W Polsce nie prowadzi się szczegółowych statystyk na temat zachorowalności na autyzm. W krajach Europy zachodniej, wg doniesień, nawet jedno na setkę (1/100) dzieci ma zaburzenia autystyczne, przy czym chłopcy stanowią ok. 80% tej grupy.
Autyzm to jedno z bardziej skomplikowanych i niewyjaśnionych medycznie zaburzeń rozwojowych, których etiologia nie jest jasna. Od ponad pół wieku prowadzone są badania ukierunkowane na wyjaśnienie przyczyn tego zaburzenia. Autyzm to nieprawidłowa praca mózgu powodująca szerokie spektrum objawów i zachowań autystycznych, m.in.:
• trzepotanie rączkami
• częste napady histerii lub agresji
• przeraźliwe krzyki (bez uzasadnionej przyczyny)
• wprawianie w ruch wirowy różnych przedmiotów
• echolalia (powtarzanie zasłyszanych wcześniej zwrotów, fraz nieadekwatnie do sytuacji)
Zasadnicze cechy autyzmu to: nieumiejętność komunikacji, nie rozwijające się samoistnie u dziecka interakcje społeczne, oraz mocno ograniczone formy aktywności. Dzieci izolują się od otoczenia, w którym są narażone na nasilone bodźce zewnętrzne. Inaczej odczuwają dotyk, zapach, inaczej odbierają światło, temperaturę. Często są nadwrażliwe na niektóre z bodźców, a na inne wykazują zmniejszoną wrażliwość.
Leczenie autyzmu możliwe jest poprzez prowadzenie intensywnej, zindywidualizowanej terapii. Równolegle stosuje się leczenie farmakologiczne. Autyzmu nie można wyleczyć (nie ma leku na autyzm), ale właściwa terapia to szansa na usprawnienie, a nawet samodzielność w przyszłości. Autyzm nieleczony doprowadza do trwałego kalectwa i kompletnej marginalizacji społecznej osoby autystycznej, a często też całej rodziny.
Koszty leczenia i terapii są bardzo wysokie. Niewielu rodziców jest w stanie im sprostać i właściwie zapewnić dziecku pomoc terapeutyczną. Brakuje też wystarczającej ilości ośrodków terapeutycznych i szkół dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (do których niewątpliwie należą dzieci cierpiące na autyzm). Często wykazują duże zdolności w wybranych obszarach, ale niższy poziom funkcjonowania nie pozwala im na właściwy rozwój w nieprzystosowanych do tego typu nauczania placówkach. Skazane są na nauczanie indywidualne. Czas nauki w wymiarze 12 godzin tygodniowo jest niewystarczający i dodatkowo powoduje odizolowanie dziecka od grupy rówieśniczej.
Ten problem dostrzega Fundacja SILENTIO (Organizacja OPP uprawniona do otrzymywania 1 proc. podatku, KRS 0000326128). Fundacja jest w trakcie przygotowań do nowatorskiego projektu utworzenia szkoły dla autystów. Realizowany program nauczania - jak zapowiada Magdalena Pal - będzie oparty na sprawdzonych programach realizowanych z dużą skutecznością w placówkach tego typu na świecie. Szersze informacje na temat projektu oraz problematyki autyzmu można uzyskać na stronie www.silentio.pl
Należy pamiętać, że bardzo wczesna diagnostyka i intensywne oddziaływania terapeutyczne, wraz z właściwie prowadzoną edukacją mogą sprawić, że dziecko w ciągu kilku lat nabędzie umiejętności pozwalających na włączenie się do życia społecznego.
Podczas Dnia Autyzmu poświęćmy chwilę czasu na refleksję: z jakimi trudnościami spotykają się osoby dotknięte autyzmem? Jak trudno jest rodzinom, w których pojawia się dziecko niepełnosprawne? Wreszcie, jak my jako społeczeństwo jesteśmy w stanie pomóc? Pamiętajmy, że prosty gest chwili rozmowy z dzieckiem autystycznym, które nie ma przyjaciół, ponieważ jest "inne", bardzo wiele znaczy. Czy też zwykła akceptacja i wyrozumiałość w sytuacji, gdy stykamy się z osobą autystyczną, która akurat w danym momencie przeżywa niezrozumiały dla niego świat reagując krzykiem i agresją. Te dzieci też mają prawo korzystać z całej przestrzeni tak jak my. Nie muszą być zamknięte w czterech ścianach własnych domów...