Zmarła prof. Jadwiga Staniszkis

Zmarła wybitna socjolog i analityk polityczny prof. Jadwiga Staniszkis. Przeżyła prawie 82 lata – urodziny obchodziłaby w przyszłym tygodniu. Informację o śmierci Profesor potwierdziła w poniedziałek po południu córka zmarłej Joanna Staniszkis.

Z działalności publicznej wycofała się w 2021 r. W listopadzie 2023 r. jej córka Joanna ujawniła, że matka zmaga się z szybko postępującą chorobą Alzheimera.
Pogrzeb odbędzie się w czwartek 25 kwietnia w kościele w Podkowie Leśnej.

Reklama

Czerwona szminka i kok były jej znakami rozpoznawczymi

Krwiście czerwona szminka, elegancki kok były znakami rozpoznawczymi Jadwigi Staniszkis.
Jadwiga Staniszkis urodziła się 26 kwietnia 1942 r. w Warszawie. Po ukończeniu studiów socjologicznych na Uniwersytecie Warszawskim w 1965 r. podjęła pracę jako asystentka na macierzystej uczelni. Była przedstawicielką młodszych pracowników naukowych w radzie wydziału. W latach sześćdziesiątych była uczestniczką niezależnych seminariów na uniwersytecie.
W 1971 obroniła doktorat w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, a w 1978 r. habilitowała się na Uniwersytecie Warszawskim. W latach siedemdziesiątych należała także do grona wykładowców Towarzystwa Kursów Naukowych. Za książkę „Patologia struktur organizacyjnych” otrzymała Nagrodę im. Stanisława Ossowskiego za rok 1976. W sierpniu 1980 r. – jako jedyna kobieta – została członkiem Komisji Ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Później była również doradcą NSZZ „Solidarność”. W kwietniu 1981 r. Krajowa Komisja Porozumiewawcza powierzyła Staniszkis utworzenie drugiej, niezależnej od Ośrodka Prac Społeczno-Zawodowych przy KKP, grupy ekspertów doradzających związkowi. Działała również we Wszechnicy Solidarności i w związku z tym jeździła po całej Polsce z wykładami.
Jej wczesne książki nie zostały opublikowane w Polsce. Chociażby „Dialektyka społeczeństwa socjalistycznego” ukazała się tylko w Japonii. Praca ta została poświęcona regulacji sytuacji w państwie za pomocą kryzysów; Staniszkis wskazywała w niej, że komuniści wywoływali kryzysy, aby móc przeforsować zmiany, które w normalnej sytuacji byłyby niemożliwe, kryzys zaś paradoksalnie ułatwiał podtrzymanie systemu. Także książka o rewolucji pierwszej Solidarności, napisana po angielsku, ukazała się w Stanach Zjednoczonych, a dwa lata wcześniej została przetłumaczona we Francji. Długo jej nie przekładano na język polski jako będącej zbyt krytyczną wobec „mitu” Solidarności. Tytuł naukowy profesora Staniszkis uzyskała w 1991 r.


Była najczęściej cytowanym za granicą polskim socjologiem, wykładała na wielu uniwersytetach zagranicznych

Wiele jej prac ukazało się w wydawnictwach międzynarodowych. W latach 1981–1995 była najczęściej cytowanym za granicą polskim socjologiem, a jej teksty włączane są na wielu uczelniach świata do wykazów lektur podawanych przy kursach dotyczących przemian we wschodniej części Europy. W sierpniu 2004 r. znalazła się wśród kilkunastu socjologów spoza Stanów Zjednoczonych, których zaproszono do wygłoszenia referatu na kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Wykładała na wielu uniwersytetach zagranicznych, m.in. w kalifornijskim UCLA, na Harvardzie, w Michigan, a także w Chinach, Japonii i Tajwanie. Była też stypendystką w Wilson Center w Waszyngtonie.
W 2004 r. została laureatką Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. (PAP)