Czy wykonanie zlecenia to działalność osobista

Podatnik w ubiegłym roku uzyskiwał przychody na podstawie umów-zleceń, które zawierał z firmą budowlaną. Czy takie przychody należy rozliczyć jako działalność wykonywaną osobiście?
TAK W takim wypadku mamy do czynienie z tzw. działalnością wykonywaną osobiście. Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy-zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Wyjątkiem są przychody uzyskane na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.
Reklama
Podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym stanowi dochód (przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu), przy czym podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych przez podatnika (oraz inne odliczenia wymienione w art. 26 ustawy o PIT). Z kolei koszty uzyskania przychodu z tytułu działalności wykonywanej osobiście w ramach umowy-zlecenia i umowy o dzieło wynoszą 20 proc. przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe.
Reklama
Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście skutkowało tym, że na zleceniodawcy dokonującym wypłat z tego tytułu ciążył obowiązek potrącania zaliczek na podatek dochodowy. Uzyskane przychody, koszty i pobraną przez zleceniodawcę zaliczkę podatnik wykazuje w zeznaniu PIT-37.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 13 pkt 8, art. 41 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Czy dochód poniżej progu trzeba wykazać

Podatnik uzyskał dochód z umowy o dzieło w wysokości 2,5 tys. zł. Zamawiającym był przedsiębiorca, który potrącił zaliczkę w wysokości 20 proc. Czy podatnik musi złożyć zeznanie podatkowe?
TAK Uzyskany przez podatnika dochód mieści się w tzw. kwocie wolnej, tj. kwocie dochodu niepowodującej obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. W 2010 roku kwota wolna od podatku wynosiła 3091 zł (w tej wysokości obowiązuje również w 2011 r.).
Trzeba pamiętać, że dochód poniżej progu kwoty wolnej od podatku nie zwalnia z obowiązku złożenia zeznania rocznego PIT-37 przez podatnika. Wynika to z tego, że taki dochód podlega opodatkowaniu w Polsce, a jedynie jego wysokość sprawia, że podatnik nie miał obowiązku zapłaty podatku.
Ponieważ uzyskany przez podatnika dochód mieścił się w kwocie wolnej od opodatkowania, podatnikowi zostanie zwrócona w formie nadpłaty zapłacona w trakcie roku zaliczka na podatek dochodowy.
PODSTAWA PRAWNA Art. 45 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Czy zlecenie zawsze wykazuje się w PIT-37

Studentka w 2010 roku myła okna w domach prywatnych. Jej zarobki wyniosły ok. 8 tys. zł. Czy takie zlecenia powinny być rozliczane na PIT-37?
NIE Podatnicy, którzy uzyskali przychody ze źródeł, od których ani płatnik, ani podatnik nie miał obowiązku odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, w ciągu roku wybierają formularz PIT-36. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w naszym przykładzie.
W przypadku umów-zleceń zawieranych pomiędzy osobami fizycznymi, które nieprowadzą działalności gospodarczej, płatnik nie występuje. Oznacza to, że w ciągu roku od takich przychodów nie były potrącane zaliczki na podatek dochodowy. W konsekwencji podatniczka powinna całe uzyskane dochody wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym. Trzeba pamiętać, że takim wypadku podatniczka nie wykazuje dochodów w rubryce Działalność wykonywana osobiście (w tym umowy-zlecenie i umowy o dzieło), lecz w rubryce Inne źródła. Dochody te są opodatkowane przy zastosowaniu dwustopniowej skali podatkowej (ze stawkami 18 i 32 proc.).
PODSTAWA PRAWNA
Art. 45 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Czy drobne zlecenie trzeba ująć w PIT

Podatniczka w ubiegłym roku uzyskiwała dochody z drobnych zleceń. Kwoty wynagrodzeń nie przekraczały 200 zł. Zleceniodawca twierdził, że potrącił podatek. Jednak nie przesłał podatniczce żadnej informacji o rozliczeniu dochodów. Czy powinna je uwzględnić w rocznym PIT?
NIE W przypadku takich drobnych umów zawieranych ze zleceniodawcą niebędącym pracodawcą podatniczki zastosowanie miała zryczałtowana forma opodatkowania PIT. Oznacza to, że zleceniodawca potrącał podatek od wypłacanego podatniczce wynagrodzenia w wysokości 18 proc. W przypadku zryczałtowanego podatku nie występują koszty uzyskania przychodów. Jest to uproszczony sposób rozliczenia, który wyłącza konieczność przesyłania podatnikom informacji o uzyskanych dochodach. Ich ostateczne rozliczenie podatkowe nastąpiło w momencie potrącanie podatku (nie była to zaliczka na poczet rozliczenia). Podatniczka nie ma obowiązku wykazywać takich dochodów w rocznym zeznaniu podatkowym.
Trzeba podkreślić, że w 2010 roku taki sposób rozliczenia dotyczył przypadków, gdy suma należności określona w umowie lub umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekroczyła 200 zł. Od 2011 r. limit ten odnosi się do pojedynczej umowy. Do zastosowania zryczałtowanego opodatkowania w ubiegłym roku konieczne było, aby wszystkie przesłanki były spełnione łącznie, a więc kwota należności z tytułu zawieranych umów-zleceń czy umów o dzieło musiała być ściśle określona w umowie i nie mogła przekraczać 200 zł miesięcznie.
Jeżeli w umowach wprost nie określono miesięcznej należności, to zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych zryczałtowany podatek nie mógł mieć zastosowania. Zleceniodawca jako płatnik podatku dochodowego od umów-zleceń powinien odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych, tj. według 18-proc. stawki podatku dochodowego z uwzględnieniem 20-proc. kosztów uzyskania przychodu, nawet w sytuacji gdy ostatecznie wypłacona kwota z tytułu umowy-zlecenia nie przekroczyła bądź wyniosła 200 zł.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Czy koszty mogą być wyższe niż ryczałt

Podatnik do realizacji umowy o dzieło wykorzystał materiały i narzędzia, które sam kupił. Zamawiający uwzględnił 20-proc. koszty uzyskania przychodu. Jednak faktyczne koszty poniesione przez podatnika sięgały 35 proc. uzyskanych przychodów. Czy w zeznaniu podatkowym można uwzględnić wyższe koszty?
TAK Od przychodów z umów-zleceń i z umów o dzieło koszty uzyskania przychodów przysługują w wysokości 20 proc. przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika ze środków podatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Należy jednocześnie pamiętać o możliwości, jaką przewidziano w art. 22 ust. 10 ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że jeżeli podatnik udowodni, iż koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania wyżej podanej normy procentowej (20 proc.), koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Oznacza to, że podatnik powinien mieć dowody poniesienia wyższych kosztów, w szczególności rachunki czy faktury dokumentujące np. zakup materiałów wykorzystanych do realizacji dzieła.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 22 ust. 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).

Czy można zastosować koszty autorskie

Podatnik jest plastykiem. Zawarł umowę o dzieło, na podstawie której opracował logo dla nowej firmy. Zgodnie z umową podatnik przeniósł na zamawiającego wszelkie majątkowe prawa autorskie do rozporządzania dziełem i korzystania z niego. Czy może w zeznaniu PIT zastosować 50-proc. koszty uzyskania przychodów?
TAK Zasadniczo osobie, która uzyskuje przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy o dzieło, przysługują koszty uzyskania przychodów w wysokości 20 proc. uzyskanego przychodu. Jednak do przychodów twórców uzyskiwanych z tytułu wykonywania usług na podstawie umów o dzieło zastosowanie mają 50-proc. koszty uzyskania przychodów. O zastosowaniu kosztów podwyższonych z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie uzyskanie przychodu z tytułu wykonania dla zamawiającego utworu bądź innego przedmiotu praw własności intelektualnej będących przedmiotem prawa autorskiego.
Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich (w rozumieniu odrębnych przepisów) lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, programy komputerowe), plastyczne, fotograficzne, architektoniczne. Jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała zbliżony rezultat.
Oznacza to, że aby podatnik mógł zastosować 50-proc. koszty uzyskania przychodów, praca wykonywana na podstawie umowy o dzieło musi być twórcza, tzn. niepowtarzalna i mieć indywidualny charakter. Korzystanie przez twórcę z praw autorskich oraz ich przeniesienie musi ponadto wynikać z treści zawartej umowy o dzieło. Jeżeli wszystkie te warunki zostały spełnione, podatnikowi przysługują 50-proc. koszty uzyskania przychodu.
PODSTAWA PRAWNA
Art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 z późn. zm.).