Czy ulgę odliczy rozwodnik?
Podatnik od 2007 roku jest rozwiedziony i nie został pozbawiony praw rodzicielskich. Ma 6-letniego syna, na którego nigdy nie odliczał ulgi w zeznaniu. Syn mieszka z matką w Niemczech, a wakacje spędza z ojcem. Czy podatnik może odliczyć ulgę w PIT za 2010 rok oraz uwzględnić odliczenie w korekcie za lata ubiegłe?
TAK Kwota ulgi przysługuje rodzicom wykonującym władzę rodzicielską. Mogą ją odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji. Zasada ta ma zastosowanie również do rodziców będących po rozwodzie lub w separacji. Jeżeli zatem z odliczenia w Polsce korzysta również żona, to ulgą trzeba będzie się podzielić. Przy braku porozumienia podatnik może odliczyć połowę. Jeśli jednak żona, która mieszka za granicą, z ulgi w ogóle nie korzysta, to podatnik może odliczyć ją w całości.
Przepisy uzależniające prawo do odliczenia od wykonywania władzy rodzicielskiej po raz pierwszy miały zastosowanie do zeznań podatkowych składanych za 2009 rok. Podatnik może zatem złożyć korektę PIT i odliczyć ulgę na powyższych zasadach, również za 2009 rok. Kwota ulgi za 2009 rok, podobnie jak za 2010, wynosi maksymalnie 1112,04 zł (za każdy miesiąc 92,67 zł).
Reklama
Natomiast odnośnie do lat wcześniejszych, czyli roku 2007 i 2008, pamiętać trzeba, że w tym czasie obowiązywały szczególne przepisy dotyczące odliczania ulgi przez rodziców po rozwodzie lub będących w separacji. Ulgę odliczał ten rodzic, który z dzieckiem mieszkał. Jeśli jednak dziecko przez część roku mieszkało z drugim rodzicem, to on też miał prawo do ulgi. Ulga w takim przypadku stanowiła iloczyn liczby miesięcy pobytu dziecka u rodzica i 1/12 kwoty ulgi.
Reklama
Zatem w opisanym przypadku podatnikowi przysługiwałaby ulga tylko za miesiące wakacyjne. Kwota odliczenia w tych latach była inna. W 2007 r. wynosiła ona 1145,08 zł, a w 2008 r. 1173,70 zł na każde dziecko.
Podstawa prawna
Art. 27f ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Czy opiekun prawny zawsze odliczy całość?
Podatniczka jest opiekunem prawnym 16-letniej siostry. W połowie maja siostra wyprowadziła się z domu. Czy w zeznaniu podatkowym można pomniejszyć podatek o kwotę 1112,04 zł?
NIE Z pytania wynika, że podatniczka jest opiekunem prawnym siostry, zatem należy do grona podatników uprawnionych do odliczenia ulgi prorodzinnej. Jednak opiekun prawny odlicza ulgę, tylko jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało. Ponieważ siostra wyprowadziła się od podatniczki w maju, to ulga prorodzinna nie może być odliczona za cały 2010 rok w wysokości 1112,04 zł, lecz tylko za te miesiące, w których opiekun prawny mieszkał z dzieckiem. W przypadku gdy wyprowadzka miała miejsce w maju, można skorzystać z odliczenia za pięć miesięcy, tj. w kwocie 463,35 zł (92,67 zł x 5). Miesiące, za które przysługuje odliczenie, podatniczka musi wskazać w części E załącznika PIT/O składanego wraz z zeznaniem PIT-36 lub PIT-37.
Podstawa prawna
Art. 27f ust. 1 pkt 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Czy kontynuacja nauki daje pełną ulgę?
Podatnicy utrzymują pełnoletnią córkę, która w lutym 2010 r. ukończyła studia licencjackie, a następnie zdała egzamin i została przyjęta na studia magisterskie, które rozpoczęła od października 2010 r. Czy mimo takiej przerwy w nauce ulga należy się za cały zeszły rok?
TAK W opisanym przypadku faktyczna nauka trwała pięć miesięcy. Jednak przerwa w nauce wynikała z zakończenia jednego etapu studiów, które w tym samym roku były kontynuowane na wyższym poziomie, dlatego rodzice mają prawo do odliczenia za cały rok w pełniej kwocie 1112,04 zł.
Osoba kończąca pewien etap swojego kształcenia formalnie przestaje być uczniem określonej szkoły z chwilą otrzymania świadectwa. Jednak osoba, która zamierza kontynuować naukę, z chwilą ukończenia szkoły nie traci automatycznie statusu osoby uczącej się. Oznacza to, że osoby, które formalnie kończą szkołę, a następnie podejmują naukę z początkiem roku szkolnego w innej szkole systemu oświaty lub z początkiem roku akademickiego w szkole wyższej, należy traktować jako osoby uczące się w rozumieniu przepisów ustawy o PIT. W przypadku studentów kształcących się w dwóch etapach (studia licencjackie i magisterskie) ulga przysługuje za wszystkie miesiące roku podatkowego, w sytuacji gdy student po zdaniu egzaminu został zakwalifikowany na studia magisterskie. Jeżeli jednak studia nie są kontynuowane lub występuje przerwa, gdyż student nie od razu podejmuje kolejny etap studiów), to ulga przysługuje tylko za miesiące nauki włącznie z miesiącem, w którym został złożony egzamin dyplomowy.
Córka podatników ukończyła studia licencjackie, a następnie zdała egzamin i została przyjęta na studia magisterskie, które rozpoczęła od października. Ponieważ od razu, t.j. w tym samym roku, podjęła kolejny etap studiów, to przez cały 2010 rok miała status osoby uczącej się. Daje to rodzicom prawo do ulgi w pełnej kwocie.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 4 pkt 3, art. 27f ust. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).



Czy emeryt może skorzystać z odliczenia?
Podatniczka od marca 2010 r. na podstawie orzeczenia sądowego pełni rolę rodziny zastępczej dla swojego wnuka. Od dwóch lat jest na emeryturze i dotychczas otrzymywała z ZUS PIT-40A. Czy może złożyć zeznanie, w którym odliczy ulgę?
TAK Podatniczka w związku z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej w stosunku do wnuka ma prawo do ulgi prorodzinnej. Emerytom i rencistom rozliczenia rocznego PIT z urzędu dokonuje organ rentowy na formularzu PIT-40A. Mają oni jednak prawo do samodzielnego składania zeznań podatkowych na podstawie otrzymanego PIT-40A. Samodzielne złożenie zeznania podatkowego na PIT-37 lub PIT-36 daje możliwość opodatkowania swoich dochodów łącznie z dochodami małżonka albo w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, a ponadto umożliwia skorzystanie z ulg podatkowych, np. z popularnej wśród tej grupy podatników ulgi rehabilitacyjnej, internetowej, jak również z ulgi prorodzinnej.
Podatniczce, która funkcję rodziny zastępczej sprawuje od marca, należy się ulga za 10 miesięcy.
Podstawa prawna
Art. 45 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Czy nauka w seminarium pozbawi ulgi?
Pełnoletni syn podatniczki rozpoczął w październiku 2010 r. naukę w wyższym seminarium duchownym. Czy w związku z tym nie przysługuje ulga prorodzinna?
TAK Jednym z warunków skorzystania z przedmiotowej ulgi jest to, aby pełnoletnie dziecko uczyło się w jednej ze szkół, o których mowa w przepisach o systemie oświaty bądź w przepisach o szkolnictwie wyższym. Przepisy ustawy o systemie nie wymieniają wyższego seminarium duchownego jako jednego z elementów systemu oświaty. Z kolei ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym co do zasady nie stosuje się do szkół wyższych i wyższych seminariów duchownych prowadzonych przez kościoły i związki wyznaniowe (z wyjątkiem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego).
1 lipca 1999 r. została zawarta między rządem Polski a Konferencją Episkopatu Polski umowa. Zapisy tej umowy stosuje się do szkół wyższych, w tym uniwersytetów, odrębnych wydziałów i wyższych seminariów duchownych, zakładanych i prowadzonych przez Kościół katolicki (tzw. kościelne szkoły wyższe). Oznacza to, że wyższe seminarium duchowne nie stanowi jednej ze szkół, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym. W konsekwencji podatniczce nie przysługuje ulga na syna.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 4 pkt 3, art. 27f ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).
Czy rozwód dziecka przywraca ulgę?
Córka podatników ma 30 lat. Jest niepełnosprawna i otrzymuje rentę socjalną. W 2001 roku córka wyszła za mąż, a pięć lat później się rozwiodła. Czy podatnikom przysługuje ulga na córkę?
NIE Prawo do ulgi prorodzinnej przysługuje m.in. na dzieci niepełnosprawne, bez względu na wiek, o ile otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Zasadą jest, że ulga na dzieci dorosłe przysługuje podatnikom utrzymującym dzieci w związku z wykonywaniem przez nich ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego.
Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Obowiązek ten obciąża zstępnych (dzieci, wnuki itd.) przed wstępnymi (rodzice, dziadkowie itd.), a wstępnych przed rodzeństwem. Jednak obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka. Zasadą jest, że obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. Oznacza to, że obowiązek alimentacyjny krewnych małżonka (w tym rodziców) nie powstaje, dopóki nie wystąpi jedna z tych okoliczności. W przeciwnym wypadku obowiązek alimentacyjny nie obciąża rodziców, lecz byłego męża córki. W takiej sytuacji ulgi nie można odliczyć.
Podstawa prawna
Art. 27f ust. 6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).