Jedną z form pomocy dla rodzin niewydolnych wychowawczo, której realizacja należy do zadań gmin, jest prowadzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego. Zapewniają one opiekę nad dziećmi przez kilka godzin dziennie.
Samorząd Wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma wydawać pozwolenie na tworzenie placówek wsparcia dziennego. Osoby w nich pracujące muszą mieć kwalifikacje np. pedagoga lub psycholog.
Ustawa z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która zacznie obowiązywać 1 stycznia 2012 r. określa szczegółowe zasady funkcjonowania takich placówek oraz kwalifikacje zatrudnionych w nich osób. Do tej pory kwestie te nie były uregulowane.
Reklama

Zezwolenie z gminy

Zgodnie z nowymi przepisami prawo do prowadzenia placówki wsparcia dziennego będzie miała gmina lub podmiot, któremu zleci ona prowadzenie tej działalności. Ma się to odbywać w drodze konkursu przeprowadzanego na podstawie ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2010 r. nr 234, poz. 1536 z późn. zm.).
Taką placówkę założy też inny podmiot, pod warunkiem że uzyska zezwolenia wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
W celu jego uzyskania zainteresowany będzie musiał złożyć następujące dokumenty:
● oświadczenia o numerach REGON oraz NIP,
● potwierdzenie tytułu prawnego do nieruchomości, na której będzie prowadzone miejsce opieki,
● pozytywną opinię komendanta straży pożarnej i inspektora sanitarnego o warunkach bezpieczeństwa oraz higieny w budynku, a także jego najbliższym otoczeniu,
● statut oraz regulamin organizacyjny placówki lub ich projekty,
● informację o sposobie finansowania oraz o niezaleganiu w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Zezwolenie na prowadzenie dziennej placówki będzie wydawane na czas nieokreślony. Wójt może odmówić jego wydania, jeżeli podmiot nie spełnia warunków wymienionych w ustawie lub zapadło wobec niego prawomocne orzeczenie zakazujące prowadzenia działalności objętej zezwoleniem. Natomiast w przypadku gdy działająca już placówka przestała spełniać wskazane wymagania lub nie przedstawi, na żądanie gminy w wyznaczonym terminie, jednego z wymienionych wyżej dokumentów, zostanie jej wskazany dodatkowy termin na spełnienie tych warunków. Jeżeli nie skorzysta z tej możliwości, zezwolenie będzie cofnięte.

Pomoc w nauce

Placówka wsparcia dziennego może być prowadzona w trzech formach: opiekuńczej (jako koło zainteresowań, świetlica, klub lub ognisko wychowawcze), specjalistycznej oraz pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę. W zależności od wybranej formuły działania instytucja ta będzie zapewniała dzieciom różne formy wsparcia. Jeżeli będzie to świetlica lub ognisko, realizować będą opiekę i wychowanie, pomoc podopiecznym w nauce oraz organizowanie czasu wolnego, zabawy, zajęcia sportowe oraz rozwijanie ich zainteresowań.
Z kolei placówka specjalistyczna organizuje zajęcia socjoterapeutyczne, terapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne oraz logopedyczne. Może też prowadzić indywidualny program korekcyjny, psychokorekcyjny lub psychoprofilaktyczny, polegający w szczególności na terapii pedagogicznej, psychologicznej i socjoterapii. Z kolei wychowawca zajmujący się pracą podwórkową będzie wdrażał działania animacyjne i socjoterapeutyczne.
Możliwe będzie też łączenie w ramach jednej dziennej placówki tych trzech form aktywizacji podopiecznych. Taki ośrodek będzie też miał obowiązek współpracować z rodzicami i opiekunami dziecka, a także z innymi instytucjami, np. szkołami i podmiotami leczniczymi.
Ponadto, w każdej dziennej instytucji opieki, bez względu na jej rodzaj, będzie w tym samym czasie mogło przebywać nie więcej niż 30 dzieci. Nie oznacza to jednak, że dozwolone będzie prowadzenie tylko placówki liczącej 30 miejsc i nie będzie ona zapewniać opieki dla większej liczby podopiecznych. Będzie więc mogło zostać do niej zapisanych nawet 120 dzieci, jednak placówka będzie musiała tak zorganizować grafik zajęć, aby o konkretnej porze były w niej prowadzone zajęcia dla grupy liczącej nie więcej niż 30 dzieci.

Opiekun z kwalifikacjami

Aby zagwarantować właściwe wykonywanie przez dzienne placówki wyznaczonych im zadań, wskazana ustawa określa też, jakie kwalifikacje zawodowe będą uprawniały do pracy z dziećmi.
W przypadku wychowawcy dopuszczone jest ukończenie studiów wyższych na kierunkach takich samych jak w przypadku kierownika placówki (patrz ramka) lub posiadanie wykształcenia średniego, pod warunkiem, że taka osoba ma 3-letni staż pracy z dziećmi lub rodziną. Osoba, która będzie chciała podjąć pracę jako pedagog, musi mieć tytuł zawodowy magistra na kierunku pedagogika lub pedagogika specjalna.
Z kolei na stanowisku psychologa zostanie zatrudniona osoba z prawem do wykonywania tego zawodu w rozumieniu ustawy z 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz.U. nr 73, poz. 763 z późn. zm.). W dziennej placówce może też pracować osoba prowadząca terapię, która ma udokumentowane przygotowanie do prowadzenia terapii o profilu potrzebnym w pracy z dzieckiem i rodziną. Natomiast opiekunem zostanie kandydat, który ukończył szkołę przygotowującą do pracy w zawodzie opiekuna dziecięcego, pielęgniarki lub studia pedagogiczne.
Ponadto zainteresowany, który będzie chciał podjąć pracę w takiej placówce, nie może być pozbawiony władzy rodzicielskiej, musi wypełniać obowiązek alimentacyjny oraz być niekarany za przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Pod opieką jednego wychowawcy w tym samym czasie będzie mogło przebywać nie więcej niż 15 dzieci. Przy sprawowaniu opieki mogą im pomagać wolontariusze.

Okres przejściowy

W związku z tym, że wiele gmin już teraz prowadzi publiczne placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego, to z dniem 1 stycznia 2012 r. staną się one placówkami wsparcia dziennego w rozumieniu omawianej ustawy z 9 czerwca 2011 r. Samorządy będą jednak musiały dostosować organizację i standard świadczonych w nich usług do nowych wymagań w terminie 12 miesięcy od wejścia w życie nowej ustawy, czyli do 31 grudnia 2012 r.
Natomiast działające obecnie niepubliczne placówki będą działać na podstawie dotychczasowych przepisów do końca 2012 roku. Po upływie tego terminu mogą dalej funkcjonować, o ile będą spełniać warunki określone w ustawie o wspieraniu rodziny. Jeżeli tak się nie stanie, podmiot prowadzący niepubliczną placówkę ma niezwłocznie po zaprzestaniu działalności, ale nie później niż w ciągu 14 dni, przekazać gminie dokumentację dotyczącą sprawowanej opieki.
Wymagane kwalifikacje
Kierownik placówki wsparcia dziennego musi spełniać następujące wymagania:
● ukończyć studia:
– na kierunku pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, socjologia, praca socjalna, nauki o rodzinie lub innym, którego program obejmuje resocjalizację, pracę socjalną, pedagogikę opiekuńczo-wychowawczą
– na dowolnym kierunku, jeżeli będzie ono uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie, resocjalizacji lub kursem kwalifikacyjnym z zakresu pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej
● nie może być pozbawiony władzy rodzicielskiej obecnie oraz przed podjęciem pracy na tym stanowisku
● powinien wypełniać obowiązek alimentacyjny, jeżeli wynika on z tytułu egzekucyjnego
● nie może być skazany prawomocnym wyrokiem sądowym za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe
Ważne
Dziecko może przebywać w dziennej placówce dobrowolnie, chyba że skieruje je do niej sąd
Ważne
Szczegółowe zadania oraz organizacja działania placówki wsparcia dziennego, w tym rodzaj dokumentacji dotyczącej dziecka oraz sposób jej prowadzenia muszą być określone w regulaminie organizacyjnym. Opracowuje go kierownik tej instytucji
Ważne
Rodzice nie będą ponosić kosztów pobytu dziecka w placówce wsparcia dziennego
Podstawa prawna
Art. 18 – 31 oraz 228 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. nr 149, poz. 887).