Na wzmocnienie układu odpornościowego największy wpływ mają witaminy A, B, C, D, E oraz makro i mikroelementy, m.in. żelazo, cynk, selen, magnez. Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu istotna jest także prawidłowo zbilansowana dieta i regularne spożywanie posiłków, jak również systematyczny ruch, najlepiej na świeżym powietrzu. Niestety, jak wynika z badań, Polacy nie odżywiają się prawidłowo. Z kolei złe nawyki żywieniowe, stres oraz siedzący tryb życia doprowadzić
mogą nie tylko do otyłości, ale i obniżenia odporności.
"Urozmaicona dieta, bogata w warzywa, owoce i ryby, zawarte w nich witaminy oraz mikroelementy, pomagają w budowaniu skomplikowanego pancerza, jakim jest system immunologiczny. Aby układ odpornościowy zdołał zwalczyć infekcję trzeba dostarczać mu regularnie odpowiednich zasobów energii i substancji. Jest on bowiem bardzo wrażliwy na wszelkie braki witamin, minerałów i innych związków chemicznych, których nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie" - mówi Jadwiga
Mandziewska, lekarz medycyny rodzinnej z Centrum Medycznego LIM.
Błędem jest szukanie witamin w aptekach. Może jest to wygodne, ale czy nie lepiej sięgnąć po naturalnych "dostawców" tych substancji? Koniec lata, początek jesieni jest okresem, gdzie na straganach i w warzywniakach można znaleźć mnóstwo świeżych warzyw i owoców. Warto to wykorzystać.
Witamina A
Jest niezbędna dla procesu prawidłowego widzenia. Jej brak skutkować może kruchymi paznokciami, łamliwymi włosami, szorstką skórą, brakiem apetytu, uczuciem zmęczenia czy zahamowaniem wzrostu.
"Witamina ta wpływa na budowanie i wspomaganie naturalnych barier, chroniących organizm przed zakażeniami i chorobami" - dodaje Jadwiga Mandziewska.
Owoce i warzywa zawierają prowitaminę A (beta-karoten), którą organizm może przetworzyć w witaminę. Znajdziemy ją w owocach i warzywach o żółtym lub pomarańczowym zabarwieniu, np. w marchwi, dyni, pomidorach, morelach, pomarańczach czy śliwkach. Jej źródłem są także ciemnozielone liście warzyw m.in.: szpinak, sałata, brokuły, botwina. Nadmiar beta-karotenu magazynowany jest w skórze. Nabiera ona wtedy lekko pomarańczowego koloru.
Witaminy z grupy B - na lepszy nastrój
Oprócz wzmacniania odporności, witaminy z grupy B mają również właściwości poprawiające funkcjonowanie układu nerwowego. Przydadzą się zwłaszcza zimą, gdy stajemy się bardziej ospali, zmęczeni i apatyczni..
Witaminy z tej grupy znajdują się głównie w mięsie i nasionach zbóż, a więc w razowym pieczywie, otrębach i kiełkach zbożowych. Jest ich też sporo w brokułach, kapuście, pomidorach, burakach, porach, papryce, kalarepie, ziemniakach i innych warzywach. Także bakterie obecne w przewodzie pokarmowym wytwarzają niektóre witaminy z tej grupy. Dlatego nadużywanie antybiotyków, które zaburzają florę bakteryjną, może doprowadzić do niedoborów witamin.
Witamina C
To królowa wśród witamin. Działa przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo, pobudza tworzenie się przeciwciał, łagodzi stan zapalny śluzówki, pomaga też w gojeniu się ran. Choć witamina C bezpośrednio nie zapobiega powstawaniu infekcji, może rzeczywiście skrócić czas trwania przeziębienia. Nie jest niestety magazynowana w organizmie, tak więc trzeba uzupełniać jej niedobory na bieżąco.
Najbogatsze w tę witaminę są cytrusy, ale też możemy ją znaleźć w papryce, brokułach, natce pietruszki, czarnej porzeczce, malinach, bobie, kalafiorze, cebuli, pomidorze i brukselce.
Witamina D
Przede wszystkim umożliwia wchłanianie wapnia i fosforu, wpływa na kształtowanie się kości i zębów. Poza tym chroni naszą skórę przed wolnymi rodnikami, przyspiesza gojenie ran, łagodzi podrażnienia, reguluje wydzielanie insuliny, wspomaga komórki szpiku kostnego, które spełniają funkcje obronne. Usprawnia pracę mięśni oraz systemu nerwowego i zapobiega tworzeniu się komórek nowotworowych - mówi Jadwiga Mandziewska.
Nie znajdziemy jej w warzywach, ale w mięsie, rybach, mleku i jego przetworach, jajach, olejach. Powstaje w skórze pod wpływem światła, głównie ultrafioletu (UVB). Wykorzystajmy więc podczas spacerów ostatnie promienie słoneczne.
Witamina E
Ma działanie przeciwzapalne, zapobiega zakażeniom, chroni przed wolnymi rodnikami oraz wspomaga wytwarzanie przeciwciał. Występuje w kukurydzy, brukselce, zielonym groszku, szpinaku, brokułach i natce pietruszki.
"Witaminy A, D i E rozpuszczają się w tłuszczu, tak więc podczas przyrządzania sałatek należy dodawać do nich łyżkę oleju, oliwy lub śmietany. W miarę możliwości jedzmy warzywa i owoce ze skórką, ponieważ pod nią znajduje się najwięcej witamin. Wystarczy je dobrze umyć pod bieżącą wodą. Jednak najważniejsze to, aby jeść kolorowo i uczyć tego swoje dzieci" - podsumowuje specjalistka.
Póki za oknem świeci jeszcze słońce, wykorzystajmy te chwile na aktywne spędzanie czasu. Sport na świeżym powietrzu, to nie tylko sposób na zdrowie, ale również na odstresowanie i odpowiednie dotlenienie organizmu.
Nie zapominajmy o szkodliwym działaniu dymu papierosowego. Nie palmy i unikajmy zadymionych pomieszczeń. Pamiętajmy również, że bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na wzrost odporności jest po prostu śmiech. Osoby pogodnie nastawione do życia są odporniejsze na infekcje. Śmiech powoduje, że oddech staje się głębszy, a mózg lepiej dotleniony. Organizm wydziela więcej endorfin - substancji, które działają przeciwzapalnie i poprawiają nasze samopoczucie.
Przygotowano we współpracy z Centrum Medycznym LIM.
