Subskrybuj nas na Youtube
Czy dziadkowie mogą domagać się alimentów od spadkobierców - czytelnik chciałby się dowiedzieć, czy takie uprawnienie przysługuje tylko względem spadkobierców ustawowych czy też względem spadkobierców testamentowych.
Kodeks cywilny przewiduje specjalne uprawnienie dla dziadków spadkodawcy. Regulacje te mają na celu wyeliminowanie sytuacji, w których dziadkowie pozostają zupełnie bez środków do życia, a spadek po ich dzieciach albo wnukach przypada innym krewnym. Podstawą dochodzenia roszczeń alimentacyjnych przez dziadków spadkodawcy od jego spadkobierców jest art. 938 kodeksu cywilnego w przypadku dziedziczenia ustawowego oraz art. 966 w przypadku dziedziczenia testamentowego.
– Dziadkowie mogą dochodzić roszczeń alimentacyjnych w przypadku gdy znajdują się w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych im środków utrzymania od osób, na których ciąży względem nich ustawowy obowiązek alimentacyjny, nawet wówczas, gdy na spadkobiercach nie ciąży taki obowiązek – wyjaśnia radca prawny Gabriela Morawska-Stanecka z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych GMS. I dodaje, że wysokość alimentów ustalana jest sądownie w stosunku do potrzeb uprawnionego dziadka i do wartości udziału spadkowego, który przypadł spadkobiercy.
Spadkobierca może się jednak uwolnić od obowiązku alimentacyjnego względem dziadków spadkodawcy.
– Jest to możliwe, jeśli zapłaci im sumę pieniężną odpowiadającą wartości jednej czwartej części swego udziału spadkowego. Zapłata tej sumy powoduje wygaśnięcie roszczenia o alimenty – mówi radca prawny Gabriela Morawska-Stanecka.
Jeśli chodzi możliwość pozbawienia dziadków roszczeń alimentacyjnych w testamencie, to w doktrynie występują dwa przeciwstawne poglądy.
– Zgodnie z pierwszym poglądem spadkodawca nie może pozbawić dziadków uprawnień alimentacyjnych względem spadkobierców. Roszczenia z art. 938 i 966 kodeksu cywilnego mają charakter roszczeń alimentacyjnych i nie mogą być zniesione przez czynność prawną, dokonaną zarówno pomiędzy stronami, jak i poprzez akt oświadczenia woli spadkodawcy. Pogląd ten ma charakter dominujący – wyjaśnia radca prawny Gabriela Morawska-Stanecka.
Ekspert dodaje również, że przeciwnicy tego nurtu podkreślają jednak, iż w ustawie brak jest odrębnej regulacji w tej materii, która by zakazywała takiego wyłączenia. Podnoszą oni, iż pozbawienie dziadków spadkodawcy potrzebnych im środków do życia byłoby nie do pogodzenia z zasadami współżycia społecznego i prowadziłoby do niehumanitarnych rozstrzygnięć. Praktyka sądowa nie rozstrzygnęła jednak tego problemu do końca.
Ważne!
Spadkobierca może się uwolnić od obowiązku alimentacyjnego względem dziadków spadkodawcy, jeśli zapłaci im odpowiednią sumę pieniężną.
Ewelina Stępień
