Wysłanie dziecka na obóz lub kolonie wiąże się dla rodziców ze znacznym wydatkiem finansowym, na który nie każdy może sobie pozwolić. W związku z tym wielu pracodawców w ramach realizacji swoich obowiązków socjalnych dofinansowuje wypoczynek dzieci pracowników. Takie dopłaty po spełnieniu określonych warunków objęte są zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych, przy czym zwolnienie to może być limitowane albo obejmować całość dopłaty, bez względu na jej wysokość.
Zasady stosowania zwolnienia szczegółowo reguluje art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na podstawie tego przepisu podatkową preferencją objęte są dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży do 18 lat, w formie:
● wczasów,
● kolonii,
● obozów,
Reklama
● zimowisk,
● wypoczynku połączonego z nauką (tzw. zielone szkoły),
● dopłaty do pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych.
Zwolnieniu podlegają także dopłaty do przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu dzieci i młodzieży.
Oznacza to, że istotny z punktu widzenia zwolnienia z PIT jest przede wszystkim wiek dziecka i forma wypoczynku.
Przykład 1
Zwolnienie z podatku dotyczy dzieci i młodzieży do lat 18
Firma dokonuje wypłat dofinansowania do wypoczynku dzieci z ZFŚS. Dwoje dzieci pracowników kończy w tym roku 18 lat. Czy w tej sytuacji dopłaty będą podlegały opodatkowaniu?
Jednym z warunków zwolnienia podatkowego dla dopłat do wypoczynku dzieci i młodzieży wypłacanych przez pracodawcę jest ich wiek. Zwolnienie przysługuje, jeśli dopłaty do wypoczynku dotyczą dzieci i młodzieży do lat 18. Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych w przypadku gdy dopłata została udzielona w roku podatkowym, w którym dziecko kończy 18 lat, ale jej wypłata następuje przed ukończeniem 18. roku życia, to zwolnienie podatkowe będzie przysługiwać. Jeżeli natomiast wypłata nastąpi po ukończeniu przez dziecko w trakcie roku 18. roku życia, zwolnienie podatkowe nie będzie przysługiwało.
To jednak niejedyne warunki zwolnienia. Pozostałe dotyczą źródeł finansowania dopłat oraz organizatora wypoczynku.
Ważne źródła finansowania
Ustawa o PIT różnicuje skutki podatkowe dopłat do wypoczynku dzieci w zależności od tego, czy zostały one wypłacone z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) czy też z innych źródeł (np. środków obrotowych pracodawcy). W tym pierwszym przypadku dopłaty będą podlegały zwolnieniu z PIT niezależnie od ich wysokości. Natomiast w drugim – zwolnienie ograniczone jest limitem kwotowym, który wynosi 760 zł. Jest to limit roczny. Nadwyżka świadczenia ponad ustawowy próg podlegać będzie opodatkowaniu jako przychód pracownika ze stosunku pracy.
Odnośnie do zwolnienia nielimitowanego warto wskazać, że odrębnymi przepisami regulującymi wypłatę dopłat do wypoczynku dzieci są m.in. rozporządzenia regulujące tryb i warunki przyznawania świadczeń socjalnych dla funkcjonariuszy służby więziennej, funkcjonariuszy celnych, a także funkcjonariuszy innych służb mundurowych oraz ich rodzin.
Brak definicji
W kontekście nabycia prawa do zwolnienia ważne jest też samo pojęcie dopłat. Organy podatkowe w wydawanych interpretacjach wskazują, że w przypadku gdy pracodawca finansuje pracownikowi pełen koszt wypoczynku, zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT nie ma zastosowania. Wobec braku w przepisach podatkowych pojęcia dopłat do wypoczynku organy podatkowe ustalają znaczenie tego pojęcia w oparciu o wykładnię językową. „Słownik języka polskiego” PWN określa dopłatę jako „sumę, którą się dopłaca”, „dopłacenie do czegoś”. Oznacza to, że sfinansowanie wypoczynku dziecka przez pracodawcę w całości nie mieści się w zakresie omawianego zwolnienia. Jednocześnie jeżeli taki wyjazd dziecka został opłacony w całości ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, zastosowanie będzie miało zwolnienie podatkowe regulowane w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT. Wynika z niego, że wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych. Zwolnienie przysługuje łącznie (tzn. łącznie świadczenia rzeczowe i pieniężne) do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.
Przykład 2
Organizatorem wypoczynku nie musi być biuro podróży
Fundacja organizuje dla dzieci aktywny wypoczynek w ramach tzw. półkolonii. Czy dopłata od pracodawcy do takiego wypoczynku dziecka będzie korzystała ze zwolnienia?
Ustawodawca, regulując zasady zwolnienia, wprowadził obowiązek zorganizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie. Warunek taki będzie spełniony także wówczas, jeśli organizacja określonych form wypoczynku dzieci i młodzieży zapisana jest wśród statutowych zadań stowarzyszenia, fundacji czy też innej instytucji. Istotne jest to, czy tego typu wypoczynek organizowany jest zgodnie ze specjalnymi regulacjami dotyczącymi wypoczynku dla dzieci i młodzieży, które zawarte są w rozporządzeniu ministra edukacji. Organizatorami takiego wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Wypoczynek może być zorganizowany jako wypoczynek wyjazdowy, np. w formie kolonii, obozów, zimowisk i innych rodzajów wypoczynku w miejscu zamieszkania (np. półkolonie, wczasy w mieście).
Forma organizacyjna
W obu przypadkach, tj. zarówno zwolnienia nieograniczonego limitem, jak i przysługującego do wysokości 760 zł istotne znaczenie ma forma organizacji wypoczynku. Z przepisów ustawy o PIT wyraźnie wynika, że zwolnienia dotyczą tylko dopłat do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie.
Ustawa nie precyzuje jednak, w jakiej formie taka działalność powinna być prowadzona. Należy zatem przyjąć, że chodzi tu nie tylko o podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług wypoczynkowych, np. biura podróży, ale również podmioty, których działalność w tym zakresie wynika z postanowień statutów, np. fundacje, stowarzyszenia.
Pomocne są tutaj przepisy rozporządzenia ministra edukacji narodowej w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania. Wynika z niego, że organizatorami takiego wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
Bardzo ważne jest zatem, aby dopłata związana była z wypoczynkiem zorganizowanym przez podmioty prowadzące działalność turystyczną. W przypadku zorganizowania wypoczynku przez pracownika na własną rękę, czy też przez podmiot, który w ramach prowadzonej działalności nie zajmuje się świadczeniem usług w postaci organizacji obozów czy kolonii dofinansownie otrzymane od pracodawcy co do zasady będzie opodatkowane jak przychód ze stosunku pracy. W rezultacie od pracownika, który wystąpił o dofinansowanie np. do usługi noclegowej, będącej przychodem ze stosunku pracy, pracodawca jako płatnik ma obowiązek pobrania zaliczki na podatek dochodowy.
Przykład 3
Dofinansowanie do samodzielnie zorganizowanych wczasów bez ulgi
Zakład pracy będzie wypłacał dopłaty do wypoczynku organizowanego dzieciom przez rodziców. Dopłaty te będą dotyczyły wydatków związanych z pobytem w hotelach, pensjonatach, domach wczasowych, gospodarstwach agroturystycznych. Czy takie dopłaty korzystają ze zwolnienia z opodatkowania?
W takiej sytuacji zwolnienie nie będzie miało zastosowania. W przypadku pobytu dziecka na wczasach organizowanych przez pracownika na własną rękę dofinansowanie do wypoczynku podlega opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy. W przypadku gdy wydatki dotyczą wyłącznie najmu pokoi i miejsc noclegowych oraz wyżywienia z lokalu gastronomicznego w czasie pobytu w wynajmowanych pokojach (kwatery prywatne, pensjonaty), tego rodzaju wydatki nie uprawniają do zwolnienia, gdyż nie jest to wypoczynek zorganizowany.
Właściwa dokumentacja
Wskazać trzeba, że to na podatniku będzie ciążył obowiązek udokumentowania, że wypoczynek zorganizował podmiot do tego uprawniony w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. W tym celu podatnik może się posługiwać wszelkimi dowodami, pod warunkiem że nie są one sprzeczne z prawem. W praktyce pracownik powinien udokumentować, że wypoczynek został zorganizowany przez podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, w szczególności fakturą VAT, rachunkiem czy też potwierdzeniem przelewu. W razie wątpliwości przed wykupieniem wczasów warto zwrócić się z pytaniem do organizatora, czy świadczy usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub czy zajmuje się statutowo tego typu działalnością.
Jak już wskazano, zwolnienie podatkowe obejmuje nie tylko samą dopłatę do wypoczynku, ale również przejazd do miejsca wypoczynku.
Przykład 4
Wakacje dziecka trzeba właściwie udokumentować
Pracownik chce się ubiegać o dopłatę do wypoczynku dziecka. Jakie dokumenty powinien przedłożyć, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku?
Wniosek o dopłatę najlepiej udokumentować fakturą, rachunkiem, dowodem wpłaty czy przelewem bankowym. Powinien on zawierać: nazwę i adres podmiotu prowadzącego działalność w zakresie organizacji wypoczynku, na rzecz którego została dokonana wpłata, tytuł zapłaty (tj. zapłata za wczasy, kolonie, obóz), imię i nazwisko dziecka oraz osoby dokonującej zapłaty, kwotę i datę dokonania zapłaty.
Ważne!
Dopłaty od pracodawcy do wypoczynku dziecka finansowane z innych źródeł niż zakładowe fundusze socjalne są zwolnione z PIT do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 760 zł. Nadwyżka podlega opodatkowaniu jako przychód ze stosunku pracy
Warunki zwolnienia
Dla zastosowania zwolnienia z PIT dopłat do wypoczynku dzieci istotne znaczenie mają:
● wiek dziecka,
● forma wypoczynku,
● organizator wypoczynku,
● źródła finansowania.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra edukacji z 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U. nr 12, poz. 67 z późn. zm.).
