1 Sprawdź, kiedy świadczenia są uznawane za nienależnie pobrane
Rodzice, którzy otrzymują świadczenia na dzieci, są zobowiązani zgłaszać gminie każdą zmianę okoliczności, która ma wpływ na ich przyznanie. Taką zmianą może być na przykład podjęcie pracy przez dotychczas bezrobotnego rodzica i wzrost dochodów rodziny przekraczający kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń. Jeżeli rodzic tego nie zrobi, gmina będzie od niego żądać zwrotu wypłaconych pieniędzy jako świadczeń nienależnie pobranych. Takimi świadczeniami są też te, które zostały przyznane w wyniku świadomego wprowadzenia w błąd gminy. Na przykład gdy rodzic nie poinformował o zakończeniu edukacji przez dziecko. Ponadto świadczenia są uznawane za nienależne, jeżeli rodzic zgodnie z przepisami koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego był w tym czasie uprawniony do zasiłku w jednym z krajów UE oraz gdy zostały przyznane na podstawie wadliwej decyzji administracyjnej.
2 Poczekaj na wydanie decyzji przez gminę
Jeżeli gmina w trakcie przeprowadzonego postępowania uzna, że rodzic nie powinien otrzymywać świadczeń rodzinnych, wyda decyzję nakazującą ich zwrot wraz z ustawowymi odsetkami. Są one naliczane od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych, które są uznane za nienależne do dnia ich spłaty na konto gminy. Nienależne zasiłki podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ale gmina może też ich wysokość potrącać z bieżąco wypłacanych świadczeń.
3 Złóż wniosek o umorzenie nienależnego zasiłku
Reklama
Rodzic, który otrzyma decyzję nakazującą mu zwrot świadczeń, może złożyć w gminie podanie o ich umorzenie łącznie z odsetkami w całości lub w części. Rodzic może też wnioskować o odroczenie terminu płatności albo rozłożenie go na raty. Takie podanie powinno być złożone w ciągu 14 dni od daty otrzymania decyzji i być uzasadnione szczególnymi okolicznościami dotyczącymi sytuacji rodziny. Takimi okolicznościami mogą być: długotrwała choroba członka rodziny i brak świadomości, że w związku z pracą jednego z rodziców za granicą tam przysługuje mu zasiłek. Gmina nie ma jednak obowiązku pozytywnego rozpatrzenia prośby, bo wydana przez nią decyzja ma charakter uznaniowy.
4 Odwołaj się od decyzji gminy do wojewódzkiego sądu administracyjnego
Rodzic, któremu gmina nie umorzy świadczeń, może odwołać się do samorządowego kolegium odwoławczego. W przypadku gdy kolegium podtrzyma decyzję gminy, może złożyć skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA). Jak wskazał WSA w Lublinie w wyroku z 20 listopada 2008 r. (II SA/Lu 554/08), gmina przed podjęciem decyzji powinna ustalić to, w jaki sposób zwrot nienależnie pobranych świadczeń będzie mieć wpływ na sytuację życiową rodzica. W szczególności czy pozbawienie go tej kwoty nie spowoduje pogorszenia jego sytuacji materialnej. Sąd dodał też, że gmina musi ustalić, czy inne okoliczności dotyczące tej osoby, takie jak wiek, stan zdrowia, stan rodzinny, wskazują na to, że pomimo dokonania zwrotu świadczeń osoba ta będzie mogła zaspokoić swoje niezbędne potrzeby.
Podstawa prawna
Art. 30 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 z późn. zm.).
