Opowiadanie. Czym jest i z jakich elementów się składa?
Opowiadanie to krótka forma prozatorska. Charakteryzuje się zazwyczaj zwięzłością, konkretnością i ograniczeniem zakresu przedstawianych wydarzeń. Często skupia się na jednym znaczącym wydarzeniu lub na serii powiązanych ze sobą zdarzeń. Może również koncentrować się na rozwoju postaci, ich wewnętrznym świecie, emocjach i motywacjach.
Elementy składające się na opowiadanie:
- fabuła stanowiąca podstawową oś narracyjną, wokół której rozwija się historia
- postacie – ważne dla rozwoju fabuły, mogą być głęboko wykreowane i wielowymiarowe lub służyć jako narzędzia do prowadzenia akcji
- elementy statyczne i dynamiczne – statyczne są te, które nie zmieniają się na przestrzeni fabuły, np. bohater, pora roku, przedmioty, a dynamiczne są w ruchu, np. czas, podróż, rozmowa
- narracja, czyli perspektywa, z której opowiedziana jest historia (np. pierwsza osoba, trzecia osoba)
- dialogi służące przedstawieniu rozmów między postaciami, mogą również służyć do odkrywania ich charakterów lub przekazywania informacji
- opis, używany do malowania obrazów w umyśle czytelnika, może dotyczyć postaci, otoczenia, atmosfery
- konflikt – to element napędzający akcję, może być wewnętrzny (wewnątrz postaci) lub zewnętrzny (między postaciami lub postacią a otoczeniem)
Każde opowiadanie składa się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia. We wstępie musisz przedstawić czas, główne postaci oraz miejsca. Rozwinięcie jest przestrzenią, w której opisujesz wszystko to, co się dzieje, akcję, przygody. Natomiast zakończenie musi przynieść rozwiązanie, np. problemu czy zagadki, oraz nieco podsumować całą treść. To również miejsce na puentę i morał, jeżeli oczywiście wynikają one z fabuły.
Tworzenie postaci i świata przedstawionego
Zacznij od znalezienia inspiracji. Czytaj różnorodne książki, oglądaj filmy, słuchaj ludzkich historii. Notuj wszystko, co cię zaintrygowało – może to być ciekawy charakter, niezwykłe zdarzenie czy intrygujący motyw. Twoje opowiadanie może wynikać z osobistych doświadczeń, marzeń, a nawet z dnia codziennego. Pamiętaj, że najlepsze historie często rodzą się z najprostszych pomysłów.
Styl i język
Wybór stylu pisania i języka powinien być dopasowany do treści, czasu i miejsca akcji. Inne słownictwo pojawi się w opowiadaniu o tematyce historycznej z XII wieku, inne w opowiadaniu psychologicznym, którego akcja dzieje się współcześnie. Chyba, że będzie to opowiadanie historyczno-psychologiczne. Zawsze pamiętaj o zasadach pisowni i interpunkcji, o ile świat twojego opowiadania nie rządzi się własnymi prawami w tej materii.
Słownictwo przydatne do pisania opowiadania:
- opisowe – słowa bogate w kolory, zapachy, gesty, mimikę, dźwięki, które pomagają stworzyć atmosferę, np.: ryk, dzwonienie, stukanie, rozwrzeszczany, cichy, zaczerwienić się, zacisnąć pięści, usiąść, szepnął
- czasowe – np. następnie, w tym momencie, teraz, za trzy godziny, kolejno, tuż po
- miejscowe – nad rzeką, na ulicy, koło domu
- emocjonalne – słowa wyrażające uczucia, emocje, które pomagają czytelnikowi utożsamić się z postaciami, np.: zły, roześmiany, rozgniewany, speszony
- akcji – słowa dynamiczne, opisujące ruch, działanie, co nadaje tempo opowiadaniu, np.: wtem, nagle, już, znienacka
- dialogowe – różnorodne formy mowy, zależne od charakteru postaci, które pomagają oddać ich indywidualność
- metaforyczne i symboliczne – używane do nadawania głębszego znaczenia opowieści
Może masz ochotę opublikować swoje opowiadanie? Możliwości jest wiele: od blogów, social mediów i internetowych platform literackich, przez konkursy, aż po wydawnictwa. Pamiętaj, że każda publikacja to kolejny krok w rozwoju umiejętności pisarskich.