospodarskie, które pasą się na łąkach, a także psy i koty, kiedy zjedzą tę roślinę podczas spacerów. Objawy mogące wystąpić u zwierząt to utrata apetytu, spadek masy ciała, a w ciężkich przypadkach nawet śmierć. Najlepszym sposobem na uniknięcie zatrucia jest unikanie kontaktu ze starcem jakubkiem. Podczas spacerów na łące lub w lesie nie dotykaj rośliny i nie zrywaj jej kwiatów. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku dzieci i zwierząt domowych.
Pierwsza pomoc po zatruciu starcem jakubkiem
Jeśli podejrzewasz zatrucie starcem jakubkiem u siebie lub u zwierzęcia, natychmiast skontaktuj się z lekarzem lub weterynarzem. Ważne jest, by nie prowokować wymiotów i nie przyjmować żadnych leków bez wcześniejszego skonsultowania się z lekarzem.