1. Kto i w jakim wieku może zostać rodzicem adopcyjnym?
Dziecko może przysposobić osoba samotna lub wspólnie małżonkowie. Natomiast wspólnie nie mogą tego zrobić konkubenci. Rodzice adopcyjni powinni mieć pełną zdolność do czynności prawnych i odpowiednie kwalifikacje. Między nimi a dzieckiem musi też istnieć odpowiednia różnica wieku. W praktyce sądowej przyjmuje się, że powinna być taka jak zazwyczaj między rodzicami biologicznymi i ich dziećmi. Adoptowane dziecko musi być małoletnie, przynajmniej w dniu złożenia wniosku o przysposobienie.
2. Czy sąd rodzinny i opiekuńczy orzeka na żądanie przysposabiającego?
Orzeczenie o przysposobieniu wydaje sąd rodzinny i opiekuńczy na żądanie przysposabiającego, po przeprowadzeniu rozprawy. W razie adopcji dziecka przez jednego małżonka, drugi musi na to wyrazić zgodę, z wyjątkiem sytuacji, gdy nie ma on zdolności do czynności prawnych lub porozumienie się z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Gdy adoptowane ma być dziecko, które ukończyło już 13 lat, wówczas musi ono wyrazić zgodę. Natomiast w przypadku dziecka młodszego, które jednak może pojąć znaczenie przysposobienia, sąd powinien je wysłuchać. Postanowienie sądu staje się prawomocne po upływie trzech tygodni i wówczas rodzice adopcyjni muszą zgłosić się do urzędu stanu cywilnego w miejscu urodzenia dziecka i otrzymają tam nowy odpis aktu urodzenia, do którego zostaną wpisani jako rodzice.
3. Kiedy na adopcję nie jest potrzebna zgoda biologicznej matki i ojca?
Reklama
Na adopcję dziecka tylko w pewnych przypadkach nie muszą wyrazić zgody jego rodzice biologiczni. Na przykład gdy zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej, nie są znani, albo porozumienie z nimi napotyka na trudne do przezwyciężenia przeszkody. Zgody nie wyraża mężczyzna, gdy jego ojcostwo ustalił sąd i nie przyznał mu władzy rodzicielskiej. Gdy zdolność do czynności prawnych biologicznych rodziców została ograniczona, sąd orzeknie o przysposobieniu, gdy brak ich zgody jest oczywiście sprzeczny z dobrem dziecka. Zgoda nie może zostać wyrażona wcześniej niż po upływie sześciu tygodni od urodzenia się dziecka. Sąd może nie uwzględnić odmowy rodziców biologicznych, gdy jest sprzeczna z dobrem dziecka.
4. Co powinna zawierać zgoda wyrażona przez rodziców w sądzie?
Wyrażając zgodę na adopcję, rodzice biologiczni powinni wskazać osobę przysposabiającą lub udzielić tzw. zgody blankietowej. Wtedy przed sądem wyrażają zgodę na adopcję dziecka w przyszłości, lecz nie wskazują rodziców adopcyjnych. Wprawdzie taką zgodę mogą odwołać przed sądem, ale nie później niż przed wszczęciem sprawy o przysposobienie. W razie zgody blankietowej rodzice adopcyjni dokonują przysposobienia całkowitego, którego nie będą mogli w przyszłości rozwiązać. Najczęściej spotykane jest przysposobienie pełne dziecka, które można jednak rozwiązać wówczas, gdy nastąpi nieodwracalny rozkład więzi rodzinnych między dzieckiem a rodzicami adopcyjnymi. Trzeci rodzaj to przysposobienie niepełne, które sąd może zmienić na przysposobienie pełne na wniosek rodziców adopcyjnych.
Małgorzata Piasecka
Podstawa prawna
Art. 114 – 124 ustawa z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59 z późn. zm.).
