Zwyczaje i przesądy wigilijne. Jak ubrać choinkę? Co musi być na stole?

Ubieranie choinki. Tradycja i symbolika

Zwyczaj dekorowania świątecznego drzewka do Polski dotarł w XIX w. z Niemiec, gdzie w 1847 roku powstała pierwsza bombka choinkowa w hucie szkła w mieście Lauscha. Wcześniej w polskich domach popularnością cieszyły się podłaźniczki, czyli gałązki lub czubek jodły bądź świerku, które mocowano do sufitu i dekorowano. Podłaźniczka, inaczej boże drzewko, jutka, sad rajski, w domu miała zapewnić domownikom szczęście i dobrobyt. Była również elegancką świąteczną dekoracją.

Dziś w domach ubieramy choinki. Drzewo iglaste jest symbolem odrodzenia Jezusa Chrystusa, z kolei jego zielony kolor – symbolem nadziei oraz wiecznego życia. Ozdoby choinkowe wieszane na świątecznym drzewku również nie są przypadkowe, każda z nich symbolizuje bowiem coś innego:

• Lampki, światełka, świeczki – symbol światła, ochrona przed złymi mocami, wskazanie drogi
• Bombki (wcześniej jabłka) – symbol rajskiego jabłka. Kolor czerwony - uczucia, miłość
• Łańcuchy – nawiązanie do kuszenia biblijnego węża w raju, ale również symbol rodzinnych więzi
• Orzechy – siła i dobrobyt
• Aniołki – strażnicy domu i domowników
• Gwiazda – umieszczona na szczycie choinki to symbol gwiazdy betlejemskiej, za którą podążali trzej królowie, aby odszukać miejsce narodzin Jezusa
• Dzwonki – zapowiedź dobrej nowiny
• Pierniki, cukierki – symbol radości, hojności, dostatku

Przesądy wigilijne związane z choinką z przymrużeniem oka

Choinka to element, który musi pojawić się podczas Wigilii. Choć jest piękna i bardzo symboliczna, wokół niej powstało wiele przesądów, z które można traktować z dużym przymrużeniem oka. Znasz je?

• Zawinięte w sreberko szyszki na choince zapewnią rodzinie witalność przez cały kolejny rok
• Bombki na choince chronią przed złymi mocami
• Ubranie choinki przed 6 grudnia może przynieść pecha

Wigilijny stół. Co musi na nim być i dlaczego?

Pięknie przystrojony stół wigilijny to nieodłączny element Świąt Bożego Narodzenia. Tradycyjne nakrycie stołu świątecznego nie jest jednak przypadkowe.

• 12 potraw

Tradycyjne dwanaście potraw na wigilijnym stole pierwotnie miało symbolizować zarówno bogactwo, jak i 12 miesięcy w roku, za które domownicy chcieli podziękować Bogu. Współcześnie symboliki upatruje się raczej w postaciach 12 apostołów, z którymi Jezus Chrystus odbył ostatnią wieczerzę.

• Pusty talerz na stole

Dawniej wierzono, że w noc wigilijną dusze bliskich odwiedzają domowników. To właśnie dla nich pozostawiano na stole puste nakrycie. Obecnie w niektórych domach ten zwyczaj wciąż jest praktykowany, ale bardziej jako talerz dla "zbłąkanego wędrowca”. Tradycja rozkwitła w myśl staropolskiego przysłowia "Gość w dom, Bóg w dom”, które nawoływało, aby przyjąć na poczęstunek do siebie każdego, kto przekroczy próg domu, a już w szczególności w noc wigilijną.

• Siano pod obrusem

Siano, które kładzie się pod obrus na wigilijnym stole jest symbolem skromności i ubóstwa, w jakim urodził się Jezus. Włożenie odrobiny siana pod nakrycie stołu świątecznego ma przynieść domownikom powodzenie i dostatek na kolejny rok.

Przesądy związane ze stołem wigilijnym z przymrużeniem oka

Podobnie jak w przypadku choinki, wokół tradycyjnej kolacji wigilijnej również powstało wiele przesądów. Czy wierzysz w któryś z nich?

• Liczba gości wigilijnych powinna być parzysta
• Jeśli w dniu Wigilii spadnie deszcz, zima będzie długa i mroźna
• Noś łuski karpia zjedzonego podczas Wigilii w portfelu, a przyciągniesz do siebie pieniądze
• "Jaka Wigilia, taki cały rok” - przykładowo jeśli domownicy będą się sprzeczać ze sobą w Wigilię, w domu mogą pojawić się kłótnie
• Pomyślność finansową zapewnisz sobie, gdy rano umyjesz twarz zimną wodą, a w umywalce umieścisz monety
• Zobaczenie myszy w wigilijny wieczór może nieść ryzyko nietrafionej umowy biznesowej czy zaciągnięcia niekorzystnego kredytu
• Czerwone elementy na stole zapewnią bogactwo

Dzielenie się opłatkiem

Opłatek to symbol pojednania, przebaczenia i miłości. Gestem łamania opłatka i dzielenia się nim zaczyna się kolację wigilijną w niemal każdym polskim domu. Wówczas domownicy składają sobie życzenia i okazują sobie serdeczność. Już pierwsi chrześcijanie dzielili się chlebem na znak wspólnoty. Jezus na ostatniej wieczerzy dzielił się chlebem z innymi, mówiąc: "Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy”.

Wigilijne przesądy związane z opłatkiem z przymrużeniem oka

Z wigilijnym opłatkiem również związanych jest wiele przesądów:

• Jeśli opłatek upadnie na podłogę może zwiastować kłopoty w małżeństwie
• Jeśli podzielisz się opłatkiem ze zwierzęciem domowym, o północy może przemówić ludzkim głosem
• Ten, kto przełamie się w dniu Wigilii opłatkiem, nie zazna głodu w przyszłym roku