Czy to jeszcze poród czy już trening obwodowy: dlaczego wybór pozycji do rodzenia jest tak ważny

Prawo kobiet do samostanowienia w sali porodowej jest dziś jednym z najważniejszych tematów w położnictwie. Kluczowym aspektem jest to, że kobiety mogą mieć wpływ na decyzję o tym, w jakiej pozycji będą rodzić. Pozycja wpływa na odczuwanie bólu, może ułatwić poród i mieć długofalowy wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne matki. W idealnym przypadku pomoże kobietom pozytywnie wspominać poród. To z kolei stanowi ważną podstawę do budowania silnej więzi z dzieckiem od samego początku. A może nawet do planowania kolejnego dziecka.

Jakie pozycje do porodu są dozwolone?

Kobiety mogą przyjmować różnorodne pozycje podczas porodu. W trakcie zajęć w szkole rodzenia kobiety w ciąży – często z partnerami – starannie ćwiczą te pozycje, czemu towarzyszy symulacja skurczów i mnóstwo śmiechu. Później na sali porodowej nie jest już tak przyjemnie i komfortowo. Dziś przypomina to niemal trening obwodowy, w którym kobieta huśta się na linie, przeskakuje na matę do ćwiczeń, lądując na ogromnej piłce, gdzie stara się głęboko oddychać w czasie kolejnego skurczu. W idealnej sali porodowej położna stoi w pobliżu, zachęcając kobietę do stania w pozycji wyprostowanej, leżenia na boku czy spacerowania, o ile jest to korzystne dla rodzącej. Badanie wykazało, że im bardziej prawidłowa postawa, tym bardziej świadomie kobiety uczestniczyły w narodzinach swojego dziecka.

Jakie korzyści dla rodzącej mają poszczególne pozycje?

W pozycji kucanej lub półkucanej miednica otwiera się, a grawitacja może przyspieszyć poród. Jednak te pozycje mogą być bardzo męczące dla kobiet i mogą one potrzebować wsparcia kogoś, kto je podtrzyma i pomoże im się podnieść.

Pozycja na czworaka przynosi ulgę kobietom cierpiącym na silne bóle pleców i pomaga „ukierunkować” dziecko do pozycji sprzyjającej porodowi. Wadą jest to, że kobiety często skarżą się na ból kolan i nadgarstków, jeśli utrzymują tę pozycję przez dłuższy czas.

Nawet stojąc lub siedząc na taborecie lub piłce, grawitacja może pomóc dziecku łatwiej przejść przez kanał rodny. Co więcej, kobieta ma lepszą kontrolę nad swoimi ruchami i nie czuje się bierna.

Leżenie na boku często łagodzi napięcie i rozluźnia plecy, gdy nasila się ból.

Kobiety chętnie korzystają również z basenu porodowego, ponieważ ciepła woda pomaga im się zrelaksować. Ogólnie rzecz biorąc, pełne miłości wsparcie opiekuna, obejmujące masaże, zachętę i troskę, może mieć pozytywny wpływ na przebieg porodu.

Jak kobiety w przeszłości rodziły dzieci?

Spójrzmy jednak na historię położnictwa: kobiety prawdopodobnie zawsze starały się ułatwić sobie poród, przyjmując różne pozycje. Rzeźby i rysunki przedstawiają kobiety siedzące na kolanach innej osoby, na kamieniach, taboretach lub krzesłach porodowych. Już w starożytnym Egipcie kobiety rodziły na krzesłach. Te bogato zdobione krzesła coraz bardziej przypominały dzieła sztuki i stały się standardowym wyposażeniem położnych oraz zamożnych rodzin. Sytuacja zmieniła się w XVIII wieku, kiedy to mężczyźni jako lekarze, zaczęli wywierać coraz większy wpływ na położnictwo. W tym czasie łóżko stopniowo zastępowało krzesła porodowe. Zaletą łóżka jest to, że lekarze mogą łatwiej obserwować kobietę natomiast wadą jest to, że łóżko poważnie ogranicza swobodę ruchów kobiety. Co więcej, dziecko musi pokonać niefizjologiczne „wygięcie”, czyli w zasadzie ruch w górę wbrew grawitacji, zanim będzie mogło się urodzić. Od wielu dziesięcioleci kobiety walczą o odzyskanie prawa do samostanowienia w czasie porodu, w tym pozycji, którą same wybiorą. Prawnie niewiążące wytyczne medyczne dotyczące porodu naturalnego stanowią:

rodząca kobieta powinna być zachęcana do unikania leżenia na plecach w niektórych fazach porodu, powinna być zachęcana do przyjmowania pozycji, która jest dla niej najwygodniejsza, rodząca kobieta, powinna być objęta opieką, która jest jak najbardziej „skoncentrowana na kobiecie”.

Co może być przeciwwskazaniem do zmian pozycji w trakcie porodu?

Zanim jednak kobieta będzie mogła podjąć decyzję, musi być poinformowana. Wiele kobiet w ciąży nie zdaje sobie nawet sprawy z dostępnych pozycji i ich wpływu na przebieg porodu.
Oczywiście zdarzają się sytuacje, w których kobiety powinny przyjąć inną pozycję ze względów medycznych – ale to również powinno zostać im wyjaśnione. Na przykład w przypadku zatrzymania akcji porodowej, nieprawidłowego zapisu KTG lub w najgorszym przypadku, dystocji barkowej, w której bark dziecka utknie w miednicy matki.

Według szacunków, co piąta kobieta doświadcza traumatycznego porodu, a co dziesiąta doświadcza reakcji stresu pourazowego w pierwszych tygodniach po porodzie. Dlatego fatalne w skutkach jest, jeśli nie potraktujemy poważnie pragnienia samostanowienia w czasie porodu.
Bo nie chodzi tylko o kucanie, stanie czy kąpiel, ale o zdrowie kobiety. Cały personel położnictwa jest współodpowiedzialny za to, by kobieta przeszła przez poród dobrze i bez dyskomfortu.