Międzyuczelniany zespół badacze koordynowany przez University of Calgary (Kanada)przeanalizował dziecięce wstrząśnienia mózgu, uwzględniając takie czynniki jak status społeczno-ekonomiczny, płeć, ciężkość obrażeń, wcześniejszą historię obrażeń głowy oraz to, czy w momencie urazu doszło do utraty przytomności. Okazało się, że wstrząśnienie w żadnych warunkach nie miało klinicznie znaczącego wpływu na IQ i inteligencję.
Badanie obejmowało 866 dzieci w wieku 8-16 lat przyjętych na oddziały ratunkowe w szpitalach w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. 566 z nich doznało wstrząśnienia mózgu, 300 - innych urazów ortopedycznych. Jakiś czas (od trzech dni do trzech miesięcy) po urazie uczestnicy mieli za zadanie wykonać standardowe testy oceniające ich iloraz inteligencji.
- Oczywiście istnieje wiele obaw dotyczących wpływu wstrząśnienia mózgu na dzieci, a jedną z największych jest to, czy wpływa on na ogólne funkcjonowanie intelektualne dziecka – mówi dr Keith Yeates, jeden z autorów publikacji w „Pediatrics” (http://dx.doi.org/10.1542/peds.2022-060515).
- Dotychczasowe dane dotyczące tego tematu były zróżnicowane, a opinie w środowisku medycznym także dość skrajne – dodaje Yeates. - Trudno było zebrać wystarczająco duże próby, aby jasno potwierdzić negatywne wyniki. Brak różnicy w IQ po wstrząśnieniu mózgu jest bowiem trudniejszy do udowodnienia niż obecność tejże różnicy.
Dopiero połączenia kohort kanadyjskiej i amerykańskiej pozwoliło uzyskać wystarczająco dużą grupę badawczą, aby wyciągnąć wiarygodne wnioski. Udało się to dzięki współpracy naukowców z aż ośmiu uniwersytetów: w Edmonton, Montrealu, Vancouver, Ottawie, Atlancie, Utah, Ohio i Calgary.
- Przyjrzeliśmy się statusowi społeczno-ekonomicznemu i płci pacjenta, ciężkości urazów, historii wstrząsów mózgu oraz temu, czy w momencie urazu doszło do utraty przytomności – opowiada dr Yeates. - Okazało się, że żaden z tych czynników nie miał znaczenia. Ogólnie rzecz biorąc, wstrząs mózgu nie był związany z niższym IQ.
Dzieci ze wstrząśnieniem porównano także z tymi, które doznały innych urazów ortopedycznych, aby sprawdzić dodatkowe czynniki, które potencjalnie mogą wpływać na IQ. Chodziło głównie o pochodzenie demograficzne oraz doświadczenie traumy i bólu. Tutaj także wyniki nie pokazały żadnych różnic.
Zdaniem badaczy jest to bardzo istotne, szczególnie dla zaniepokojonych rodziców, dlatego warto ich odkrycie upowszechniać.
- Zrozumiałe, że rodzice bardzo się boją, gdy mają do czynienia z wstrząśnieniem mózgu u swoich pociech – zauważa dr Ashley Ware, współautorka omawianej pracy. - Nasze wyniki to dla nich naprawdę dobra wiadomość.
Zgadza się z tym dr Stephen Freedman, kolejny naukowiec zaangażowany w badania, specjalista z dziedziny medycyny ratunkowej.
- Warto, aby lekarze przekazywali tę wiedzę dzieciom, które doznały wstrząśnienia mózgu, i ich rodzicom, aby zmniejszyć ich lęki i obawy – mówi. - Z pewnością świadomość, że uraz nie doprowadzi do zmian w inteligencji jest bardzo uspokajająca.
Naukowcy podkreślają, że mocną stroną ich badania, poza dwiema kohortami, jest także to, iż testy IQ u pacjentów prowadzono zarówno kilka dni po urazie, jak i po trzech miesiącach.
- To sprawia, że nasze wyniki są jeszcze mocniejsze - zaznaczają. - Nawet w tych pierwszych dniach i tygodniach po wstrząśnieniu, kiedy dzieci wykazywały objawy, takie jak ból i wolne tempo przetwarzania, ich IQ nie spadło. Po trzech miesiącach, kiedy większość osób wróciła już do zdrowia i objawy minęły, sytuacja się powtórzyła. Widać więc, że IQ dzieci po wstrząśnieniu mózgu nie spada w żadnym momencie rekonwalescencji. (PAP)
Katarzyna Czechowicz
kap/ agt/
