Rak szyjki macicy to drugi po raku piersi nowotwór, na który chorujemy najczęściej. Każdego roku dotyka 4 000 Polek. Tylko połowę z nich udaje się wyleczyć. Aby te dane były zdecydowanie bardziej optymistyczne wystarczyłoby, żeby każda z nas robiła cytologię! Kobiety umierają, bo lekceważą to badanie: ponad 60% przypadków raka szyjki macicy rozpoznaje się u kobiet, które nigdy nie robiły cytologii. Nie mamy nawyku regularnego zgłaszania się na to badanie, a szkoda, bo jest ono proste, bezbolesne i zabiera niewiele czasu. A wystarczy, aby wykryć wszelkie zmiany w szyjce macicy, zanim przekształcą się w nowotwór.

"Każda kobieta, która rozpoczęła współżycie seksualne, powinna zrobić badanie cytologiczne nie później niż trzy lata od inicjacji lub w 21. roku życia. Do 30. roku życia na cytologię należy się zgłaszać raz w roku. Potem, jeśli trzy kolejne wyniki były prawidłowe, badanie powinno się robić co 2–3 lata, chyba że lekarz zaleci częściej" przypomina dr Grzegorz Południewski, ginekolog położnik.

Wirus winowajca

Główną przyczyną zachorowania na raka szyjki macicy jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. W Stanach Zjednoczonych został on uznany za najczęstszą infekcję przenoszoną drogą płciową. Szacuje się, że zakażonych jest nim około 630 milionów ludzi. W Polsce – prawie połowa aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn. Wirusem można się zarazić nie tylko w czasie pełnego stosunku, ale także podczas uprawiania pettingu. Dlatego na zakażenie narażone są nawet nastolatki, które jeszcze nie przeszły inicjacji. Może się zdarzyć, że noworodek zakaża się od matki podczas porodu. Bywa, że przez wiele lat wirus nie daje żadnych objawów. Dlatego mężczyzna może zupełnie nieświadomie zarazić swoją partnerkę.

"Jednym z sygnałów zakażenia jest pojawienie się brodawek (kłykciny kończyste) na zewnętrznych narządach płciowych lub w okolicy odbytu. Jednak najgroźniejsze typy tego wirusa, odpowiedzialne za raka, nie wywołują żadnych objawów. Początkowo zmiany w komórkach błony śluzowej szyjki macicy są łagodne i łatwe do wykrycia w badaniu cytologicznym. Jeśli kobieta nie podejmie leczenia, proces zapalny rozwija się i prowadzi do nowotworu. Obecność wirusa HPV stwierdza się u wszystkich chorych na raka szyjki macicy" mówi prof. Marek Sikorski.

By wcześnie wykryć zagrożenie tym nowotworem wystarczy regularnie robić cytologię. W ostatnim czasie pojawiła się dodatkowa szansa obrony przed nim – szczepionka przeciwko HPV. Pierwsze pacjentki biorące udział w badaniach klinicznych zostały zaszczepione w USA pięć lat temu. Jest nadzieja, że szczepionka będzie chroniła przed wirusem przez całe życie. Od niedawna dostępna jest także w Polsce.

Największą skuteczność ma u dziewcząt, które jeszcze nie rozpoczęły współżycia seksualnego, czyli zanim ich organizm miał szansę zetknąć się z wirusem HPV. "Szczepionkę zaleca się dziewczętom już od 12. roku życia oraz kobietom do 26. roku życia. Szczepionka może również pomóc kobietom starszym. Szczególnym wskazaniem jest obniżona odporność i częste zapalenia narządów płciowych" mówi dr Grzegorz Południewski. Lekarze uważają, że szczepić warto także chłopców – można to zrobić zanim ukończą 15 lat – aby w przyszłości nie zakażali swoich partnerek. Nie będą też narażeni na brodawki narządów płciowych, krępującą i trudną do wyleczenia przypadłość.

Szczepionka chroni przed zakażeniem najgroźniejszymi typami HPV, które są odpowiedzialne za 70 proc. zachorowań na raka szyjki macicy. Jednak groźnych typów wirusa jest więcej, dlatego nawet osoby, które zdecydują się na szczepienie, nie mogą czuć się zwolnione z obowiązku regularnej cytologii. Może się okazać, że zostały zakażone akurat tym wirusem, przed którym szczepionka nie chroni.

Gdzie się szczepić?

Dziewczynkom receptę może wypisać pediatra lub lekarz rodzinny. Dorosłym kobietom - lekarz rodzinny, ginekolog lub dermatolog. Nie ma obowiązku robienia wstępnych badań. Należy przyjąć trzy dawki szczepionki: dwa miesiące po pierwszej - drugą, a po kolejnych czterech - trzecią. Jedna dawka kosztuje ok. 500 zł, całoć 1500 zł. Dużo, dopóki jesteśmy zdrowe.


Cytologia ratuje życie
























Reklama

• Tylko 20% Polek robi cytologię raz w roku, 30% raz na trzy lata.

• U 4 tysięcy Polek co roku wykrywa się raka szyjki macicy. Dla połowy z nich choroba okazuje się śmiertelna.

• 18 – 28 lat to wiek w którym najwięcej osób zakaża się wirusem HPV.

• Kobiety przed 30-tką to grupa, w której z roku na rok najbardziej wzrasta umieralność na raka szyjki macicy.