Wyniki badania wskazują, że nasi rodacy nieco częściej postrzegają siebie jako osoby racjonalne (55%) niż emocjonalne (45%). Jednocześnie połowa Polaków deklaruje, że przy podejmowaniu decyzji bierze pod uwagę emocje innych osób. Najbardziej poszukiwane w życiu emocje to szczęście (61%), radość (51%), a także pewność siebie i zadowolenie (42%). Emocje, których najbardziej nie chcemy odczuwać to wrogość (38%) i gniew (32%).
Zmienna sytuacja geopolityczna, rozwój technologiczny, blisko trzyletnia pandemia i wojna tuż za naszą granicą sprawiają, że zmienił się nasz styl życia, codzienne zachowania i nawyki zakupowe.
- Emocje są nieodłącznym elementem życia człowieka. Dlatego chętnie poszukujemy doświadczeń, które dostarczają nam emocji, przede wszystkim tych pozytywnych. Szczególnie ważne jest to teraz, w szybko zmieniających się i niepewnych czasach – komentuje prof. Dominika Maison z Katedry psychologii biznesu i innowacji społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, współautorka książki „Psychologia konsumenta”.
Kto ma emocje na dłoni, a kto trzyma je na uwięzi
Wyniki badania[1] przeprowadzonego w lutowym 2023 wskazują, że emocje są silniej obecne w życiu kobiet niż mężczyzn. Wśród kobiet przeważa grupa „emocjonalna” (e: 55% vs r: 45%), natomiast wśród mężczyzn – „racjonalna” (e: 34% vs r: 66%), a może po prostu to panie częściej się do nich przyznają, chociażby ze względu na presję kulturową i stereotypy ról płciowych dominujące w naszym społeczeństwie. Kobiety częściej widzą siebie jako osoby emocjonalne. Podczas codziennych zakupów brane są pod uwagę: cena, jakość, skład oraz gwarancja. Jednak wpływ czynników emocjonalnych jest wciąż bardzo znaczący.
Emocje maleją wraz z wiekiem
Zdecydowanie bardziej emocjonalne są osoby młodsze. Z wiekiem nabieramy dystansu do życia. Większy wpływ emocji na codzienne życie widać wśród osób młodszych (poniżej 35 lat), podczas gdy najstarsi (55+) mają poczucie, że emocje są rzadziej wyznacznikiem ich decyzji.
Polacy najbardziej poszukują w życiu szczęścia (61%), radości (51%), a także pewność siebie i zadowolenie (42%). Emocje, których najbardziej nie chcemy odczuwać to wrogość (38%) i gniew (32%). Kobiety silniej niż mężczyźni pragną być szczęśliwe oraz pewne siebie, a przy tym czuć bliskość (np. poczucie bliskości wskazało 31% kobiet i 19% mężczyzn). Mężczyźni natomiast silniej nastawieni są na szukanie przyjemności, poczucia swobody (przyjemność jako emocję, którą chcieliby odczuwać najczęściej wskazało 42% mężczyzn). Nie chcą natomiast czuć się smutni i przygnębieni. Młodsi chcą czuć się pewni siebie, chcą przynależeć do określonej grupy, unikają uczucia smutku oraz nudy. Najstarsi natomiast silniej pragną odczuwać radość i zadowolenie, a przy tym zrozumienie ze strony otoczenia.
- Nawet jeżeli wydaje nam się, że jesteśmy racjonalni i nie reagujemy emocjonalnie, to tak naprawdę emocje odczuwa każdy człowiek i pewne doświadczenia emocjonalne są uniwersalne dla wszystkich, niezależnie od płci, wieku czy kultury, z której pochodzi. Do takich podstawowych i uniwersalnych emocji należy radość. Dlatego poszukujemy w życiu sytuacji, które nam dostarczają radości, są dla nas przyjemnością, powodują, że pojawia się na naszej twarzy uśmiech - komentuje wyniki prof. Dominika Maison.
Wyraźnie rosną też oczekiwania klientów dotyczące wygody robienia zakupów oraz wrażeń i emocji z nimi związanych.
Dziś co trzeci konsument w naszym kraju potwierdza, że jego prywatne doświadczenia są jednymi z najważniejszych czynników wpływających na decyzje zakupowe. Stąd marki i producenci coraz większą uwagę zwraca się na potrzeby klienta i budowanie z nim trwałych relacji.
- Zmiana ta dotyczy również centrów handlowych. Coraz mniej są one miejscami, w których tylko robi się zakupy. Stają się miejscem spędzania czasu, jednak nie tylko ograniczonego do konsumpcji i zakupów, ale również doświadczeń, korzystania z wydarzeń kulturalnych i podtrzymywania kontaktów społecznych. Stąd centrum handlowe staje się coraz bardziej źródłem doświadczania różnych emocji, nie tylko towarzyszących zakupom, ale również związanych z byciem w takim miejscu: dźwiękami, muzyką, zapachami – podkreślaprof. Maison.
[1] Badania Maison&Partners, Rola emocji w procesie podejmowania decyzji. Badanie zostało zrealizowane metodą CAWI na panelu badawczym Ariadna, N=1052, luty 2023 r.
