- Charakterystyczne dla Polski jest to, że w porównaniu do krajów europejskich, Polacy częściej wykonują pracę, która jest ciężka fizycznie. Częściej mówią też o tym, że mają mało swobody w wykonywaniu pracy (40 proc.) - powiedziała była wiceminister pracy i polityki społecznej na konferencji "Praca dla seniorów? Sytuacja osób starszych na rynku pracy w Polsce, jej uwarunkowania i skutki".
Ekspertka wskazała, że tylko 15 proc. osób 50+ w Polsce jest zadowolonych z pracy, a ponad 50 proc. jest zniechęcona. 74 proc. respondentów twierdzi, że nie ma szans na awans, a niecałe 40 proc. widzi możliwość rozwoju i zdobywania umiejętności.
- Rynek pracy 50 plus się zmienia i pomimo pandemii się poprawia, ale wciąż głównym wyzwaniem jest aktywizacja i utrzymywanie aktywności zawodowej, szczególnie osób w wieku zbliżonym do emerytury - zaznaczyła.
Dodała, że kobiety mają naturalną skłonność do przechodzenia na emeryturę, a często mogłyby jeszcze pracować.
- Jest wiele osób, które są zniechęcone do pracy, mają małe możliwości awansu, ciężką pracę fizyczną i niezadowolenie z zarobków - podsumowała.
W ostatnich latach wskaźnik zatrudnienia Polek i Polaków w wieku 65-74 lata z roku na rok rośnie, ale bardzo powoli i wciąż jest niższy niż średnia UE, która wynosiła w 2022 roku – według danych Eurostatu – 10 proc. W Polsce w 2022 roku tylko 8,9 proc. osób w tej grupie wiekowej było zatrudnionych. Dla porównania w Estonii było 28 proc., w Szwecji 19,2 proc., a w sąsiednich Czechach 10,5 proc.
W konferencji wziął udział rzecznik praw obywatelskich prof. Marcin Wiącek. Jako kluczowy element zmian na rynku pracy rzecznik wskazał zmiany w prawie i w polityce publicznej.
- Warto przemyśleć nowelizację ustawy o osobach starszych z 2015 r., warto rozpocząć pracę nad kolejną edycją polityki społecznej wobec osób starszych - bezpieczeństwo, uczestnictwo, solidarność - powiedział.
Zaznaczył, że należy walczyć z wykluczeniem i stereotypami seniorów na rynku pracy.
- Polityki publiczne i zmiany prawne powinny uwzględniać wsparcie w utrzymaniu się na rynku pracy i powrotów na rynek pracy w każdym wieku. Także osób, które osiągnęły wiek emerytalny. W Polsce prawo do pracy osób starszych jest ograniczone przez różne czynniki związane z obowiązującymi przepisami, stosunkami pracy, postawami pracodawców, stereotypami - zauważył.
- Mówiąc o utrzymaniu pracowników na rynku pracy, musimy zdawać sobie sprawę, że to utrzymanie będzie kluczowe dla pewnych branż. Struktura wieku osób pracujących sektorze publicznym jest bardzo przekrzywiona- zauważył demograf i gerontolog, członek Rady ds. Społecznych przy Prezydencie RP, prof. Piotr Szukalski.
Wskazał, że 40 proc. pracowników w sektorze edukacji, opieki, służby zdrowia i pomocy społecznej jest powyżej 50. roku życia. Zauważalna jest także nadwyżka kobiet. Jedna trzecia tych pracowników, w przeciągu co najwyżej 10 lat, osiągnie wiek emerytalny. Jak ocenił, ta sama sytuacja jest w wielu działach administracji publicznej.
-Zachęcanie do dłuższego pozostawania na rynku pracy jest konieczne w sytuacji chęci zapewnienia przyzwoitego poziomu usług społecznych. Pracownicy w tych branżach to nie są osoby, które można wziąć z ulicy, trzeba ich wykształcić i przyciągnąć - zaznaczył.
Eksperci przedstawili rekomendacje dot. poprawy sytuacji osób 50 plus na rynku pracy. Jako najważniejsze wymienili m.in. współpracę na rzecz zmian w prawie, edukację dot. profilaktyki zdrowotnej, rozwijanie kompetencji miękkich, jakimi jest umiejętność komunikacji i współpracy z różnymi pokoleniami oraz kampanie społeczne przypominające osobom 50 plus ich prawa i przełamujące stereotypy na ich temat.(PAP)
Autorka: Delfina Al Shehabi
del/ mhr/
