Już za niecały miesiąc, czyli od 1 stycznia 2012 r., nianie, które dobrowolnie opłacały składkę chorobową, nabędą prawo do zasiłku chorobowego. Minie bowiem 90 dni od 1 października, kiedy to weszły w życie przepisy przewidujące, że osoby sprawujące opiekę nad dziećmi podlegają ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Płatnikiem składek jest jeden z rodziców lub rodzic samotnie wychowujący dziecko.
Świadczenie przysługuje niani maksymalnie przez 182 dni, a w przypadku gdy zachoruje na gruźlicę albo gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży – przez 270 dni.
– Istniejące przepisy mogą zachęcać niektóre nianie do wyłudzania zasiłków chorobowych – ostrzega Witold Polkowski z Pracodawcy RP.
Opiekunkom może opłacić się symulowanie choroby. Będą zajmować się dzieckiem u siebie w domu albo w mieszkaniu jego rodziców i jednocześnie pobierać wynagrodzenie od swoich pracodawców oraz zasiłek z ZUS.
Reklama
Nie oznacza to jednak, że takie osoby są bezkarne.
– ZUS skutecznie potrafi kontrolować symulantów – zapewnia Witold Polkowski.
Zakład może sprawdzać osoby, które pobierają zasiłek chorobowy. Każdemu, kto pracuje, przebywając na zwolnieniu lekarskim, zabierze świadczenie.
– ZUS ma prawo kontrolować osoby przebywające na zwolnieniu zarówno pod kątem stanu zdrowia, jak i tego, w jaki sposób wykorzystywane jest zwolnienie – podkreśla Wojciech Andrusiewicz z Centrali ZUS.
Niektóre opiekunki już teraz mogą korzystać ze zwolnień lekarskich. Przemysław Stobiński, radca prawny z CMS Cameron McKenna Dariusz Greszta Spółka Komandytowa, wyjaśnia, że dotyczy to osób, którym do 90-dniowego okresu wlicza się poprzednie ubezpieczenia chorobowe (np. z tytułu stosunku pracy). Można tak zrobić, gdy przerwa między tymi okresami nie przekroczyła 30 dni.
Czasami niania może dostać zasiłek nawet od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego. Stanie się tak, gdy choroba spowodowana jest wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.
Oprócz zasiłku chorobowego od stycznia opiekunki zyskają także prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Przysługuje ono, jeśli po wyczerpaniu zasiłku ubezpieczony nadal jest chory, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie może być przyznawane na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Aby je dostać, niania powinna wystąpić z wnioskiem do ZUS co najmniej sześć tygodni przed zakończeniem okresu pobierania zasiłku chorobowego.
Chorujące opiekunki muszą pilnować terminu oddania zwolnienia lekarskiego zatrudniającym je rodzicom. Jeśli zrobią to po siedmiu dniach od wystawienia druku przez lekarza, ZUS obniży im zasiłek o 25 proc. Skąd zakład będzie wiedział, że nie dotrzymały terminu? Rodzic musi na zwolnieniu napisać datę otrzymania zwolnienia od niani.
– Przepisy o nianiach i wynikająca z nich biurokracja są na tyle skomplikowane i żmudne, iż wielu rodziców dalej będzie wolało zatrudniać opiekunki na czarno – podsumowuje Witold Polkowski.
Podstawa prawna
Ustawa z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech (Dz.U. nr 45, poz. 235 z późn. zm.).