Samorządy miały rok na zmianę uchwał w sprawie opłat dla rodziców za pobyt ich dzieci w przedszkolu. W nowych przepisach nie mogą już określać stałej opłaty dla wszystkich rodziców. Za realizację pięciu godzin podstawy programowej w przedszkolu nie będzie można pobierać opłat
Gminy mają obowiązek zapewnienia wychowania przedszkolnego dla dzieci od trzech do sześciu lat. Jest to ich zadanie własne, a na jego realizację nie otrzymują, inaczej niż w przypadku szkół, subwencji z budżetu państwa. Dlatego większość z nich wprowadza dodatkowe opłaty od rodziców.
Bezpłatny program
Gminy będą mogły pobierać pieniądze od rodziców za umieszczenie dziecka w przedszkolu dopiero po pięciu godzinach ich pobytu w placówce. W tym czasie nauczyciele powinni realizować z nimi program wychowania przedszkolnego, który uwzględnia podstawę programową. Ustawa z 5 sierpnia 2010 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty doprecyzowała, kiedy i za co samorządy mogą nakładać obciążenia finansowe za pobyt dzieci w przedszkolu. Nowelizacja weszła w życie 1 września 2010 r.
W efekcie oznacza to, że gminy nie mogą określić dla wszystkich rodziców jednej kwoty za pobyt dziecka w przedszkolu. Po zmianach trzeba wskazać, że pięć godzin zajęć jest bezpłatnych. Samorządy po tym czasie mogą przewidzieć np. opłatę godzinową za pobyt dziecka w przedszkolu. W tym przypadku mogą być zawierane z rodzicami umowy, w których określa się m.in. liczbę godzin.
Reklama
Za świadczenia prowadzonych przez gminę przedszkoli publicznych pobiera się opłaty w wysokości określonej uchwałą rady gminy. Reguluje to art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty. Na podstawie podjętej uchwały zwolnione z opłat są świadczenia nauczania i wychowania w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego. Wskazuje to na przedszkola o formie publicznej.
Ponadto, na podstawie par. 10 ust. 2 pkt 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół czas przeznaczony na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego jest nie krótszy niż pięć godzin. Dlatego rodzice, którzy zdecydują się na pozostawienie dziecka wyłącznie na pięć godzin (gdy jest realizowana podstawa programowa), nie powinni ponosić żadnych kosztów z tego tytułu.
Tak więc opłaty ustalane przez gminy powinny być określone za konkretne świadczenie wykraczające poza podstawę programową i czas jej realizacji. Uchwała powinna więc wskazywać rodzaj i ilość świadczeń według stawek godzinowych.
Bez stałych opłat
W nowych uchwałach nie można już zapisać np., że rodzic za pobyt dziecka w przedszkolu ponosi opłatę stałą w wysokości 200 zł miesięcznie.
Zdaniem sądów administracyjnych i organu nadzorczego, którym jest wojewoda, taki przepis jest sprzeczny z art. 32 konstytucji, z którego wynika, że wszyscy są wobec prawa równi i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Dodatkowo nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Oznacza to prawo do równego traktowania przez władze publiczne, której to zasady samorządy muszą przestrzegać. W efekcie rodzic posyłający dziecko na pięć bezpłatnych godzin nie powinien ponosić takich samych kosztów jak inny rodzic, który pozostawia je w przedszkolu na dłuższy okres.
Przepisy do zmiany
Po nowelizacji przepisów ustawy o systemie oświaty każda gmina będzie musiała wydać nowe uchwały. Ma na to czas do końca sierpnia 2011 r. Nawet jeśli treść dotychczasowych uchwał nie zawiera przepisów sprzecznych z tą zmianą, to gminy powinny wydać nowe uchwały w sprawie opłat za przedszkola. Taki obowiązek wymuszają przepisy znowelizowanej ustawy o systemie oświaty, które w celu ujednolicenia wszystkich uchwał w tym zakresie wprowadziły taki wymóg.
Opłata za posiłek
Do ustalania kwot należności za korzystanie z wyżywienia w przedszkolu będzie miał zastosowanie art. 67a ustawy o systemie oświaty. A to oznacza, że dzieci będą płacić tylko za posiłki w stołówce. Wysokość opłat za korzystanie z niej ustali gmina. Dodatkowo do należności wnoszonych za korzystanie przez rodziców z posiłku w stołówce przedszkolnej nie będzie można wliczać wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki. Jeśli opłata będzie w uchwale określała, że jest pobierana za np. częściowe przygotowanie posiłku, to organ nadzorczy (wojewoda) na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym może ją uchylić.
Ważne!
Pięć godzin zajęć w przedszkolu jest bezpłatnych. Po tym czasie gminy mogą określić opłatę godzinową za pobyt dziecka w placówce
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z 5 sierpnia 2010 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty (Dz.U. nr 148, poz. 991).
Art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).
Par. 10 ust. 2 pkt 1 ramowego statutu publicznego przedszkola, stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. nr 61, poz. 624 z późn. zm.).
