Plaster na ból głowy, gorączkę, opryszczkę, chorobę wieńcową... To nie żart. W aptekach masz do wyboru coraz więcej leków dostępnych w postaci plasterków. Zawarte w nich substancje lecznicze przenikają przez skórę wprost do krwiobiegu (pomijając układ pokarmowy oraz wątrobę) i błyskawicznie zaczynają działać.

Reklama

Plaster leczniczy wygląda jak zwykły plasterek do opatrunku. Jest cienki, kwadratowy lub prostokątny, beżowy lub przezroczysty, może mieć rozmiar od 5 do 20 cm2. Choć nie można tego dostrzec gołym okiem, jest mikroskopijnym arcydziełem sztuki inżynieryjnej i medycznej. Zbudowany jest z kilku warstw, pomiędzy którymi znajduje się zbiornik z czynną substancją leczniczą oraz dozownik kontrolujący szybkość jej uwalniania.

Lek dozowany jest ze zbiornika ze ściśle określoną szybkością, w ustalonym czasie. Dzięki temu udaje się utrzymać stałe stężenie leku we krwi od 12 godzin do nawet siedmiu dni. Lekarstwo "płynące" z plastra ma postać tak drobnych cząsteczek, że skóra, która dla większości substancji chemicznych jest barierą nie do pokonania, przepuszcza je w głąb, aż do naczyń krwionośnych. Dalej lek wraz z krwią dociera do właściwej tkanki lub organu. Uwalnia się z plastra przez kilka godzin lub kilka dni. Żadnych zastrzyków, żadnych tabletek, które trudno połknąć, żadnego patrzenia na zegarek…

Na co i dla kogo?

Lecznicze plastry wykorzystuje się od ponad 20 lat w różnych dziedzinach medycyny (pierwszy plaster, Transderm-Scop, został wyprodukowany w USA w 1981 roku).

Reklama

Stosuje się je:

  • w hormonalnej terapii zastępczej, w leczeniu objawów menopauzy (zawierają hormony);
  • w antykoncepcji (zawierają estrogen i progesteron);
  • w uśmierzaniu przewlekłego bólu (zawierają silne leki przeciwbólowe opioidowe - Buprenorphinum albo Fentanylum);
  • w chorobie niedokrwiennej serca (zawierają nitroglicerynę);
  • w leczeniu uzależnień od nikotyny (zawierają nikotynę);
  • podczas leczenia opryszczki (tworzą warunki sprzyjające gojeniu - przepuszczają powietrze, a jednocześnie wchłaniają płyn z rany, zapobiegając powstawaniu bolesnego strupa);
  • podczas odchudzania (zawierają między innymi wyciągi z ziół, olejki eteryczne, kofeinę);
  • w uśmierzaniu bólu migrenowego (zawierają wyciągi ziołowe oraz olejki eteryczne); do przyspieszenia gojenia odcisków, pęcherzy oraz ran (wspomagają naturalne procesy regeneracyjne skóry), a jeśli rana jest zainfekowana, można użyć plastra z substancją odkażającą.
Reklama

Dostępne są również plastry o innym rodzaju działania:

  • okłady rozgrzewające;
  • plastry akupresurowe (naciskają na wybrane punkty ciała), których używa się w przypadku choroby lokomocyjnej; hydrożelowe, nasączone mentolem i aloesem chłodzące plastry obniżające podwyższoną temperaturę ciała (nakleja się na około dwie godziny na czoło);
  • plastry odstraszające owady (są nasączone olejkami eterycznymi cytroneli i eukaliptusa).

Lepszy niż tabletka

Przywykłaś do łykania tabletek i trudno Ci wyobrazić sobie teraz, że ból czy inne dolegliwości wyleczysz plasterkiem? Warto zmienić przyzwyczajenia, przede wszystkim dlatego, że plastry są bezpieczniejsze.

Gdy je stosujesz, narażasz się na mniej efektów ubocznych niż wtedy, gdy regularnie łykasz tabletki czy przyjmujesz zastrzyki. Lekarstwo z plastra nie niszczy przewodu pokarmowego, żołądka i nie obciąża wątroby. To bardzo istotne, zwłaszcza gdy bierzesz jakiś lek przez wiele lat. W przypadku plastrów można też zastosować mniejszą dawkę leku. Wynika to z tego, że lekarstwo połknięte, zanim dostanie się do krwi, jest częściowo rozkładane przez enzymy w żołądku i metabolizowane w wątrobie (czyli spora jego część do krwiobiegu nie trafia, bo zostaje strawiona albo wydalona z moczem), a lek z plastra dostaje się bezpośrednio do krwi.

I jeszcze ostatnia, ale równie ważna uwaga - gdy bierzesz leki "przez skórę", nie musisz codziennie o nich pamiętać, nosić pudełek z tabletkami, nastawiać budzika na określoną godzinę! Naklejasz raz na kilka dni i problem z głowy!

UWAGA! Plastrów nie mogą używać osoby z przewlekłymi chorobami skóry (np. łuszczycą). Alergicy powinni uważnie obserwować miejsce przyklejenia plastra. Jeśli wokół wystąpił obrzęk, zaczerwienienie, a skóra swędzi, trzeba zdjąć plaster i skontaktować się z lekarzem.

Instrukcja obsługi

Czy wiesz, jak prawidłowo nakleić leczniczy plasterek? Wbrew pozorom to wcale nie takie oczywiste! Jeśli chcesz, by dobrze się trzymał i nie odkleił przy pierwszej kąpieli oraz żeby nie wystąpiły działania niepożądane, postępuj według poniższych wskazówek.

1. Jak nakleić? Na czystą, suchą i nieowłosioną skórę. Naskórek nie może być uszkodzony ani podrażniony (zmieniają się wówczas właściwości jego warstwy rogowej).

2. Gdzie umieścić? Małe plastry możesz naklejać za uszami, bo jest to okolica bogato unaczyniona. Duże - na skórę przedramion, wewnętrzną powierzchnię ud, okolicę krzyżową lub klatki piersiowej. Pamiętaj też, aby wybierać miejsca, które nie są narażone na ciągłe drażnienie, np. tam, gdzie przylegają ramiączka biustonosza czy gumka majtek. Jeśli ciągle będziesz trzeć plaster podczas zmiany bielizny, w końcu go oderwiesz. W miejscu, gdzie jest przyklejony plaster, i w jego okolicy nie powinnaś nakładać balsamów, mleczek kosmetycznych ani oliwek do ciała - może to spowodować odpadnięcie plastra.

3. Jak długo nosić? Tylko przez ściśle określony (zaznaczony w ulotce) czas. Wówczas producent gwarantuje, że lek będzie obecny we krwi w optymalnym stężeniu. Plastry z nitrogliceryną i nikotyną przyklejaj w ciągu dnia, a zdejmuj na noc.

4. Czy zmieniać miejsce? Jeśli plastry z lekiem są stosowane przez długi czas, podczas każdorazowej zmiany nowy przyklejaj w innym miejscu. W przeciwnym razie skóra nieustannie drażniona w tym samym miejscu może się zaczerwienić i swędzieć (mogą zostać uszkodzone zawarte w skórze enzymy oraz jej naturalna flora bakteryjna).

5. A jeśli się odklei? Możesz go z powrotem przykleić, ale tylko wtedy gdy:

  • plasterek nie leżał zbyt długo na powietrzu;
  • nie został zanieczyszczony;
  • nadal dobrze trzyma się skóry.

Natomiast jeśli nie jest już wystarczająco klejący, jeżeli się skleił lub przykleił do innej powierzchni, na przykład do materiału, koniecznie wymień go na nowy. Nie próbuj mocować leczniczego plastra taśmą klejącą lub plastrem opatrunkowym. To może osłabić jego działanie. Tylko oryginalna warstwa klejąca gwarantuje właściwy przepływ leku przez skórę.