Dom to miejsce, w którym dziecko zazwyczaj czuje się najbezpieczniej. Mimo to gdy przychodzi moment pozostania w nim bez opieki rodziców, może być również miejscem, w którym kryje się wiele zagrożeń. Detergenty, lekarstwa, ostre przedmioty, gorący napój czy śliska podłoga – źródeł wypadków jest wiele. Najważniejsze w takich sytuacjach jest to, aby przygotować dziecko do samodzielnego pobytu w domu i właściwego reagowania na potencjalne i realne zagrożenia. Podpowiadamy, na co wtedy zwrócić uwagę.
1. Wytłumacz dziecku, jak bezpiecznie korzystać z kuchni
Prawdopodobnie najwięcej źródeł niebezpieczeństwa znajduje się w kuchni. Nieodpowiednie korzystanie z przedmiotów, różnych urządzeń lub samodzielne eksperymentowanie z przygotowaniem potraw może prowadzić do wielu wypadków. Do niebezpiecznych przedmiotów można zaliczyć noże, zapałki, a nawet składniki spożywcze, na które dziecko jest uczulone (np. orzechy). Częste nieszczęśliwe wypadki dotyczą również oparzeń gorącą wodą, potrawą lub nagrzaną płytą grzewczą. Poprzez niewłaściwe użytkowanie kuchenki gazowej lub jej awarię może dojść do ulatniania się gazu, a w efekcie – do zagrożenia zatruciem lub wybuchem.
Wskazówki:
- Aby dziecko nie musiało samodzielnie kroić chleba czy podgrzewać jedzenia, korzystając z kuchenki po powrocie ze szkoły, najlepiej przygotować dla niego kilka pełnowartościowych posiłków, które zaspokoją głód na dłużej. Dzień warto zacząć od sytego śniadania, do szkoły zapakować kanapki, a w domu w widocznym miejscu lub w lodówce zostawić mu zdrową przekąskę.
- W razie ulatniania się gazu warto nauczyć dziecko właściwej reakcji – wytłumacz, jak zamykać zawór gazu, dlaczego w takiej sytuacji należy otworzyć szeroko okno, opuścić mieszkanie i powiadomić osoby dorosłe o zaistniałym zdarzeniu. Wyjaśnij, że nawet przy niewielkim podejrzeniu ulatniania się gazu postępowanie według takiego schematu może uratować komuś życie.
- Naucz dziecko, jak należy postępować w przypadku oparzeń. Podpowiedz, że w takiej sytuacji ważne jest szybkie schłodzenie rany za pomocą czystej wody z butelki lub z kranu i skontaktowanie się z osobą dorosłą.
2. Zabezpiecz detergenty i leki
Oprócz mogących spowodować wypadek przedmiotów i urządzeń w kuchni, źródłem niebezpieczeństwa są również wszelkie środki czystości, detergenty oraz lekarstwa. Substancje, które są użytkowane w sposób właściwy, nie stanowią zagrożenia. Mając jednak na uwadze to, że małe dzieci nie potrafią jeszcze tak dobrze przewidywać konsekwencji swoich działań, środki te należy przechowywać w specjalnie zabezpieczonych przed otwarciem opakowaniach i poza zasięgiem najmłodszych. Najlepiej, gdy opakowania z takimi preparatami zostaną umieszczone wysoko na półce, aby dziecko nie mogło po nie sięgnąć. Warto również wytłumaczyć, że przyjmowanie przez dziecko leków w domu może być możliwe wyłącznie w obecności rodziców lub opiekunów.
3. Zabezpiecz ostre narzędzia i przedmioty
Nieuważne korzystanie ze sztućców lub otwieranie puszki może prowadzić do skaleczenia, co w niektórych przypadkach wymaga założenia szwów. Przyczyną tego typu obrażeń mogą być także stłuczone naczynia lub nieumyślne połknięcie szkła. Aby zminimalizować ryzyko wypadku z użyciem ostrych przedmiotów, warto nauczyć dziecko właściwego korzystania z naczyń kuchennych i urządzeń, zakładania rękawic ochronnych, a także nawyku sprzątania podłogi po ewentualnym stłuczeniu szkła.
4. Zwróć uwagę na inne zagrożenia
W różnych częściach domu źródłem niebezpieczeństwa mogą być również poluzowane gniazdka kontaktowe lub uszkodzone i wystające przewody elektryczne – kontakt z nimi może prowadzić do porażenia prądem. Przyczyną wypadków są także mokre podłogi, a zwłaszcza twarde kafelki, gdzie upadek może być szczególnie dotkliwy. Do innych miejsc będących zagrożeniem są również schody, po których nieostrożne poruszanie się także może grozić upadkiem, a w rezultacie skręceniem czy złamaniem kończyny. Niebezpieczne są również otwarte okna, przez które dziecko może wypaść, wspinanie się po meblach lub uderzenie ciężkim przedmiotem (np. w wyniku upadku).
5. Ucz reagowania na nieznajome osoby
Poza wykształceniem u dziecka właściwego postępowania z przedmiotami czy urządzeniami w domu, warto nauczyć je także zasad kontaktu z obcą osobą. Najmłodsi powinni pamiętać, że pod nieobecność rodziców nie należy otwierać drzwi nieznajomym (w tym także za pomocą domofonu, np. na klatkę schodową). Dziecko nie powinno także zdradzać obcym, że jest w domu bez opieki rodziców. Nieufność należy zachować nawet w sytuacji, gdy osoba za drzwiami wydaje się przyjazna, jest miłą panią lub podaje się za znajomego rodziców. To typowe sposoby wykorzystywane przez osoby o złych zamiarach.
6. Naucz korzystania z numeru alarmowego
Dziecko powinno mieć pewność, że zawsze dla bezpieczeństwa może skontaktować się ze swoimi rodzicami lub z odpowiednimi służbami ratunkowymi. Kartka z zapisanym z numerem kontaktowym do opiekunów i numerem alarmowym powinna być umieszczona w domu w widocznym miejscu. Ważne, aby dziecko miało także dostęp do naładowanego telefonu.
„Najmłodsi, którzy pozostają sami w domu, często mogą czuć się zagubieni i potrzebować wsparcia. Powinni mieć świadomość, w jakich sytuacjach należy korzystać z numeru alarmowego i jak zachować się podczas rozmowy. Zadzwonienie pod numer 112 możliwe jest przez całą dobę, 7 dni w tygodniu, w całej Unii Europejskiej. Po nawiązaniu połączenia dziecko powinno się przedstawić, opisać, gdzie się znajduje, a następnie opowiedzieć o zdarzeniu. Niezwykle istotne jest również uważne słuchanie dyspozytora i w razie potrzeby wykonywanie jego poleceń. Postępowanie według wskazówek może uchronić przed przykrymi konsekwencjami, uratować zdrowie lub życie” – radzi nadkom. Aleksandra Borucka z Biura Prewencji Komendy Głównej Policji, ekspert współpracujący z Akademią Bezpiecznego Puchatka.
Podziękowania za przygotowanie artykułu dla ekspertów Akademii Bezpiecznego Puchatka.