W związku z otwarciem nowego sklepu czytelnik chce przyjąć do pracy młodocianych. Mają oni pomagać przy sprzątaniu, rozkładaniu towarów na półkach i wykonywaniu innych potrzebnych prac. Jakie ograniczenia obowiązują przy ustalaniu rodzajów prac powierzanych młodocianym?
Pracodawca może zatrudnić młodocianych (czyli osoby, które ukończyły 16 lat, a nie przekroczyły 18 lat) – w celu innym niż przygotowanie zawodowe – tylko do wykonywania lekkich prac.
Przed zawarciem umów o pracę z takimi osobami pracodawca ma obowiązek ustalić obowiązujący u niego wykaz lekkich prac, po uzyskaniu zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy. Wykaz ten powinien zostać zatwierdzony przez właściwego inspektora pracy. Lekarz medycyny pracy oraz inspektor pracy kontrolują, czy w wykazie lekkich prac, przy których pracodawca będzie mógł zatrudniać młodocianych, nie ma prac wzbronionych takim osobom. Zostały one określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. nr 200, poz. 2047 z późn. zm.).
Zgodnie ze wskazówką zawartą w art. 2001 par. 2 k.p. praca może być uznana za lekką tylko wtedy, gdy nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodocianego. Umowa o pracę z młodocianym powinna być poprzedzona stosownym zaświadczeniem lekarskim. Wykonywanie pracy nie może także utrudniać młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego. Zakaz ten nie może być interpretowany tylko w kategoriach formalnych. Nie może być więc uznane za lekką pracę zajęcie, które wprawdzie nie koliduje z czasem nauki młodocianego, ale stanowi dla niego ponadprzeciętne obciążenie i uniemożliwia – mimo braku formalnych przeszkód w uczęszczaniu do szkoły – koncentrację w czasie nauki. Wykaz lekkich prac, przy których dozwolone jest zatrudnianie młodocianych na podstawie umowy o pracę, powinien być zawarty w regulaminie pracy. W przypadku małych firm, gdy pracodawca nie ma obowiązku wydawania takiego regulaminu, powinien ustalić wykaz lekkich prac w osobnym akcie. Pracodawca ma obowiązek zapoznać młodocianego z wykazem lekkich prac przed rozpoczęciem przez niego pracy.
Zatrudnienie młodocianego bez spełnienia wskazanych wyżej wymogów, stanowi podstawę do pociągnięcia pracodawcy do odpowiedzialności za wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 281 pkt 5 kodeksu pracy).
Podstawa prawna
Art. 2001 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).