Ciąża może mieć znaczenie dla przedłużenia umowy o pracę. Jeżeli umowa zawarta na czas określony uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, zostanie z mocy prawa przedłużona do dnia porodu. Przy czym upływ trzeciego miesiąca ciąży oblicza się według równej miary miesięcy księżycowych (28 dni).
Prawo pracy zapewnia szczególną ochronę zatrudnienia kobietom w ciąży. Dotyczy to także kobiet zatrudnionych na podstawie umów terminowych, które w razie gdyby ich umowa miała się rozwiązać po upływie trzeciego miesiąca ciąży, pozostaną w zatrudnieniu do dnia porodu. Skutek taki wynika wprost z art. 177 par. 3 k.p., w myśl którego umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Pracownica uzyskuje więc w takiej sytuacji gwarancję zatrudnienia do czasu urodzenia dziecka. Nie dotyczy to jednak umowy na zastępstwo.
Norma zawarta w art. 177 par. 3 k.p. nie określa sposobu obliczenia trzeciego miesiąca ciąży. Na skutek tego w praktyce powstały pewne wątpliwości, jak należy liczyć miesiące ciąży określone w tym przepisie. Warto zwrócić uwagę na dotyczący tej kwestii wyrok Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2002 r. (I PK 33/02, OSNP 2004/12/204), w ktorym wskazano, że termin upływu trzeciego miesiąca ciąży (art. 177 par. 3 k.p.) oblicza się według równej miary miesięcy księżycowych (28 dni). Zatem upływ trzeciego miesiąca ciąży następuje z upływem trzech miesięcy księżycowych, które obejmują trzy 4-tygodniowe lub trzy 28-dniowe okresy trwania ciąży. Przykładowo więc jeśli pracownica miała zawartą umowę o pracę na czas określony do 31 maja 2011 r. a od 2 lutego 2011 r., była ona w ciąży, to jej umowa o pracę z mocy prawa uległaby przedłużeniu do dnia porodu. Gdyż rozwiązanie umowy o pracę następowałoby po trzech miesiącach ciąży.
Stan ciąży pracownicy powinien być stwierdzony świadectwem lekarskim (art. 185 par. 1 k.p.). Oznacza to, że udokumentowanie stanu ciąży należy do lekarza, który wystawia odpowiednie zaświadczenie lekarskie. Dlatego też według Sądu Najwyższego dla określania terminu z art. 177 par. 3 k.p. stanowiącego o ukończeniu trzeciego miesiąca ciąży – która jest stanem fizjologicznym kobiety ustalanym według wiedzy lekarskiej – nie można pomijać utrwalonych standardów medycznych w tym zakresie. Stąd też liczenie okresów przebiegu ciąży powinno dokonywać się w miesiącach księżycowych, które mają realne odniesienie do tygodniowych okresów przebiegu ciąży.
Reklama
Zaznaczyć należy, że bezpodstawne uznanie przez pracodawcę, iż przed upływem obowiązywania umowy o pracę nie upłynął jeszcze trzeci miesiąc ciąży, pozostaje bez wpływu na przedłużenie stosunku pracy do dnia porodu. Postawa pracodawcy nie ma tu więc decydującego znaczenia, gdyż skutek w postaci przedłużenia umowy o pracę następuje bezpośrednio z mocy prawa. W razie sporu w tym zakresie pracownica może na drodze sądowej żądać ustalenia, do kiedy został przedłużony jej stosunek pracy oraz dochodzić zasądzenia należnych jej z tego tytułu świadczeń (np. wynagrodzenia).
Podstawa prawna:
Art. 177 par. 3, art. 185 par. 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).