Kłopoty z jajnikami mogą wystąpić w każdym wieku. Mają je zarówno młode dziewczęta, jak i dojrzałe kobiety. Jakie mogą być problemy? Najczęstsze choroby jajników to stany zapalne i łagodne torbiele. Rzadziej występują zespół policystycznych jajników i rak jajnika. Co wywołuje choroby jajników? Przyczyny mogą być różnorodne, np. zaburzenia hormonalne czy zakażenia bakteryjne. W przypadku raka jajnika czynnikami ryzyka są obciążenia genetyczne, bezdzietność i dieta obfitująca w tłuszcze. Po czym można poznać, że coś złego dzieje się z jajnikami? Niektóre choroby objawiają się dość charakterystycznie. Inne, niekiedy bardzo groźne, np. rak jajnika, przez długi czas rozwijają się skrycie.



Infekcje - przy ostrym stanie zapalnym jajników (często także jajowodów) występują silny ból w podbrzuszu, wysoka gorączka i upławy. Mogą im towarzyszyć nudności, wymioty, zaparcia lub biegunka. W przewlekłej postaci choroby występują niewielkie, nawracające bóle w podbrzuszu (przypominające te podczas menstruacji), bolesność podczas stosunków oraz obfite upławy o nieprzyjemnym zapachu.



Torbiele - te niewielkie nie powodują zwykle żadnych dolegliwości. Duże mogą być przyczyną nieregularnych miesiączek, uczucia ciężaru w brzuchu, bólu w czasie stosunku.



Zespół policystycznych jajników - jego objawem bywają nieregularne krwawienia, trądzik, nadmiar włosków na ciele (są mocne, ciemne, występują w okolicach typowych dla mężczyzn: na twarzy, klatce piersiowej, udach).



Rak jajnika - początkowo choroba nie powoduje żadnych dolegliwości. Dopiero gdy nowotwór zacznie się rozrastać poza jajnik, pojawiają się niecharakterystyczne objawy. Mogą to być: przedłużająca się niestrawność, utrata apetytu, spadek masy ciała, uczucie pełności w podbrzuszu, ból lub ucisk w brzuchu. W bardzo zaawansowanym stadium mogą występować: nudności, zaparcia, powiększenie obwodu brzucha czy zaburzenia w oddawaniu moczu.

Jak może dojść do infekcji?

Bakterie wywołujące stany zapalne jajników mogą się przedostać z pochwy. Sprzyjają temu niedostateczna higiena, przemarznięcie, przygodne kontakty seksualne. Przyczyną infekcji mogą być też zakażenia nerek, chore zatoki lub zepsuty ząb. Wraz z krwią bakterie są przenoszone z zakażonych miejsc do jajników. Dlaczego powstają torbiele? Zazwyczaj są one skutkiem zaburzeń pracy jajników. Komórki jajowe, które znajdują się w jajnikach, dojrzewają w specjalnych pęcherzykach. W czasie owulacji pęcherzyki te pękają, uwalniając jajeczko. Zdarza się jednak, że pęcherzyk nie pęka. Wypełnia się wtedy płynem, powiększa i powstaje torbiel. U kobiet chorujących na endometriozę torbiele mogą być wyścielone śluzówką jamy macicy, która przemieściła się z macicy do jajnika.



Co to jest zespół policystycznych jajników?

To schorzenie spowodowane zaburzeniami hormonalnymi. Pęcherzyki, w których znajdują się komórki jajowe, nie mogą pęknąć i jajeczka nie wydostają się na zewnątrz. Ilość niepękniętych pęcherzyków się zwiększa i jajnik wypełniają powstające w ten sposób małe torbielki. Kiedy może sięrozwinąć rak jajnika? Prawdopodobieństwo zachorowania wzrasta, gdy siostra lub matka kobiety chorowała na raka jajnika, a także gdy w rodzinie występował rak piersi, trzonu macicy lub jelita grubego. Bardziej zagrożone są też kobiety otyłe i te, które nie mają dzieci lub po raz pierwszy rodziły po 30. roku życia.



Czy można zapobiegać chorobom jajników?

Niektórych chorób, np. infekcji, można uniknąć. Są jednak schorzenia, takie jak torbiele, rak, na których rozwój kobieta nie ma wpływu. Dlatego ważne jest, by raz w roku zgłaszać się do ginekologa. Wcześnie wykrytą chorobę łatwiej leczyć. Jak działają jajniki? Jajniki to para narządów w kształcie migdałów. Położone są po obu stronach macicy, z którą łączą je jajowody. Podczas każdego cyklu miesiączkowego jedna (rzadko więcej) z komórek jajowych dojrzewa i zostaje uwolniona. Jajniki produkują też hormony: estrogeny i progesteron, które przygotowują błonę śluzową macicy na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej. Estrogeny mają ponadto korzystny wpływ na stan skóry, błony śluzowej pochwy, kości, serca i naczyń krwionośnych, a także na samopoczucie. Gdy w okresie menopauzy ich poziom się zmniejsza, rośnie ryzyko chorób, np.: osteoporozy, chorob układu krążenia, infekcji bakteryjnych pochwy.



Choroby jajników : co zrobić, by ich uniknąć? Jak je leczyć?

Zapalenie - wylecz je raz, a dobrze. Stan zapalny często obejmuje nie tylko jajniki, lecz także jajowody. W takim wypadku określa się go mianem zapalenia przydatków. Chorobę trzeba zawsze wyleczyć. Zbagatelizowana będzie często nawracać, ale co gorsza może doprowadzić do powstania zrostów między jajnikami, jajowodami, macicą lub jelitami. Skutkiem tego bywają przewlekłe bóle brzucha, a także kłopoty z zajściem w ciążę.

Skuteczna terapia

Zapalenie przydatków można wyleczyć tylko antybiotykami. Choć dolegliwości zwykle ustępują po kilku dniach, zażyj całą zaleconą dawkę leków. Przerwanie terapii skończy się nawrotem dolegliwości.



Zapobieganie

By uniknąć infekcji, przestrzegaj higieny. Do mycia zamiast mydła używaj delikatnych płynów, które nie podrażniają okolic intymnych. Podczas miesiączki często zmieniaj podpaski i tampony. Nie dopuszczaj również do wyziębienia organizmu. W chłodne dni ubieraj się ciepło. Ponieważ infekcję często wywołują bakterie przenoszone drogą płciową, unikaj przygodnych kontaktów seksulalnych. Jeżeli czesto zmieniasz partnerów, koniecznie używajcie prezerwatywy. Gdy masz już za sobą zapalenie przydatków, powstrzymaj się od współżycia podczas miesiączki. Bardzo ważne jest, byś dbała o formę. Wysypiaj się, dobrze się odżywiaj. Silny organizm lepiej broni się przed zarazkami.



Torbiele - nie są groźne, ale ich nie lekceważ

Choć torbiele są zmianami łagodnymi, lepiej nie zaniedbuj leczenia. Mogą bowiem utrudniać zajście w ciążę. Poza tym gdy zaczną rosnąć, będą uciskać sąsiednie narządy, powodując uczucie ciężaru w brzuchu lub bóle podczas stosunku. Zawsze też istnieje ryzyko, że torbiel pęknie, co może prowadzić do zakażenia. Torbiele można dość łatwo usunąć. Sposób leczenia zależy od ich rodzaju i wielkości.

Jeżeli cysta powstała wskutek zaburzeń pracy jajników, a jej średnica nie przekracza 5 cm, lekarz nie zaleci żadnej terapii. Takie zmiany często znikają same, więc przez 2-3 miesiące tylko się je obserwuje. Gdy przez ten czas torbiel się nie wchłonie lub jest większa, ginekolog przepisze ci leki hormonalne. Po 3-miesięcznej kuracji będziesz musiała wykonać USG, by sprawdzić, czy torbiel się zmniejsza.

Czasami leczenie hormonalne nie przynosi rezultatu. Wówczas torbiel trzeba usunąć chirurgicznie. Operacji będziesz się musiała poddać także wtedy, gdy lekarz podejrzewa endometriozę lub na podstawie badania USG nie można jednoznacznie stwierdzić, czy zmiana na jajniku jest łagodna. W większości wypadków torbiele się wyłuszcza, co pozwala oszczędzić jajnik. Zabieg wykonuje się najczęściej techniką laparoskopową. Po takim zabiegu już po 3 dniach będziesz mogła wrócić do domu. Tkanki z usuniętej torbieli zostaną przebadane i po 2 tygodniach otrzymasz wynik, czy zmiana rzeczywiście była łagodna. Czasami po operacji trzeba przez pewien czas zażywać leki hormonalne, by torbiele nie utworzyły się ponownie.



Rak jajnika - ważna wczesna diagnoza

Szanse na wyleczenie są tym większe, im wcześniej choroba zostanie wykryta. Ponieważ daje ona o sobie znać dopiero w późnym stadium, jedyna nadzieja w badaniach. Co rok zgłaszaj się na kontrolę do ginekologa. Do lekarza wybierz się niezwłocznie także wtedy, gdy wystąpią podejrzane dolegliwości. U kobiet z grupy podwyższonego ryzyka przydatne jest też USG przezpochwowe i testy krwi CA125 (badanie to wykrywa białko produkowane przez komórki raka jajnika). U pań szczególnie zagrożonych chorobą, które nie planują już posiadania dzieci, rozważa się czasami profilaktyczne usunięcie jajników. Jeżeli raka jajnika uda się wykryć we wczesnym stadium, usuwa się zwykle jajniki, jajowody, macicę. Kobietom, które chciałyby mieć jeszcze dzieci, wycina się tylko zajęty jajnik i jajowód. Gdy nowotwór dał już przerzuty na sąsiednie narządy, czasem usuwa się część pęcherza moczowego lub jelit. Po operacji wszystkie kobiety z bardziej zaawansowaną chorobą przechodzą chemioterapię, rzadziej radioterapię.



Leczenie zespołu policystycznych jajników

Choroba nie zawsze wymaga leczenia, chyba że owłosienie na twarzy jest bardzo mocne lub wystąpią trudności z zajściem w ciążę.

Z nadmiernym owłosieniem możesz się uporać, korzystając z zabiegów depilacji oraz stosując tabletkę antykoncepcyjną, która zmniejsza stężenie męskich hormonów.

Przy kłopotach z zajściem w ciążę, podaje się leki stymulujące płodność. Niekiedy w czasie ciąży trzeba podawać hormony, bo u kobiet z zespołem policystycznych jajników ryzyko poronienia jest nieco wyższe. lW walce z nadwagą pomogą ruch i dobrze skomponowana dieta niskotłuszczowa.









































































Reklama