1 Kto może być ustanowiony opiekunem osoby małoletniej

Opiekę dla małoletniego ustanawia sąd opiekuńczy w wypadkach wskazanych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Co do zasady jest ona sprawowana przez jednego opiekuna. Wspólną opiekę nad dzieckiem można powierzyć tylko małżonkom. Opiekunem powinna być przede wszystkim osoba wskazana przez ojca lub matkę posiadających władzę rodzicielską. Jeżeli nie wyznaczono opieki w ten sposób, należy ją powierzyć krewnym lub bliskim. W razie ich braku sąd zwróci się o wskazanie przyszłego opiekuna do pomocy społecznej albo organizacji społecznej. Jeżeli dziecko przebywa w zakładzie poprawczym lub w schronisku dla nieletnich, sąd może zwrócić się do jednej z nich. W wypadku zaś opieki dla dziecka z rodziny zastępczej sprawowanie opieki zostanie powierzone rodzicom zastępczym.

2 Jakie okoliczności wykluczają sprawowanie opieki nad dzieckiem

Zgodnie z obowiązującymi przepisami objęcie opieki jest wyłączone w przypadku braku pełnej zdolności do czynności prawnych albo pozbawienia praw publicznych. Opiekunem nie może być również osoba, której odebrano już władzę rodzicielską. Wykluczenie dotyczy także skazanych za różne przestępstwa, w tym przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności, z użyciem przemocy, na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim. Takie wyłączenie obejmie także skazanych, wobec których orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi albo inne wskazane w ustawie. Opiekunem nie może być ponadto ustanowiona osoba, co do której zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie ze swoich obowiązków. Należy bowiem pamiętać, że osoba ustanowiona opiekunem musi objąć opiekę.
Reklama

3 Jakie prawa i obowiązki spoczywają na osobie obejmującej opiekę

Reklama
Opiekun powinien wykonywać swoje czynności z należytą starannością, kierując się dobrem pozostającego pod opieką i interesem społecznym. Do jego obowiązków należy sprawowanie pieczy nie tylko nad osobą, ale również majątkiem dziecka. W tym zakresie poddany jest on nadzorowi sądu opiekuńczego. We wszelkich ważniejszych sprawach musi więc uzyskać jego zezwolenie, a niekiedy poinformować o nich rodziców małoletniego. Opiekun powinien także sporządzić inwentarz majątku dziecka.

4 Kiedy może nastąpić zwolnienie opiekuna i zakończenie opieki

Z ważnych powodów sąd opiekuńczy może na żądanie opiekuna zwolnić go z opieki. Jest to możliwe także wówczas, gdy jest on niezdolny do jej sprawowania. Sąd zwolni daną osobę z opieki, jeżeli dopuszcza się ona zaniedbań, które naruszają dobro dziecka. Opiekun powinien nadal prowadzić pilne sprawy związane z opieką aż do jej objęcia przez inną osobę. W sytuacji gdy małoletni osiągnie pełnoletniość albo przywrócona zostanie nad nim władza rodzicielska, opieka ustaje z mocy prawa. Opiekun powinien wówczas złożyć w ciągu trzech miesięcy rachunek końcowy z zarządu majątkiem, z czego może go zwolnić sąd opiekuńczy. Niezwłocznie po zakończeniu opieki musi on także oddać zarządzany przez siebie majątek.
agnieszka.bobowska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
Art. 145 – 174 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 1964 r. nr 9, poz. 59).