Dziadkowie chcą darować swojej małoletniej wnuczce mieszkanie.
– Czy rodzice mogą w imieniu małoletniego dziecka przyjąć darowiznę, czy też muszą najpierw uzyskać zgodę sądu opiekuńczego – pyta pani Małgorzata z Krakowa.
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowią, że rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Uważa się, że przyjęcie darowizny stanowi czynność przekraczającą zwykły zarząd. Jednakże zgodnie z orzecznictwem i przyjętą praktyką nie przekracza ram zwykłego zarządu przyjęcie darowizny nieruchomości w stanie wolnym od zobowiązań wobec darczyńcy lub osób trzecich ani przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z 30 kwietnia 1977 r. (sygn. akt III CZP 73/76).
Rodzice mogą dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu, takich jak np. sprzedaż nieruchomości dziecka jednoosobowo, ale nie samodzielnie. Do dokonania takich czynności zawsze wymagane jest zezwolenie sądu.
Reklama
Jednak sąd może określić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego. Zezwolenia udziela sąd na wniosek. Z takim wnioskiem może wystąpić każde z rodziców. Sprawę rozpatruje sąd w postępowaniu nieprocesowym, a dziecko może być uczestnikiem tego postępowania.
Nie ma ściśle określone- go katalogu czynności zwykłego zarządu oraz czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. W orzecznictwie i praktyce uważa się, że katalog czynności zwykłego zarządu obejmuje w szczególności czynności fizyczne i prawne wiążące się ze zwykłym korzystaniem z majątku, służące zachowaniu składników majątku w stanie niezmienionym, niepogorszonym, zwyczajne bieżące naprawy rzeczy należących do majątku, wnoszenie opłat, podatków, stałych płatności. Natomiast do czynności przekraczających zwykły zarząd zalicza się w szczególności następujące czynności:
● nabycie, zbycie, zrzeczenie się lub istotne obciążenie nieruchomości, np. ustanowienie hipoteki na mieszkaniu,
● zmianę sposobu gospodarowania ważnym składnikiem majątku,
● zmianę przeznaczenia części nieruchomości, znaczniejszy remont lub przebudowę budynku,
● ustanowienie odrębnej własności lokalu, dokonanie podziału nieruchomości.
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 16 listopada 1982 r. (I CR 234/82,) z uwagi na specyfikę sytuacji dziecka przy zakwalifikowaniu danej czynności uwzględnić trzeba przed wszystkim skutki w sferze majątku małoletniego, wartości przedmiotu danej czynności oraz szeroko pojęte dobro dziecka i ochronę jego interesów życiowych.
Ważne!
Do czynności przekraczających zwykły zarząd zalicza się m.in.: nabycie, zbycie, zrzeczenie się lub istotne obciążenie nieruchomości, np. ustanowienie hipoteki na mieszkaniu
ewelina.stepien@infor.pl
Podstawa prawna
Art. 101 ustawy 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 1964 r. nr 9, poz. 59 z późn. zm.).