Musisz zapisać się do funduszu, jeśli urodziłaś się po 31 grudnia 1968 r. i pracujesz, płacąc co miesiąc składki na ubezpieczenie emerytalne. Powinnaś to zrobić w ciągu siedmiu dni od podpisania pierwszej umowy o pracę, a także wtedy, gdy sam płacisz składki na emeryturę.
Po co to wszystko?
Na Twoją przyszłą emeryturę będą składały się pieniądze wpłacane do ZUS na specjalnie utworzone dla Ciebie konto oraz to, co wypracują otwarte fundusze emerytalne. Pieniądze ze składek najpierw trafiają do ZUS, który część Twoich składek przekazuje właśnie do OFE.
Do ZUS trafia 12,22 proc. Twojego wynagrodzenia brutto, natomiast do funduszu 7,3 proc. (od każdego 1000 zł pensji pracownika do funduszu powinno trafić 73 zł). Powszechne towarzystwo emerytalne (PTE) zarządzające funduszami będzie pomnażać Twoje pieniądze, tak żeby przez te kilkadziesiąt lat nie tylko nie straciły na wartości, ale jeszcze wypracowały więcej.
Gdy doczekasz chwili, kiedy będziesz mogła przejść na wymarzony odpoczynek, wycofasz swoje pieniądze z funduszu i razem z pieniędzmi z ZUS przekażesz je do zakładu ubezpieczeń emerytalnych (ZUE). Najprawdopodobniej będziesz miała do wyboru emeryturę indywidualną (wypłacaną do końca życia), małżeńską (np. do czasu, kiedy umrą oboje małżonkowie) lub z gwarantowanym terminem płatności (na pięć czy 10 lat, co znaczy, że jeśli ubezpieczony umrze wcześniej, przed upływem zagwarantowanego terminu świadczenia pieniądze będą dostawać spadkobiercy).
Pewne, niepewne
Tak najprawdopodobniej będzie, ponieważ to kto i jakie będzie wypłacał przyszłe emerytury, do końca pewne nie jest. Pewne jest natomiast to, że zgromadzony kapitał będzie podzielony przez przeciętne dalsze trwanie życia. Im później pójdziesz na emeryturę, tym kapitał ten będzie większy, a do tego będzie dzielony na mniej lat życia.
Natomiast gdy na emeryturę zechcesz pójść wcześniej, nie dość, że kapitał będzie mniejszy, to jeszcze zostanie podzielony na więcej lat życia.
Patrz, co bierzesz
Tak więc to, co zbierzesz - w zależności od tego, jakie będą twoje zarobki i przez ile lat będziesz je gromadzić - będzie Twoim kapitałem na przyszłą emeryturę. Im kapitał ten będzie lepiej pomnażany przez fundusz, tym więcej pieniędzy będziesz miała na starość. Musisz więc dobrze się przyjrzeć, co wybierasz. Masz do wyboru 15 otwartych funduszy emerytalnych. Jeden z nich musisz wybrać i się do niego zapisać.
Jak pracują OFE
Aby Twoje pieniądze nie były narażone na nadmierne ryzyko, powszechne towarzystwa emerytalne mogą pomnażać zgromadzony kapitał, lokując go jedynie w bezpieczne inwestycje. Inwestują więc w:
● obligacje, bony i inne papiery emitowane przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub gwarantowane przez te instytucje.
● depozyty bankowe i bankowe papiery wartościowe
● akcje spółek giełdowych oraz akcje notowane na rynku pozagiełdowym
● akcje narodowych funduszy inwestycyjnych (łącznie z jednostkami uczestnictwa w tych funduszach)
● obligacje i dłużne wartościowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego
● inne całkowicie zabezpieczone obligacje
Towarzystwa nie mogą także inwestować całego kapitału w te same instrumenty, gdyż takie działanie jest ryzykowne. Przepisy narzucają pewne ograniczenia. Największe dotyczą inwestycji przynoszących największe zyski (na przykład w akcje), czyli najbardziej agresywnych i niebezpiecznych, najmniejsze - długoterminowych i nieopatrzonych ryzykiem (papiery emitowane przez Skarb Państwa).
Na przykład:
● papiery jednego emitenta - 5 proc.
● papiery zagraniczne - 5 proc.
● akcje notowane na rynku pozagiełdowym - 10 proc.
● akcje NFI - 10 proc.
● akcje, jednostki uczestnictwa, certyfikaty inwestycyjne, świadectwa rekompensacyjne - łącznie do 60 proc.
● akcje, certyfikaty inwestycyjne, świadectwa rekompensacyjne - maksymalnie 10 proc. danej emisji.
A wszystko po to, aby Twoje pieniądze pomnażały się bezpiecznie.
Co zrobić, żeby zostać członkiem OFE?
Jeśli już wiesz, który z 15 funduszy chcesz wybrać, masz do wykonania prostą czynność. Wystarczy tylko, że wypełnisz i podpiszesz specjalny formularz: deklarację przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego.
Masz do wyboru trzy sposoby postępowania:
- wchodzisz na stronę internetową interesującego Cię OFE i wypełniasz deklarację on-line
- dzwonisz pod numer infolinii telefonicznej wybranego funduszu i prosisz o wskazanie Ci akwizytora (możesz też poszukać go na własną rękę). Umawiasz się z akwizytorem i z nim załatwiasz wszystkie konieczne formalności
- fatygujesz się do oddziału wybranego towarzystwa emerytalnego i podpisujesz dokumenty.
Jeśli nie zapiszesz się w porę do funduszu, ZUS zrobi to za Ciebie. W drodze losowania przydzieli Cię do któregoś z funduszy. Losowanie odbywa się dwa razy w roku: pod koniec stycznia i pod koniec lipca. To jednak nie jest dobre rozwiązanie. lepiej samodzielnie decydować o swojej przyszłości.
Co prawda przydzielenie Twojej osoby do określonego funduszu odbędzie się bez Twojego udziału, ale musi rządzić się pewnymi zasadami. Fundusze emerytalne biorące udział w losowaniu muszą bowiem spełniać warunki gwarantujące rzetelność i nie powinny przynosić strat. A więc:
● stopa zwrotu funduszu musi być wyższa niż średnia ważona wszystkich funduszy emerytalnych w dwóch ostatnich okresach rozliczeniowych
● aktywa netto funduszu nie mogą przekraczać 10 proc. aktywów całego rynku OFE (żeby uniemożliwić przejmowanie klientów największym funduszom).
Może się więc zdarzyć, że los przydzieli Cię do takiego funduszu, który radzi sobie całkiem dobrze. Ale może i do takiego, który osiąga mierne rezultaty.
