Jakie są przyczyny zaburzeń a nawet braku popędu seksualnego? W jaki sposób wrócić do pełnej sprawności seksualnej? Odpowiada mgr Krzysztof Róg, seksuolog i psycholog z Centrum Medycznego Damiana.

Czym jest zaburzenie popędu seksualnego?

Popęd seksualny, nazywany również pożądaniem czy libido, należy rozpatrywać w dwóch aspektach – fizycznym i emocjonalnym. Pierwszy z nich dotyczy potrzeby podejmowania aktywności seksualnej i, w zależności od płci, towarzyszą mu reakcje ciała, takie jak: erekcja, nawilżenie pochwy czy większa wrażliwość na dotyk. „Emocjonalność” popędu seksualnego związana jest natomiast z pojawieniem się myśli, fantazji czy marzeń o charakterze seksualnym.

Zaburzenie popędu oznacza zatem obniżenie motywacji i chęci do współżycia, zmniejszenie zainteresowania seksualnością i coraz rzadziej pojawiające się fantazje czy myśli na temat seksu. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do awersji seksualnej, czyli w pełni świadomego unikania zbliżenia cielesnego. Każda osoba podejmująca aktywność seksualną wie, jak oraz w jakich sytuacjach odczuwa popęd seksualny. Jeżeli obserwujemy zmniejszenie częstotliwości tych doznań, wówczas istnieje ryzyko, że mamy do czynienia z zaburzeniami libido. Skąd mogą się wziąć te problemy?

- Istnieje wiele czynników, które mogą mieć wpływ na zaburzenia popędu seksualnego zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn. W pierwszej kolejności należy wymienić… hormony. Zmniejszone stężenia testosteronu, estrogenów u kobiet czy nadczynność tarczycy nierzadko bywają czynnikami hamującymi pożądanie seksualne. Na zmniejszone libido płci żeńskiej często wpływa również stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Problem obserwuje się także w okresie połogu czy menopauzy. Na zmniejszone odczuwanie pożądania może wpływać również występowanie chorób m.in. metabolicznych, układu nerwowego i krążenia. W tym kontekście warto również wspomnieć, że problemy te mogą mieć swoje źródło w przyjmowaniu niektórych leków m.in. psychotropowych, stosowanych przy nadciśnieniu tętniczym, problemach hormonalnych czy leczeniu nowotworów. Seks często zaczyna się w głowie, dlatego na satysfakcjonujące współżycie oddziałują także dolegliwości natury psychologicznej (np. trudności w związku) lub psychicznej (np. depresja) – dodaje mgr Krzysztof Róg.

Nie bez znaczenia jest również nadużywanie alkoholu oraz substancji psychoaktywnych, a także uwarunkowania społeczne czy kulturalne (tryb pracy, standard życia, edukacja seksualna, przekonania religijne).

Kiedy udać się do specjalisty?

Pojawiające się problemy związane z popędem seksualnym powinny skłonić nas do wizyty w gabinecie lekarskim – zwłaszcza jeśli spadek libido negatywnie odbija się np. na naszych relacjach z partnerem. Warto zatem obserwować siebie i jeżeli obniżenie odczuwanego podniecenia czy osłabienie reakcji fizycznych zacznie nam przeszkadzać i np. odbijać się na naszym samopoczuciu, należy pomyśleć o udaniu się specjalisty.

Na początku powinniśmy zwrócić uwagę czy zmniejszenie lub zanik pożądania odczuwamy tylko wobec naszego partnera czy ogólnie jest to brak zainteresowania seksem. W pierwszym przypadku może to oznaczać problemy w naszym związku, a wtedy niezbędna bywa pomoc psychologa. Skupmy się jednak na drugim przypadku – czyli utratą zainteresowania seksualnością. Podstawą diagnostyki jest pogłębiony wywiad z pacjentem, który może obejmować omówienie dotychczasowego życia seksualnego (częstotliwość współżycia, myśli i fantazji seksualnych), opisanie aktualnych dolegliwości związanych z popędem, a także jakości relacji z partnerem. Drugim elementem jest rozmowa o ogólnym stanie zdrowia oraz ewentualne zlecenie badań (m.in. hormonalnych). W niektórych przypadkach seksuolog może również zalecić poddanie się konsultacji urologicznej, ginekologicznej, psychologicznej a nawet endokrynologicznej.

- Tak szczegółowa diagnostyka pozwala niemal w każdym przypadku odnaleźć przyczynę lub przyczyny zaburzeń oraz wprowadzić odpowiednie leczenie. Mogą to być m.in.: psychoterapia par lub indywidualna, leczenie hormonalne lub specjalistyczne (np. psychiatryczne, ginekologiczne, urologiczne, endokrynologiczne). Nie możemy wskazać jednej w pełni skutecznej metody, ponieważ ona zawsze będzie uzależniona od konkretnego przypadku i potrzeb pacjenta. Uzupełnieniem terapii może być wprowadzanie zmian w stylu życia, np. zmniejszenie spożywania alkoholu, rzucenie palenia, zmiana diety czy zwiększenie aktywności fizycznej. Jeżeli dobrze określone zostaną przyczyny zaburzeń libido, pełne wyeliminowane problemu pacjenta i powrót do sprawności jest jak najbardziej możliwy – dodaje mgr Krzysztof Róg.