Czym jest szczęście według Polek?
Dla 55% Polek szczęście to trwałe uczucie zadowolenia z życia połączone z pogodą ducha i optymizmem. Ta grupa kobiet wierzy, że można być szczęśliwą mimo przeciwności losu, a optymistyczne usposobienie pomaga im w codzienności. Dla 24% Polek szczęście to życie w zgodzie ze sobą, swoim charakterem. W tej grupie kobiet szczęśliwe życie to takie, które udało się ukształtować zgodnie z własnymi preferencjami. Przeciwności losu mogą w większym stopniu zaburzać ich poczucie szczęścia. Dla kolejnych 13% szczęście jest ulotne, to chwilowe poczucie radości, przyjemności i zadowolenia, albo oderwanie od rutyny i codzienności. Kobiety te rozmawiając o poczuciu szczęścia mają na myśli krótkotrwałe chwile, szczęśliwe życie to takie, w którym wiele jest takich momentów. Kolejne 4% Polek wierzy, że szczęśliwe życie to służba innym, życie dla innych. Poczucie spełnienia i szczęścia daje im świadomość,że pomagają innym. Pozostałe 5% Polek definiuje szczęście w zupełnie inny niż pozostałe sposób.
Polki stawiają na relacje jako najważniejszy komponent szczęścia (21%). Potwierdza to szereg innych badań, które wykazały, że właśnie poprzez relacje kobiety w Polsce najczęściej budują swoją tożsamość i dobrostan. Relacje dają kobietom poczucie sensu i celowości życia. Częściej niż sukces zawodowy czy samorozwój, są źródłem poczucia spełnienia. Na drugim miejscu (15%) Polki wskazały na wartości związane z własnym rozwojem: poczucie spełnienia, docenienia jako istotne dla osiągnięcia poczucia szczęścia. Równie istotne okazały się spokój i bezpieczeństwo (15%), a także radość, afirmacja życia (14%) i zdrowie (8%). Na ostatnim miejscu znalazły się pieniądze (1%), które bez pozostałych składników szczęścia stają mało istotne.
Czy Polki czują się szczęśliwe
Podczas pandemii 35% Polek deklaruje, że są szczęśliwe, 54% twierdzi, że nie potrafi określić, czy są szczęśliwe, czy nie. 11% mówi, że czuje się nieszczęśliwe. Badanie pokazuje, że ich poczucie szczęścia budowane jest na dwóch mocnych filarach: bliscy/rodzina 39%, a także zdrowie 11%.
Polki mają swój przepis na dbanie o siebie i swoje zdrowie. Dla 54% to dobre odżywianie, dla 39% ćwiczenia fizyczne i ruch, dla 15% badania kontrolne, dla 13% suplementacja. Deklarują, że dbają o siebie kompleksowo: zarówno pod kątem fizycznym (odżywianie, sport, odpoczynek), jak i umysłowym (kontakt z kulturą, relacje z ludźmi, spokój wewnętrzny).
Dla kobiet w wieku 18-24 lat oraz tych z wyższym wykształceniem podstawą troski o zdrowie jest dobre odżywianie. Z kolei o konieczności wykonywania profilaktycznych badań kontrolnych, które mają zapewnić dobre zdrowie, częściej myślą kobiety powyżej 35 roku życia. Tylko 1% badanych uważa, że unikanie stresu i zmartwień jest metodą dbania o swoje zdrowie i samopoczucie.
Wymuszona pandemią izolacja domowa ograniczyła swobodę przebywania na powietrzu. Raport jasno pokazuje, że jest to jeden z najważniejszych aspektów jakości życia i szczęścia Polek. Aż 76% badanych deklaruje, że traktują ruch na świeżym powietrzu jako najważniejszy element dbania o siebie i swoje zdrowie.
Blokady szczęścia
O ile filary szczęścia nie są według Polek złożone, o tyle blokady, które nie pozwalają na osiągnięcie poczucia szczęścia kobiety identyfikują jako skomplikowane i różnorodne. Poczucie bycia nieszczęśliwą w dużej mierze płynie z braku poczucia bezpieczeństwa (16%), braku kontaktu z bliskimi i zamknięcia w domu (po 13%) oraz obawa o zdrowie, nadmiar obowiązków, kłopoty finansowe i problemy psychiczne (po 9%).
Pytane o jakość związków większość (11 proc.) wymienia kłótnie i mniej okazji do spędzania wspólnie czasu jako blokady poczucia szczęścia. Polskie kobiety, które posiadają dzieci, odczuwają także zachwianie poczucia szczęście z powodu nadmiarowego wysiłku włożonego w opiekę nad pociechami i ich wychowaniem (11%). Martwi je także (10%) brak posłuszeństwa najmłodszych, ich choroby (7%) i problemy w nauce (5%).
Specjalistki od wszystkiego
Mimo, że Polki czerpią poczucie mocy z żonglowania rolami i własnej wydajności, która daje im poczucie kontroli, samodzielności i podnosi samoocenę to pandemia i konieczność izolacji sprawiły, że jeszcze częściej niż przed nią nadmiarowe ogarnianie bywa źródłem przeciążenia, rodzi napięcia w gospodarstwie domowym. Przemęczenie i poczucie wypalenia stoją polskim kobietom na drodze do szczęścia. Polki są bardziej obciążone obowiązkami niż ich partnerzy i dzieci. Zazwyczaj biorą większość żmudnych prac domowych na siebie i wykonują ich więcej niż pozostali domownicy. Jak pokazują liczby: pranie, prasowanie, gotowanie, zmywanie i sprzątanie, pomoc w nauce dzieci – to domena pań. Jedynie zakupy, opieka nad dziećmi oraz ogólna organizacja życia rodzinnego to obszary, w których Polki mogą liczyć na pomoc innych członków rodziny. Badanie podkreśla, że do głównych obowiązków kobiet dodatkowo doszła opieka nad dziećmi i pomoc w nauce. W trakcie pandemii Polki nieco mniej czasu poświęcają na sprzątanie oraz zakupy - zazwyczaj po prostu nie starcza im czasu na te aktywności.
Niechciana waga w górę
Według badanych kobiet uroda jest ważnym elementem tożsamości, a ocena wyglądu ma decydujący wpływ na pozycję społeczną. Dbanie o urodę to dla Polek często rytuał dodawania sobie mocy. Kobiety starają się dążyć do wyśrubowanych wzorców kobiecości za pomocą diet i ćwiczeń. W okresie pandemii, izolacji i ogólnoświatowego lęku o zdrowie oraz poziom życia ekonomicznego - dla polskich kobiet równie problematyczny jest własny wygląd zewnętrzny. Wyraźnie przejmują się swoim wyglądem. Dla 16% kobiet jedną z ważniejszych blokad poczucia szczęścia są problemy z wagą oraz te związane ze zdrowiem i urodą (17%).
Praca Polek podczas pandemii
Blisko połowa Polek deklaruje, że w obecnej sytuacji w kraju pracuje im się gorzej niż przedtem. Osoby z wyższym wykształceniem oraz te, które pracują zdalnie, są zdecydowanie częściej zadowolone z obecnych warunków pracy.
Jak wynika z badania, 26% kobiet pracuje w trybie normalnym i dojeżdża do pracy, a 19 % pracuje zdalnie z domu. Z pozostałej grupy 8 % pracuje w trybie rotacyjnym, a więc bywa w pracy raz na jakiś czas, 4% przebywa na zwolnieniu zdrowotnym macierzyńskim i 4 % na zwolnieniu związanym z opieką nad dzieckiem. 39% badanych kobiet deklaruje, że nie ma pracy.
Podsumowanie
Raport pokazuje, że Polki budują poczucie szczęścia na dwóch filarach – relacjach z bliskimi i zdrowiu. Choć tylko 11% kobiet deklaruje poczucie bycia nieszczęśliwą, to większość wyraźnie odczuła negatywne skutki pandemii. Izolacja, strach, brak poczucia bezpieczeństwa, ale też wymuszone ograniczenie kontaktów do osób z najbliższego kręgu bliskich znacząco wpłynęły na obniżenie poczucia szczęścia polskich kobiet.
Badanie udowadnia, że Polki chcą i potrafią dbać o siebie. Stawiają na: aktywność na powietrzu, dobrą dietę i badania kontrolne. Jednocześnie obszarem, w którym ciężko jest im osiągnąć dobrostan jest dom i związane z nim obowiązki. Polki są bardziej obciążone obowiązkami niż ich partnerzy i dzieci. Zazwyczaj biorą większość żmudnych prac domowych na siebie i wykonują ich więcej niż pozostali domownicy.
Raport „Szczęście i kobiecość w czasie zmian” powstał na podstawie badania, które przeprowadzono w maju 2020 przez ARC Rynek i Opinia na zlecenie firmy Gedeon Richter Polska Sp. z o.o. Badanie przeprowadzono na Polkach w wieku 18+ lat, próba reprezentatywna ze względu na cechy demograficzne wyniosła N=1000.