Kwestie spraw rodzinnych oraz dzieci reguluje rozporządzanie nr 2201/2003 z 27 listopada 2003 r., zwane Bruksela II bis. Od 1 marca 2005 r. obowiązuje ono we wszystkich państwach członkowskich UE, z wyjątkiem Danii.
W przypadku spraw o rozwód, separację i unieważnienie małżeństwa rozporządzenie pozwala ustalić, w jakim państwie sprawa będzie rozstrzygana. Nie ma w tym przypadku prostej reguły. Rozporządzenie wprowadziło siedem równoważnych kryteriów ustalania jurysdykcji. Małżonkowie mogą składać powództwo w sądach państwa członkowskiego według:
● zwykłego miejsca zamieszkania
● miejsca, w którym ostatnio zwykle zamieszkiwali, jeśli jeden z nich nadal tam zamieszkuje
Reklama
● w przypadku wspólnego wniosku – miejsca, w którym którykolwiek z małżonków zamieszkuje
● zwykłego miejsca zamieszkania pozwanego
● miejsca, gdzie składający wniosek zamieszkuje, jeśli mieszkał tam przynajmniej rok bezpośrednio przed złożeniem wniosku
● miejsca, gdzie wnioskodawca zamieszkuje co najmniej od sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku i jest obywatelem danego państwa
● kraju, którego obywatelami są oboje małżonkowie.
Rozporządzenie ułatwia uznawanie orzeczeń w sprawach o rozwiązanie małżeństwa. Dzięki niemu następuje to automatycznie, czyli bez konieczności przeprowadzania postępowania.
Rozporządzenie dotyczy też spraw o przyznawanie, wykonywanie, delegację, ograniczenie lub pozbawienie odpowiedzialności rodzicielskiej. Nie reguluje natomiast kwestii alimentów, uznania ojcostwa, zaprzeczenia ojcostwa, spraw z zakresu adopcji, nazwisk i imion dzieci czy dziedziczenia.
W sprawach dzieci właściwy w sprawie jest sąd miejsca zwykłego zamieszkania dziecka, gdy ma ono miejsce na terytorium państwa członkowskiego. Rozporządzenie nie definiuje pojęcia zwykłego miejsca pobytu. Za każdym razem ustala je sędzia na podstawie faktów związanych ze sprawą. W braku możliwości ustalenia miejsca stałego zamieszkania dziecka sądem właściwym jest sąd miejsca, w którym dziecko jest obecne, może to dotyczyć dziecka uchodźcy.
ewa.ivanova@infor.pl