Raz w miesiącu jeden z dwóch jajników uwalnia komórkę jajową, która wędruje do jajowodu. Jeżeli zostanie zapłodniona, zagnieździ się w macicy i przekształci w zarodek. Jeśli do zapłodnienia nie dojdzie, jajeczko zostanie usunięte wraz z wyściółką macicy. To właśnie jest miesiączka. Pojawia się przeciętnie co 28 dni od 12. do 50. roku życia.
Jak miesiączkujesz?
Zapytać Cię o to może każdy lekarz. Na tej podstawie można zdiagnozować wiele dolegliwości i poważnych chorób. Dlatego każda kobieta powinna sobie notować w kalendarzyku to wszystko, co wiąże się z miesiączkowaniem. Niektóre kobiety przechodzą cały cykl miesiączkowy bez kłopotów, inne czują się podle już dwa tygodnie przed miesiączką i wiją się z bólu w czasie krwawienia. Ból brzucha, skurcze, nudności, bóle głowy, biegunka w czasie miesiączki mogą być związane z wydzielaniem się prostaglandyn, które wywołują silniejsze skurcze macicy. Pomaga wtedy środek przeciwbólowy, np. ibuprom lub ibuprofen. Jednak te leki mogą nasilać krwawienie miesiączkowe.
Jeszcze nieregularnie, ale normalnie
Pierwsza miesiączka to niezwykłe wydarzenie dla dziewczyny. Niekiedy jest zaskoczeniem, zwłaszcza gdy pojawia się wcześnie, w wieku 10-11 lat, a nikt wcześniej nie przygotował dziewczynki na taką sytuację. Ale zdarza się też, że jest długo oczekiwana i przyjmowana z radością i dumą przez 14-latki. Na początku miesiączki pojawiają się nieregularnie. I tak może być przez dwa, trzy lata. Cykle przeważnie są bezowulacyjne, co oznacza, że nie dochodzi do jajeczkowania. Jednak bywa, że już w pierwszym cyklu występuje owulacja i nawet nastolatka może zajść w ciążę. I choć 97proc. dziewcząt jest przez kilka lat od pierwszej miesiączki niepłodnych, to u trzech proc. istnieje możliwość zapłodnienia. Pierwszym miesiączkom często towarzyszą niemiłe doznania psychiczne. Dziewczęta łatwo się męczą, mogą mieć trudności w nauce. Dobrze by było, żeby już miesiączkującą dziewczynę zbadał ginekolog. To okazja do skontrolowania prawidłowości jej rozwoju, ale także zapoczątkowanie nawyku korzystania z porady tego lekarza. Dziewczęta często boją się albo wstydzą takiej wizyty. Najlepiej, żeby poszły razem z matką. Ale to często zależy od tego, w jak bliskim kontakcie pozostają ze sobą córka i matka.
Napięcie przed miesiączką
W drugiej połowie cyklu możesz być rozdrażniona, odczuwać kołatanie serca, mieć trudności z koncentracją, bóle, a nawet zawroty głowy. To dlatego, że zmieniają się stężenia kobiecych hormonów, estrogenów i progesteronu. Piersi mogą być obrzmiałe i bolesne, a brzuch napęczniały jak balon, bo Twój organizm zatrzymuje wodę. Jeśli napięcie przedmiesiączkowe jest bardzo dokuczliwe, łykaj tabletki z witaminami z grupy B i magnezem. Na obrzęki pomogą środki odwadniające i dieta bez soli.
O krok od anemii
Normalnie w czasie miesiączki powinnaś tracić około 50 ml krwi. Jeśli masz obfite krwawienia, organizm nie nadąża z wyrównaniem strat. Prowadzi to do niedoboru żelaza. Obniża się poziom hemoglobiny. Możesz mieć wtedy dolegliwości podobne do napięcia przedmiesiączkowego. Jeżeli szybko się męczysz, łatwo denerwujesz, cierpisz z powodu zawrotów i bólu głowy, masz problemy z koncentracją, powiedz o tym lekarzowi. Niekiedy lekarze zalecają stosowanie pigułek antykoncepcyjnych, wtedy krwawienia są bardziej skąpe. Na zwiększenie liczby czerwonych ciałek krwi najbardziej pomaga żelazo hemowe. Jego najlepszym źródłem jest mięso. Dlatego warto zjeść od czasu do czasu wątróbkę lub krwisty befsztyk, nawet jeśli nie są to Twoje ulubione dania. Bogate w żelazo są też jajka, kasza, fasola, natka pietruszki i szpinak. Lekarz może Ci zalecić także przyjmowanie kwasu foliowego, czyli witaminy B9.
Długie przerwy
Nieregularne krwawienia, plamienia sygnalizują zaburzenia hormonalne organizmu. Nie lekceważ takich objawów. Zatrzymanie miesiączki może świadczyć o chorobie tarczycy, nadnerczy, trzustki. Potrzebujesz wtedy pomocy ginekologa-endokrynologa, który dobierze Ci odpowiednie leki. Niespodziewane plamienie zawsze wymaga konsultacji ginekologa i przeprowadzenia badań, które pozwolą ustalić przyczynę .
Skóra rejestruje
Trądzik jest zmorą nie tylko nastolatek, ale nawet kobiet po trzydziestce. Jeśli krostki pojawiają się nie tylko na twarzy, ale także na dekolcie i plecach, zasięgnij porady ginekologa-endokrynologa. Taka wizyta jest konieczna, jeśli trądzikowi towarzyszy nadmierne owłosienie. Mogą to być objawy policystycznych jajników. Nieleczona choroba prowadzi do niepłodności.
Tuż przed miesiączką na wewnętrznej stronie policzków i innych miejscach w jamie ustnej, na języku mogą pojawiać się bardzo bolesne białe grudki, tzw. afty. Prawdopodobnie jest to związane ze zmniejszeniem się odporności w czasie miesiączki i niedoborem witamin z grupy B. Bolesne miejsca można smarować aphtinem. Lek kupisz bez recepty w aptece. Zajady pojawiające się w kącikach ust to sygnał, że brakuje Ci żelaza z powodu obfitych krwawień.
Czy mogę się kochać?
W czasie krwawienia możesz mieć większą niż zwykle ochotę na seks. Jeżeli Twój partner to akceptuje, nie ma powodu, by rezygnować ze współżycia. Seks w czasie miesiączki może Ci sprawiać dużą przyjemność. Przy zwiększonym przekrwieniu narządów płciowych kobieta silniej odczuwa rozkosz. W czasie gry miłosnej i silnego podniecenia macica mocniej się kurczy. Dlatego możesz nieco bardziej krwawić. Istnieje też, wprawdzie niewielkie, ryzyko, że może dojść do zakażenia, bo krew jest dobrą pożywką dla bakterii. Srom i pochwa są bardziej narażone na zranienia i otarcia. Jeśli oboje partnerzy są zdrowi, zachowują higienę, nie ma powodów, by rezygnować z seksu. Jednak wiele kobiet, a także mężczyzn, woli zachować w tym czasie wstrzemięźliwość.
Dbaj o higienę
Powinnaś podmywać się przynajmniej dwa razy dziennie. Najlepiej wodą z nieperfumowanym żelem do higieny intymnej. Pamiętaj o kierunku mycia i wycierania, zawsze w stronę odbytu. Do wycierania trzeba mieć oddzielny ręcznik. W pierwszym i drugim dniu miesiączki podpaski lub tampony wymieniaj co 2-4 godziny. Potem możesz robić to rzadziej. Podczas kąpieli w basenie używaj tamponów o zwiększonej chłonności. Po wyjściu z wody wymień go na nowy. Zbyt długie noszenie tamponów może wywołać nie tylko stan zapalny, ale także groźny zespół wstrząsu toksycznego. Wstrząs zaczyna się nagle wysoką gorączką. Mogą wystąpić bóle, nudności, wymioty. Jeśli zauważysz u siebie takie objawy, natychmiast zgłoś się do lekarza. Potrzebujesz porady zwłaszcza wtedy, gdy tampon utkwił głęboko i nie możesz sama go wyjąć.
Co najbardziej dokucza w czasie miesiączki?
bull; Ból. Najczęściej nastolatkom i młodym kobietom. Zwykle dolegliwości kończą się około 25. roku życia lub po urodzeniu dziecka. Objawy, które zaczynają się na ogół tuż przed miesiączką i trwają do 12 godzin, mogą być tak dokuczliwe, że uniemożliwiają normalne życie. Bóle miesiączkowe odczuwane w dolnej części brzucha często przychodzą falami. Czasami towarzyszy im ból w krzyżu i nudności.
bull; Obfite krwawienia. Zdarzają się najczęściej nastolatkom, a także kobietom przed czterdziestką i pięćdziesiątką.
bull; Nieregularne i zbyt rzadko występujące okresy. To dolegliwość pierwszych lat miesiączkowania, a także kilku lat poprzedzających menopauzę.
Ważne zapiski w kalendarzyku
bull; data pierwszej miesiączki,
bull; ile dni trwa krwawienie,
bull; co ile dni występuje miesiączkowanie,
bull; data kolejnej ostatniej miesiączki,
bull; data ostatniej w życiu miesiączki, czyli menopauzy.
Dieta 7 dni przed miesiączką
Jeśli masz obfite krwawienia, jedz produkty bogate w żelazo (mięso, jajka) oraz w witaminę C (owoce cytrusowe, warzywa) i flawonoidy (czerwone buraki, wiśnie). Oto składniki, których nie powinno zabraknąć w Twojej diecie w tygodniu poprzedzającym wystąpienie krwawienia.
bull; niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe - pęczak, olej, orzechy,
bull; wapń - mleko, ser, ryby,
bull; magnez - kasza gryczana, mięso, czekolada, kakao,
bull; cynk - groch, fasola,
bull; witaminy B,C i E - zielone warzywa liściaste, jajka,
bull; żelazo - mięso, jajka, fasola, szpinak.
