W magazynie Pediatrics opublikowano wyniki badań przeprowadzonych na dzieciach w wieku od 3 do 5 lat przy użyciu rezonansu magnetycznego. Naukowcy przeskanowali mózgi maluchów podczas wysłuchiwania przez nich nagrań czytanych bajek, jak również neutralnych odgłosów szumu. Okazało się, że dzieci pochodzące z domów, w których często czyta się książki, w trakcie odsłuchiwania nagrań miały zdecydowanie bardziej zaktywizowany obszar mózgu odpowiedzialny za rozumienie i wizualizację obrazów [1]. Badania udowadniają także, że głośne czytanie dzieciom 3-5 razy w tygodniu zwiększa ich zdolności poznawcze i poprawia umiejętność składania liter w późniejszych latach, przez co mają lepsze wyniki w szkole [2].

Reklama

— Czytanie pociechom na głos sprawia, że poznają one otaczający ich świat oraz opanowują język, czyli podstawowe narzędzie do komunikowania się i zdobywania wiedzy. Rozwija się też wtedy zmysł wzroku i słuchu oraz percepcja słuchowa. Dodatkowo dziecko ćwiczy umiejętność skupienia się na danej czynności, zwłaszcza jeśli rodzic w trakcie czytania książeczki wzmacnia przekaz gestem. Jest to także jeden z lepszych sposobów na budowanie więzi z młodym człowiekiem i wspólne spędzenie czasu — mówi Aneta Korycińska, pedagożka znana w Internecie jako Baba od polskiego.

Kiedy zacząć wspólne czytanie?

Eksperci polecają czytać nawet noworodkom, bo dzięki temu stymulujemy rozwój ich mózgu [3]. Ponadto spokojny i melodyjny głos rodzica skutecznie uspokaja maluszki. W późniejszych etapach życia słuchanie czytanek jest również bardzo istotne. Pediatrzy uważają, że codzienne czytanie dziecku przez 20 minut ma ogromny wpływ na jego rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny [4].

— U kilkulatków czytanie na głos pomaga rozwijać koncentrację, ćwiczy umiejętność skupienia na zadaniu, pomaga w wychowaniu, uczy o świecie zewnętrznym i wewnętrznym dziecka — tłumaczy emocje i zachowania innych. Ważną zaletą głośnego czytania jest kształtowanie umiejętności językowych, dzięki osłuchiwaniu się z poprawnymi i zróżnicowanymi gramatycznie strukturami językowymi, młodzi ludzie uczą się precyzować myśli i tworzyć zdania. To prawda, że jeśli ktoś dużo czyta — zwłaszcza na głos — ma łatwość w precyzyjnym formułowaniu komunikatów. Dlatego warto wprowadzić w swoim domu czytanie interaktywne. Bawmy się opowieścią, modulujmy głos, podkładajmy słowa pod ilustracje, powtarzajmy te same frazy, rozmawiajmy o bohaterach, odpowiadajmy na milion pytań o przygody postaci oraz sami zadawajmy dzieciom pytania — podpowiada ekspertka.

Wskazane jest też wspólnie czytanie ze starszymi dziećmi, które już chodzą do szkoły i potrafią same składać litery. Wspólna lektura może być pomocna w wychowaniu, gdyż fabuła będzie bardzo dobrym punktem wyjścia do rozmów o otaczającej młodego człowieka rzeczywistości oraz o jego emocjach i uczuciach. Im starsze pociechy tym bardziej skomplikowane rozmowy można z nimi przeprowadzać, wpływając w ten sposób na ich rozwój intelektualny i emocjonalny.

Jak wzbudzać zainteresowanie książkami?

Reklama

Jeśli rodzicom zależy, by dzieci lubiły książki, warto już od najmłodszych lat budować u nich mechanizm książkowej nagrody, czyli przedstawiać czytanie jako coś pozytywnego, nie zmuszać i nie stosować rozdziałów jako karę za złe zachowanie. Nie wszystkie dzieci trzeba przekonywać do lektury, jednak niektóre potrzebują jakiegoś bodźca, inspiracji — jest to dobry moment na propozycję wspólnego czytania.

— Podstawą rozwijania pasji czytelniczej jest relacja — samotne czytelnictwo, jako odskocznia od codzienności dotyczy zwykle osób, których do lektur nie trzeba zachęcać. U wszystkich tych, których nudzi lub męczy czytanie, ważna jest inspiracja ze strony dorosłych, a żeby ona mogła zaistnieć potrzebna jest rozmowa, z której pozna się zainteresowania dziecka i pomoże dobrać odpowiednie lektury — mówi Aneta Korycińska.

Ważne jest zadbanie o to, by codzienne święto książki odbywało się w miłej atmosferze, w ten sposób budują się pozytywne skojarzenia. Należy zaplanować odpowiedni czas na czytanie oraz zadbać, by wszyscy ułożyli się w wygodnej pozycji i byli gotowi do relaksu. Na co dzień dziecko powinno też mieć łatwy dostęp do własnych książek — dziś poleca się półki, na których stawia się książki okładką do przodu, by literatura kusiła, aby po nią sięgnąć. Można też chodzić z dzieckiem do biblioteki i traktować tę wyprawę jako przygodę, w której ono samo decyduje o jej przebiegu. Ciekawym sposobem na pokazanie maluchom, że czytanie to świetna zabawa jest korzystanie z gier tematycznych.

— Na rynku nie brakuje pięknie ilustrowanych i mądrych książeczek dla dzieci w różnym wieku, które zachwycą też niejednego rodzica. Istnieją nawet książki dla niemowląt przeznaczone do „czytania” rękoma, wyróżniają się monochromatycznymi kolorami i różnorodnością struktur. Aby zachęcić do czytania starsze dzieci, warto sięgnąć po literki magnetyczne, gry polegające na układaniu wyrazów, a także sylabowe makao czy scrabble dla juniorów. Dobrym pomysłem na edukację będą także karty na spostrzegawczość z sylabami lub ulubionymi bohaterami literackimi, takimi jak np. Kicia Kocia — mówi Agata Kaczanowska z księgarni Internetowej TaniaKsiazka.pl

Miłość do książek można rozbudzać w każdym wieku, jednak warto robić to jak najwcześniej. Dobrze jest inspirować dziecko, wspólnie z nim czytać i bawić się literaturą. Ważne jest także, aby pociechy widziały swoich rodziców z książką w rękach, ponieważ dobry przykład to podstawa.

  • [1] https://publications.aap.org/pediatrics
  • [2] https://www.education.vic.gov.au/documents/about/research/readtoyoungchild.pdf
  • [3] https://www.psychologytoday.com/us/blog/brain-waves/201705/the-magic-reading-aloud-babies
  • [4] https://www.ksiazkanarecepte.pl/dla-rodzicow