1 Upewnij się, czy istotna jest podstawa wypłaty alimentów od małżonka
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem tych, które ustawodawca wymienił w katalogu zwolnień przedmiotowych lub od których został zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia ministra finansów. Alimenty od byłego małżonka znajdują się na liście dochodów zwolnionych z podatku. Jednak zwolnienie z opodatkowania PIT stosuje się pod pewnymi warunkami. W przypadku alimentów na rzecz osób innych niż dzieci istotna jest podstawa wypłacanego świadczenia oraz jego wysokość. Zwolnieniu podlegają wyłącznie alimenty otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej. Jeżeli zatem dana osoba wypłaca byłej żonie lub mężowi alimenty bez orzeczenia sądowego, to taki przychód będzie podlegał opodatkowaniu.
2 Ustal wysokość świadczenia niepodlegającego opodatkowaniu
Alimenty zasądzone przez sąd na rzecz osób innych niż dzieci, np. małżonków czy rodziców, są wolne od podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł. Nadwyżka będzie podlegała opodatkowaniu. Sąd nie ma obowiązku potrącania zaliczki od alimentów powyżej tej kwoty. Podatnik w rocznym rozliczeniu powinien zatem wykazać nadwyżkę jako przychód z innych źródeł w zeznaniu PIT-36. To samo dotyczy alimentów wypłacanych bez wyroku lub ugody sądowej.
3 Nie opłacaj PIT od alimentów na dzieci bez względu na ich wysokość
Na rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny względem dziecka, jeżeli nie jest ono w stanie utrzymać się samodzielnie, a dochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania lub dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie, ale znajduje się w niedostatku. Świadczenia alimentacyjne mogą być spełniane przez zobowiązanego dobrowolnie i nie jest konieczne w tym zakresie orzeczenie sądowe.
Zwolnieniem z podatku dochodowego od osób fizycznych objęte są uzyskane alimenty na rzecz dzieci, które m.in. nie ukończyły 25. roku życia. Ponieważ ustawa o PIT nie definiuje pojęcia „alimenty”, to w tym zakresie należy się odnieść do przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i pojęć w nim zawartych, w tym art. 133 tej ustawy. Ustawodawca nie zastrzegł dodatkowych – poza ograniczeniem wiekowym – warunków, które muszą być spełnione, aby otrzymana przez dziecko kwota alimentów była zwolniona z opodatkowania. Oznacza to, że z przepisów nie wynika, aby zwolnione były świadczenia wyłącznie dla dzieci, np. uczących się, czy też dzieci otrzymujących świadczenie alimentacyjne wyłącznie na podstawie wyroku sądu. Ustawodawca nie zakreślił również granicy wysokości alimentów na rzecz dzieci zwolnionych z opodatkowania podatkiem dochodowym.
4 Sprawdź, kiedy zwolnienie przysługuje bez względu na wiek dziecka
W sposób szczególny zostało uregulowane zwolnienie dla alimentów wypłacanych na rzecz dzieci otrzymujących zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. W przypadku dzieci, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują jedno z takich świadczeń, zwolnienie podatkowe dotyczące wypłacanych alimentów przysługuje bez względu na wiek dziecka.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).