Zimne grzejniki w trakcie sezonu grzewczego to częsty kłopot, który potrafi wyraźnie obniżyć komfort cieplny domowników. Nierzadko zdarza się, że grzejnik jest ciepły jedynie u góry, podczas gdy jego dolna część pozostaje zimna. Taki stan wskazuje na niepełną wydajność systemu ogrzewania. Problem ten wpływa nie tylko na odczuwalne ciepło, lecz również na ekonomię – sprawność instalacji spada, co może podnieść koszty ogrzewania nawet o 20 procent.
Przyczyn nierównomiernego nagrzewania kaloryferów może być wiele. Aby skutecznie wyeliminować problem, trzeba ustalić jego źródło. Co powoduje, że dół kaloryfera pozostaje zimny? I jakie działania warto podjąć, by instalacja znów działała prawidłowo?
Dlaczego kaloryfery u góry są ciepłe, a na dole zimne?
Istnieje wiele powodów, dla których kaloryfer może nagrzewać się nierównomiernie. Kluczowe jest ustalenie, jak duża jest różnica temperatur między jego górną a dolną częścią. Jeśli wynosi ona jedynie kilka lub kilkanaście stopni Celsjusza, zwykle mieści się to w normach przewidzianych przez producenta i nie stanowi powodu do zmartwień. Natomiast gdy górna część grzejnika jest wyraźnie gorąca, a dół pozostaje zimny, sygnalizuje to problem wymagający odpowiedniej reakcji.
Nierównomierne grzanie grzejnika z powodu powietrza w systemie centralnego ogrzewania (zapowietrzenia)
Zapowietrzenie to najczęstszy powód takiego problemu. Objawia się zwykle charakterystycznym bulgotaniem i odgłosem przelewającej się wody, a grzejnik nagrzewa się wtedy jedynie w górnej części. Do jego odpowietrzenia służy specjalny zawór umieszczony na szczycie kaloryfera, który można obsłużyć zwykłym śrubokrętem.
Jeśli jednak odpowietrzenie nie daje efektu, warto poszukać przyczyny w samej instalacji. Bywa, że powietrze w grzejniku jest jedynie sygnałem poważniejszej usterki, na przykład zanieczyszczonych rur czy zablokowanego zaworu termostatycznego. Należy również sprawdzić działanie pompy obiegowej – jej awaria lub nieprawidłowa praca może zaburzać cyrkulację wody i prowadzić do nierównomiernego nagrzewania kaloryferów.
Kaloryfery ciepłe u góry, a zimne na dole? Przyczyną mogą być zanieczyszczenia
Co, gdy kaloryfer nie grzeje, mimo że nie jest zapowietrzony? W takiej sytuacji winne mogą być zanieczyszczenia gromadzące się w instalacji – osady z rdzy, kamienia czy innych zanieczyszczeń, które znacząco utrudniają prawidłowy przepływ wody. Często towarzyszy temu odgłos przelewania. Rozwiązaniem jest dokładne przepłukanie systemu i usunięcie nagromadzonych osadów. Jeśli instalacja jest mocno zaniedbana, warto zastosować specjalne preparaty do czyszczenia lub zlecić kompleksowe oczyszczenie całego układu fachowcom.
Zablokowanie lub uszkodzenie zaworu termostatycznego to kolejny powód, dlaczego kaloryfer jest ciepły u góry i zimny na dole
Zawory termostatyczne, które odpowiadają za regulację przepływu wody, mogą się blokować lub ulegać awarii, co utrudnia równomierne ogrzewanie grzejnika. Dzieje się tak szczególnie wtedy, gdy kaloryfer przez dłuższy czas nie był używany. W nowocześniejszych instalacjach z automatycznymi zaworami problem może wynikać również z nieprawidłowych ustawień programatora. Niewłaściwie wyregulowany zawór często sprawia, że dolna część grzejnika pozostaje chłodna, mimo że kocioł pracuje bez zarzutu.
Nieprawidłowy montaż kaloryfera również może być przyczyną nierównomiernego grzania
Innym powodem nierównego nagrzewania grzejnika może być jego nieprawidłowy montaż. W takiej sytuacji konieczny jest ponowny demontaż i poprawne podłączenie urządzenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na dwa kluczowe zawory: zasilający i powrotny. Jeśli zostaną podłączone odwrotnie, kaloryfer nie będzie funkcjonował prawidłowo, co przełoży się na jego słabą efektywność grzewczą.
Jeśli kaloryfer jest ciepły na górze i zimny na dole, w obiegu grzewczym może znajdować się byt mało wody
Zbyt mała ilość wody krążącej w instalacji to kolejny powód, dla którego grzejnik może nagrzewać się tylko częściowo lub w ogóle nie pracować. W takim przypadku konieczne jest skorygowanie przepływu poprzez odpowiednie ustawienie zaworów zasilającego i powrotnego. W okresie grzewczym oba te zawory powinny być całkowicie otwarte, aby zapewnić prawidłowe działanie systemu.
Co zrobić, żeby kaloryfery nie były zimne u góry i ciepłe na dole?
Problem nierówno nagrzewających się grzejników da się skutecznie wyeliminować. W wielu przypadkach wystarczy podstawowa konserwacja, którą można wykonać samodzielnie. Jeśli jednak mimo podjętych działań kaloryfer nadal pozostaje zimny, najlepiej wezwać specjalistę, który dokładnie sprawdzi instalację i przeprowadzi niezbędne naprawy.
Odpowietrzanie grzejnika. To pierwszy i najważniejszy krok przy problemach z ogrzewaniem. Odpowietrzanie polega na usunięciu zgromadzonego powietrza blokującego przepływ wody. Do jego przeprowadzenia potrzebny jest klucz do odpowietrzania lub płaski śrubokręt, a także szmatka i naczynie na wodę. Warto odpowietrzyć wszystkie grzejniki w domu – szczególnie te na najwyższych kondygnacjach, gdzie powietrze gromadzi się najczęściej. Regularne odpowietrzanie, najlepiej raz w sezonie, znacząco poprawia efektywność ogrzewania.
Uzupełnienie wody w instalacji. Przed dolaniem wody należy sprawdzić jej poziom na manometrze. W domach jednorodzinnych z własnym kotłem można zrobić to samodzielnie, regulując dopływ zgodnie z instrukcją. W budynkach wielorodzinnych uzupełnianie wody powinno być zlecone administracji lub spółdzielni, która odpowiada za system grzewczy.
Czyszczenie i płukanie instalacji. Jeśli odpowietrzenie nie pomaga, przyczyną mogą być osady z kamienia czy rdzy. Wówczas konieczne jest przepłukanie instalacji, co usuwa zanieczyszczenia i przywraca właściwy przepływ. Tego typu prace najlepiej powierzyć fachowcowi, który oceni stan systemu i dobierze odpowiednią technikę czyszczenia.