Czy mąż może pomóc żonie na macierzyńskim

Moja żona niedawno urodziła synka. Jest na urlopie macierzyńskim, ale jest bardzo zmęczona i chciałbym zastąpić ją w opiece nad dzieckiem. Czy mogę wziąć urlop ojcowski w czasie, gdy żona korzysta z podstawowego urlopu macierzyńskiego?
Urlop ojcowski może być wykorzystany przez pracownika w każdym wybranym przez niego czasie. Oczywiście pod warunkiem, że dziecko nie ukończyło jeszcze 12. miesiąca życia. Pójście na urlop ojcowski jest zatem możliwe także wtedy, gdy matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim zarówno podstawowym, jak i dodatkowym.
Jeśli chce pan odciążyć żonę w jej obowiązkach rodzicielskich, może pan wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o dwutygodniowy urlop ojcowski. W takim wymiarze przysługuje on od początku tego roku. Wniosek ten powinien pan złożyć na piśmie w terminie nie krótszym niż 7 dni przed dniem, w którym chciałby pan rozpocząć korzystanie z tego urlopu. I pracodawca musi taki wniosek uwzględnić.
Reklama
Podstawa prawna
Reklama
Art. 1823 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy każdy może korzystać z urlopu cztery razy

Już trzy razy korzystałem z urlopu wychowawczego na córkę. W zeszłym roku również moja żona była przez kilka miesięcy na tym urlopie. Teraz postanowiłem wziąć kolejną część urlopu, ale pracodawca mi odmówił. Moim zdaniem nie miał racji. Przecież urlop wychowawczy można brać w czterech częściach, a ja występowałem o niego dopiero trzy razy.
Rzeczywiście urlop wychowawczy może być wykorzystany najwyżej w czterch częściach. Przepisy pozwalają też, aby z tego urlopu korzystali oboje rodzice. Mogą więc samodzielnie decydować, które z nich weźmie wolne, aby opiekować się dzieckiem. To, że urlop wychowawczy może być wykorzystany w czterech częściach, nie znaczy jednak, że każdy z rodziców może aż cztery razy występować o taki urlop. Pracodawca miał więc rację, odmawiając panu kolejnej części urlopu wychowawczego. Oboje z żoną wykorzystaliście bowiem cały określony w kodeksie pracy limit.
Podstawa prawna
Art. 186 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz.94 z późn. zm.).

Czy urlop wychowawczy ojca przerwie urlop matki

Jestem już ponad 2,5 roku na urlopie wychowawczym. Teraz mąż chce wystąpić o 3 miesiące takiego urlopu, abyśmy mogli razem pobyć z dzieckiem. Czy w tym czasie, gdy on będzie na urlopie, ja muszę wrócić do pracy?
Zgodnie z kodeksem pracy pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4. roku życia. Niezależnie od tego podstawowego urlopu pracownik wychowujący dziecko niepełnosprawne może skorzystać z dodatkowego urlopu wychowawczego, również maksymalnie przez 3 lata, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 lat.
Urlop wychowawczy może być wykorzystany zarówno przez matkę, jak i ojca dziecka. Jeśli oboje rodzice są pracownikami, z urlopu wychowawczego w tym samym czasie, co do zasady, skorzystać może tylko jedno z nich. Ograniczenie to nie obowiązuje przez okres trzech miesięcy, w którym rodzice mogą jednocześnie przebywać na takim urlopie. Zatem to, że pani mąż weźmie urlop na taki okres, nie ograniczy pani uprawnień. Rozwiązanie to wprowadzono właśnie po to, aby choć przez krótki okres rodzice mogli opiekować się dzieckiem razem.
Podstawa prawna
Art. 186 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy każda kobieta może skrócić swój urlop

Chciałabym zrezygnować z części urlopu macierzyńskiego. Mój mąż prowadzi działalność gospodarczą i zgodził się zająć dzieckiem. Czy mogę wcześniej wrócić do pracy?
Wprawdzie co do zasady matka dziecka nie musi korzystać z całości urlopu, pod warunkiem że zastąpi ją na tym urlopie mający również status pracownika ojciec dziecka. Tak więc ojciec, który prowadzi własną firmę, nie może w zastępstwie matki wziąć urlopu macierzyńskiego. W takiej sytuacji kobieta musi wykorzystać urlop macierzyński w całości. Możliwość rezygnacji przez kobietę z części urlopu macierzyńskiego jest bowiem uzależniona od tego, czy na tym urlopie może ją zastąpić osoba spełniająca łącznie trzy warunki: jest pracownikiem, jest ojcem dziecka i je wychowuje. Oznacza to, że zastąpić kobiety na urlopie macierzyńskim nie może:
– ojciec wprawdzie wychowujący dziecko, ale niebędący pracownikiem (tak jak to jest w sytuacji opisanej w pytaniu),
– ojciec będący pracownikiem, ale niewychowujący dziecka (np. pozbawiony władzy rodzicielskiej),
– pracownik wychowujący dziecko, ale niebędący jego ojcem czy to biologicznym, czy adopcyjnym.
Na skrócenie urlopu macierzyńskiego nie może też liczyć samotna matka oraz ta, której partner wprawdzie spełnia opisane wcześniej warunki, ale odmawia zajęcia się dzieckiem.
Podstawa prawna
Art. 180 par. 1, par. 5 – 6 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy rodzice mogą zmieniać się na macierzyńskim

Ze względu na sytuację w firmie zdecydowałam się skrócić swój urlop i wrócić do pracy. Po 14 tygodniach na urlopie macierzyńskim zastąpił mnie mąż. To on opiekuje się naszymi bliźniętami. Teraz sytuacja się zmieniła. U mnie się uspokoiło, ale pracodawca męża niechętnie patrzy na to, że korzysta on ze swoich uprawnień rodzicielskich. Czy mogę ponownie iść na urlop macierzyński?
Przepisy nie przewidują sytuacji, w której rodzice raz po raz zamieniają się na tym urlopie. Artykuł 180 par. 5 k.p. pozwala matce na rezygnację z części przysługującego jej urlopu macierzyńskiego, pod warunkiem że urlop weźmie za nią pracownik – ojciec wychowujący dziecko. I to wszystko. Ojciec dziecka musi zatem dotrwać do końca urlopu macierzyńskiego. Dotyczy to jednak tylko urlopu macierzyńskiego podstawowego. Jeśli zdecydujeą się państwo na urlop macierzyński dodatkowy, a ten w przypadku urodzenia bliźniąt przysługuje od 2012 roku w wymiarze do 6 tygodni, nie musi brać go już pani mąż. O taki urlop mogą wystąpić bowiem zarówno matka, jak i ojciec dziecka i bez znaczenia jest, które z nich kończyło podstawowy urlop macierzyński. Oczywiście nie musi też pani korzystać z całych 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego. W przeciwieństwie do urlopu ojcowskiego, który jest niepodzielny, o długości tego urlopu mogą decydować rodzice.
Dodatkowy urlop macierzyński jest bowiem udzielany jednorazowo, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności, bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego.
Pracodawca udziela go na pisemny wniosek pracownicy (matki) lub pracownika (ojca), składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.
Co ważne, może też pani łączyć ten urlop z wykonywaniem pracy w swojej dotychczasowej firmie w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. W takim przypadku dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela się na pozostałą część dobowego wymiaru czasu pracy.
Podstawa prawna
Art. 180 par. 1 , par. 5 – 6 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Czy w opiece nad dzieckiem matkę zastąpić musi mąż

Niedawno urodziłam trojaczki. Wiem, że gdybym wzięła cały przysługujący mi z tego tytułu urlop, czyli 33 tygodnie, nie mam potem czego szukać w swojej firmie. Jestem przekonana, że w takiej sytuacji przy najbliższej okazji, gdy tylko byłoby to możliwe, zostałabym zwolniona. Chciałabym, aby choć część urlopu wziął za mnie ojciec dzieci. Niestety nie jest on moim mężem. Czy uniemożliwia mu to zastąpienie mnie na urlopie?
Przepisy pozwalają matce podzielić się urlopem macierzyńskim z ojcem dzieci. Pod pewnymi jednak warunkami. Po pierwsze matka dziecka musi po porodzie wykorzystać co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego. Do tego okresu nie zalicza się, zatem urlopu macierzyńskiego udzielonego jej przed porodem. Po drugie do wniosku pracownicy w sprawie rezygnacji przez nią z części urlopu macierzyńskiego, który składa ona swojemu pracodawcy, musi być dołączone zaświadczenie pracodawcy zatrudniającego pracownika ojca wychowującego dziecko potwierdzające termin rozpoczęcia przez niego urlopu macierzyńskiego, wskazany w jego wniosku o udzielenie takiego urlopu. Termin ten musi przypadać bezpośrednio po terminie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego przez matkę dziecka. Oznacza to zatem, że termin ten powinien przypadać w dniu następującym po dniu, w którym matka zrezygnowała z tego urlopu.
Możliwość skorzystania z części urlopu macierzyńskiego przysługuje jedynie pracownikowi ojcu dziecka (w rozumieniu prawa rodzinnego), który je wychowuje. Co to oznacza w praktyce, przepisy już jednak nie wyjaśniają. Z pewnością warunku tego nie spełnia ojciec dziecka, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub jego władza została zawieszona. Natomiast bez znaczenia jest to, czy rodzice dziecka pozostają w związku małżeńskim, czy nie.
Wymiar urlopu macierzyńskiego przysługujący ojcu dziecka stanowi różnicę między kodeksowym wymiarem urlopu macierzyńskiego, który przysługuje matce dziecka a wymiarem urlopu już przez nią wykorzystanym. W przypadku urodzenia trojaczków podstawowy urlop macierzyński wynosi 33 tygodnie. Zakładając zatem, że czytelniczka nie korzystała z urlopu przed porodem i chce jak najwcześniej wrócić do pracy (po 14 tygodniach), ojciec jej dzieci będzie mógł przebywać na tym urlopie 19 tygodni.
Podstawa prawna
Art. 180 par. 1, par. 5 – 6 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).