Kiedy mówimy o stresie?
Stres przyjmuje różne oblicza. Przeżywanie konfliktów z innymi osobami, nieradzenie sobie w relacjach, ciągłe narzekanie, bycie sfrustrowanym, niezadowolonym z tego, co dzieje się dookoła, kłopoty z wyrażaniem własnego zdania, czy tendencja do częstych dolegliwości chorobowych. Wszystko to może być objawem życia w chronicznym stresie.
- Warto przyjrzeć się bliżej tym objawom i zacząć nad nimi pracować. Kiedy jesteś ciągle niespokojny, byle co wytrąca Cię z równowagi, denerwują Cię rzeczy, które w Twojej ocenie nie powinny mieć na Ciebie wpływu, to sygnał do działania - mówi Anna Rosiak, Ekspert WSB w Szczecinie w obszarze Psychologii oraz wykładowca uczelni. - Może się też okazać, że dana osoba jest bardziej podatna na przeżywanie kryzysów w życiu, a organizm w taki, a nie inny sposób wysyła sygnały o przeładowaniu - dodaje.
Poznaj źródła stresu
Stres jest sposobem myślenia o tym, co nam się przydarza. Oznacza to, że można go kontrolować, pod warunkiem nabycia odpowiednich umiejętności, a także wiedzy, która może pomóc w rozpoznaniu sytuacji stresowej, a następnie w wyeliminowaniu jej szkodliwych efektów.
- Doświadczamy kilku rodzajów stresu. Stres fizyczny - dotyczy ciała – jego przyczyną może być przepracowanie, choroba, brak snu, uraz, operacja, hałas, głód, długotrwałe prowadzenie samochodu, ciężka praca fizyczna, bądź nadmiar bodźców. Rozpoznajemy też stres emocjonalny, umysłowy - inaczej psychologiczny, który wiąże się z gniewem, wrogością, lękiem, strachem, troskami, martwieniem się i ogólnym wyczerpaniem - mówi ekspertka.
Aby móc ograniczać sytuacje stresowe należy umieć rozpoznawać czynniki, które je wywołują. Wśród czynników zewnętrznych, związanych z życiem człowieka są konflikty ze znajomymi, rodzicami, współpracownikami, hałas, korki, złe oświetlenie, czy też przewlekła choroba.
Większość czynników pochodzi jednak z głowy i przyjmuje postać lęków, żalu, zmartwień, ciągłego analizowania, powracania do przeszłości, obwiniania innych oraz nieumiejętności wybaczania. To właśnie te czynniki naciskają na ciało, umysł i ducha wywołując określone reakcje fizjologiczne w ciele.
Stres motywujący i destrukcyjny
Wśród rodzajów stresu są stres ostry i przewlekły. Stres chwilowy, który w codziennych sytuacjach może nas motywować to stres ostry. Nagła reakcja na stres to inaczej natychmiastowe odniesienie się do zdarzenia. Wiąże się z mechanizmem przetrwania i działa identycznie u wszystkich ludzi i ssaków. Gdy wyczuwamy niebezpieczeństwo, mózg otrzymuje sygnał „uciekaj!”. Niemniej ten rodzaj stresu może działać na nas mobilizująco i motywować do aktywniejszego działania.
Stres przewlekły to stres długotrwały. Objawia się irytacją i niecierpliwością. Dodatkowo może przybierać formę apatii, smutku bądź też gniewu, który może prowadzić do pogorszenia kontaktów z innymi ludźmi. Jego emocjonalne skutki wiążą się z depresją oraz zaburzeniami lękowymi, które charakteryzują się narastającym napięciem, ciągłym poirytowaniem i zmęczeniem.
Im więcej stresu dostrzegasz w swoim życiu, tym większe prawdopodobieństwo, że zostanie zdiagnozowane jedno z wymienionych zaburzeń. Należy pamiętać, że lęk będący również przyczyną stresu jest reakcją na myśl, a nie na prawdziwe zagrożenie. Lęk wiąże się z nieświadomym przekonaniem na temat życia i samego siebie, dlatego należy nad nim pracować. Warto poświęcić temu czas, ponieważ stres przewlekły, który może u nas występować, działa destrukcyjnie i utrudnia wykonywanie założonych w życiu celów.
Gdy stres się pojawi, jego siła zależy od mocy oddziałującego bodźca, własnej interpretacji zaistniałej sytuacji oraz indywidualnej wrażliwości. W obliczu pojawiającego się stresu najważniejsza jest więc percepcja, czyli postrzeganie i sposób oceny zagrożenia. Następnie wszystko zależy od tego, jakie znaczenie zostanie przypisane do powstałej sytuacji.
10 sposobów kontrolowania ilości stresu
Radzenie sobie ze stresem jest nie tylko umiejętnością którą, należy nabyć i wykorzystywać ją w życiu, ale w obecnych czasach staje się podstawową potrzebą. Sama wiedza nie jest jednak wystarczająca. Potrzebne jest świadome, konsekwentne, codzienne działanie, aby osiągnąć pożądane rezultaty. Aby radzić sobie ze stresem, należy bacznie obserwować własne reakcje, włączyć wiedzę o mechanizmie stresu, nauczyć się sposobów i technik radzenia sobie ze stresem i konsekwentnie wykorzystywać je w codziennym działaniu.
- Pamiętajmy, że stres nie jest zjawiskiem typowym dla naszych czasów. Jest obecny w życiu człowieka od zarania dziejów. Różnice dotyczą jednak źródeł wywołujących stres. Ważne jest, aby nauczyć się odpoczywać, żyć tu i teraz, nie rozpamiętywać przeszłości. W eliminacji stresu pomagają nam życzliwość i uśmiech, a także ćwiczenia kontrolowania oddechu - mówi specjalistka.
10 sposobów radzenia sobie ze stresem:
- Zmiana sposobu myślenia na temat tego, co się dzieje.
- Zmiana sposobu reagowania na to, co się dookoła dzieje.
- Próby zapanowania nad myślami przepełnionymi strachem, zmartwieniami, lękiem (pojawiającymi się nawet w komfortowej sytuacji) oraz skupienie się na oddechu.
- Unikanie sytuacji stresujących.
- Dokonywanie wyborów, wybieranie uspokajających czynności.
- Umiejętność stawiania i realizowania celów oraz planowania.
- Odpowiednia ilość snu (8-9 godz. dziennie), dzięki czemu obniża się poziom kortyzolu, poprawia funkcjonowanie mózgu.
- Umiejętność zarządzania czasem.
- Wdrożenie odpowiedniej, zrównoważonej diety,
- Suplementacja witamin – wit. B zwana ucieczką od stresu, wit. C (przeciwutleniacz antystresowy, który zmniejsza poziom hormonów stresu), wit. B5 zwiększająca odporność na stres, wit. B6 oraz kwas foliowy.
Pozytywne nastawienie
Każdy odczuwa stres na swój sposób, ale jedno jest pewne: stres bardzo często nie pozwala nam na czerpanie radości z życia, która jest naszym przyrodnim prawem. Warto więc skupić się na sobie, poświęcić czas na eliminowanie negatywnych czynników, znaleźć czas na aktywność fizyczną, kontakt z zaufanymi ludźmi, sen i relaks.
- Istotne jest też, aby pamiętać o piciu dużej ilości wody w ciągu dnia, która jest nam potrzebna do prawidłowego przetwarzania informacji oraz procesów myślowych. Dobrym sposobem na rozładowanie codziennego napięcia jest prowadzenie dziennika emocji i sukcesów. Te drugie warto wizualizować, stawiać sobie cele, które wywołują w nas pozytywne emocje. Korzystnie wpływa na nas również dotlenienie mózgu, a więc codzienny spacer wspierający przypływ endorfin, których w naszym życiu powinno być jak najwięcej, aby móc czerpać z niego pełnymi garściami - podsumowuje Anna Rosiak.
