Rysowanie mandali
Mandala – czyli symbol wywodzący się z filozofii i religii Wschodu – ma zazwyczaj formę okręgu z wyraźnie zaznaczonym elementem centralnym. W klasycznych mandalach buddyjskich w formę okręgu jest wbudowany kwadrat. Symbolika mandali jest dość złożona. W najprostszym, artystycznym ujęciu mandala może symbolizować dążenie do harmonii lub określony typ emocji (energii). W arteterapii modele mandali wykorzystuje się zazwyczaj jako bazę do stworzenia artystycznej wizji pozytywnych lub negatywnych emocji. Rysowanie lub kolorowanie mandali to popularna metoda arteterapii dla dzieci. W trakcie zajęć wykonuje się zazwyczaj barwny rysunek o wybranej tematyce np. mandala wiosenna, jesienna, wielkanocna.
Kreatywne "bazgroły"
Rysowanie, szkicowanie, kreatywne szlaczki – arteterapia chętnie korzysta z improwizowanych technik artystycznych. Co ważne, sednem tego typu zajęć nie jest finalny efekt, a sam proces. Nieważne jak wygląda dzieło stworzone przez plastyka amatora (dziecko lub dorosłego). Ważna jest możliwość ukazania emocji, które zostały uwolnione w trakcie zabawy i przeniesione na rysunek (tzw. technika projekcyjna).
Przykłady prostych technik rysowania wykorzystywanych w arteterapii dla dzieci i dorosłych:
- naprzemienne rysowanie prawą i lewą ręką – czyli poprawa koordynacji wzrokowej i zręczności,
- rysowanie kształtów jedną, nieprzerwaną linią,
- tworzenie rysunku wyłącznie z użyciem kształtów geometrycznych – okręgów, kwadratów, wielokątów, spirali,
- duża karta z kropkami jako baza rysunku – uczestnik zajęć łączy kropki w dowolny sposób tworząc fantazyjny kształt (np. na zadany wcześniej temat – „krajobraz”, „portret”, „martwa natura”).
Rysowanie emocji
Uwolnienie lub zobrazowanie emocji to jedno z kluczowych założeń arteterapii dla dzieci i dorosłych. W tym celu można wykorzystać dowolną technikę – szkicowanie, malowanie farbami, kredki. Ważne, by odblokować i uruchomić proces, który pozwoli wyrazić stan emocjonalny „artysty”. Przed rozpoczęciem pracy można zadać przykładowy zestaw pytań:
- Co czuję?
- Jak ta emocja wygląda?
- Gdzie jest umiejscowiona w ciele?
- Jaki ma kształt, jaki kolor?
- Jak wyglądałaby moja emocja, gdyby jej nadać zwierzęcą lub ludzką postać?
- Jak przedstawić to co czuję w rysując pogodę – deszcz, chmury, wiatr, pora dnia, pora roku?
Zentangle
Na bazie prostych pomysłów powstają czasem oryginalne koncepcje autorskie. Zentangle to technika stworzona przez Ricka Robertsa i Marię Thomas, nazywa też medytacją nad formą [źródło: Beckah Krahula, One zentangle a day, 2012]. Rysujący rozpoczyna pracę od naszkicowania kwadratu o wymiarach 9x9 cm. Następnie szkicuje wewnątrz figury krzywe linie dzieląc obrazek na mniejsze części. Kolejny etap to wypełnienie mniejszych elementów jednolitą fakturą - np. kropkami, szachownicą, okręgami – i cieniowanie. Faktury mogą przyjmować dowolne kształty – od naturalnych (typu liście, kwiaty, owoce) po zupełnie fantazyjne. Założeniem pomysłu jest medytowanie nad powstającym obrazem, który ma artyście pokazać swój kształt.
Malowanie palcami, dłońmi, ciałem
Kolejna, popularna technika arteterapii to rysowanie ciałem – najczęściej dłońmi lub stopami. Malowanie palcami jest często wykorzystywane na zajęciach w przedszkolach i szkołach podstawowych. Technika pozwala nie tylko na rozwój kreatywności, ale jest również oryginalnym ćwiczeniem sensorycznym. Łączy zmysł dotyku i wzroku, ćwiczy kreatywność i zręczność. Dłoń – lub stopy – pomalowane farbą wykorzystuje się jako stemple do tworzenia oryginalnych kształtów, portretów lub krajobrazów. Do powstałego dzieła można dodać również inne rodzaje naturalnych stempli np. liście, przekrojone warzywa lub owoce.