Zgodnie art. 5 ust. 5 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty tworzenie przedszkoli jest zadaniem własnym gminy. Po zmianie w 2009 roku przepisów tej ustawy na gminy został nałożony obowiązek przyjmowania do takich placówek pięciolatków i sześciolatków, których rodzice nie zdecydowali się na posłanie ich do szkoły.
Najwięcej miejsc w przedszkolach gminy musiały zapewnić w obecnym roku szkolnym 2011/2012. W tym roku wszystkie pięciolatki i sześciolatki obowiązkowo musiały do nich trafić.
Część tych dzieci jest w zerówkach w szkołach. I to dla nich wprowadzane są m.in. zmiany związane z opłatami za pobyt w tego typu placówce. Wynikają one z ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, która weszła w zycie 14 października 2011r. Wcześniej za pobyt dziecka w szkolnym przedszkolu rodzić nie musiał płacić, nawet gdy zostawało ono w nim po pięciu godzinach. Mimo tego samorządy często wprowadzały opłatę na takich samych zasadach, jak w innych placówkach dla najmłodszych dzieci. .
Uchwała też w szkole
Zanim zaczęła obowiązywać ostatnia nowelizacja ustawy o systemie oświaty, poprzednia jej zmiana z 5 sierpnia 2010 r. wprowadziła zasadę, że każda gmina musi wydać nowe uchwały w sprawie opłat za przedszkola. Samorządy miały na to czas do końca sierpnia 2011 r.
Nawet jeśli treść dotychczasowych uchwał nie zawiera przepisów sprzecznych z tą nowelizacją, to gminy powinny zmienić przepisy wewnętrzne w tym zakresie. Dzięki nowelizacji ustawy w nowych uchwałach mogą one przesądzić, że pobierają opłaty za prowadzenie zwykłych zajęć, np. nauki samodzielnego korzystania z toalety czy nauki poprawnego wyrażania się, a nie tylko za nadzwyczajne – typu nauka języka angielskiego. Takie zobowiązania są wprowadzane z wyraźnym wskazaniem, że należne będą dopiero po piątej godzinie zajęć.
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty podobne rozwiązania i możliwości wprowadziła, o ile przewiduje to uchwała rady gminy, w stosunku do zerówek działających przy szkołach.
Zgodnie ze zmianą przepisów oświatowych oddział przedszkolny to taki, który realizuje program wychowania przedszkolnego, zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez gminę (nie krócej niż pięć godzin dziennie). Ponadto rekrutacja jest tam przeprowadzana na podstawie zasad powszechnej dostępności, zatrudnienia nauczycieli posiadających kwalifikacje. Mając powyższe na względzie, samorządy muszą pamiętać o tym, że do pedagogów zatrudnionych w przedszkolach stosuje się przepisy Karty nauczyciela.
Wykształcenie w zerówce
Obowiązkiem gmin jest zorganizowanie placówek przedszkolnych dla dzieci od trzech do sześciu lat. Mogą one być tworzone w formie przedszkoli, oddziałów przedszkolnych i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych. Dodatkowo gmina musi zorganizować wychowanie przedszkolne dla dzieci, które wymagają kształcenia specjalnego. Mogą one pozostawać w przedszkolu do 10. roku życia. W uzasadnionych przypadkach dyrektor placówki może przyjąć do niego 2,5-latka. Obecnie sześciolatek ma obowiązek przygotowania przedszkolnego. Z kolei dzieci wymagające kształcenia specjalnego mogą trafić do przedszkola w wieku siedmiu lat.
Opłaty za przedszkole
Gmina ma też prawo pobierania opłat za świadczenia prowadzonych przedszkoli publicznych. Ustala je jej rada. Opłaty mogą dotyczyć np. wyżywienia. Nie można jednak pobierać od rodziców pieniędzy za prowadzenie wychowania przedszkolnego. Obecnie przepisy nie precyzują dokładnie, za jakie świadczenia związane z prowadzeniem przedszkoli mogą być pobierane pieniądze. Również sądy w różny sposób rozstrzygają te wątpliwości. Dlatego w Sejmie znajduje się projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty, który ma doprecyzowywać te kwestie.
Zgłoszenie opiekuna
Warto też zaznaczyć, że rodzice dziecka w wieku przedszkolnym są zobowiązani m.in. do zgłoszenia go do przedszkola lub oddziału przedszkolnego zorganizowanego w szkole podstawowej. Ciąży na nich też dbanie o regularne uczęszczanie potomka na zajęcia. Niewypełnianie tego obowiązku podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. O jego niespełnieniu możemy mówić, gdy w ciągu miesiąca jest nieusprawiedliwionych 50 proc. obowiązkowych zajęć edukacyjnych w przedszkolu.
Jeśli dziecko uczęszcza do przedszkola za granicą na podstawie umów międzynarodowych lub porozumień o współpracy bezpośredniej zawieranych przez szkoły, jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej lub w ramach programów edukacyjnych Unii Europejskiej, jego rodzice powinni o tym powiadomić, w terminie do 30 września, dyrektora szkoły w jego miejscu zamieszkania.
Ponadto na wniosek rodziców dyrektor publicznego przedszkola, do którego dziecko zostało przyjęte, może zezwolić, w drodze decyzji, na spełnianie przez dziecko obowiązku wychowania przedszkolnego poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym lub inną formą wychowania przedszkolnego.
Takie zezwolenie może być wydane, jeśli wniosek w tej sprawie został złożony do 31 maja danego roku lub dołączono do niego opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia.
Rodzic może też złożyć dyrektorowi oświadczenie o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie kształcenia. Takie oświadczenie potwierdza, że rodzić zadba o to, aby dziecko uczyło się w domu. Nie zawsze jest to przestrzegane, ale to właśnie do dyrektora szkoły należy kontrola spełniania obowiązku uczęszczania do przedszkola dziecka mieszkającego w obwodzie przedszkola. Dokonuje tego na podstawie ewidencji mieszkańców przekazanej mu przez gminę.
Ważne
Przedszkolem publicznym jest placówka, które zapewnia bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie ustalonym przez gminę, nie krótszym niż pięć godzin dziennie. Takie samo rozwiązanie będzie miało zastosowanie do innych form wychowania przedszkolnego, w tym małych przedszkoli, klubów przedszkolaka i ognisk przedszkolnych. W tym czasie ma być realizowana podstawa programowa wychowania przedszkolnego
Podstawa prawna
Art. 1 pkt 4 i 13 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. nr 205, poz. 1206).