No tak, są dwie kreski, wyraźne, kolorowe. Czas na wizytę u ginekologa, który ostatecznie potwierdzi, że: "Jest pani w ciąży, gratuluję!". A więc zostaniesz mamą. Rozpierają cię dawno nie odczuwane uczucia: euforii, szczęścia, zdziwienia… Nie możesz się doczekać chwili, gdy weźmiesz w ramiona kwilące, kruche maleństwo. Starasz się obliczyć jak najdokładniejszą datę jego narodzin. Pomożemy Ci w tym!
Sprawdź, kiedy przyjdzie na świat Twoje dziecko
Podczas pierwszej wizyty u ginekologa dowiadujesz się, kiedy najprawdopodobniej urodzi się Twoje maleństwo. Zastanawiasz się, w jaki sposób lekarz to wyliczył? To proste! Od daty ostatniej miesiączki trzeba odjąć trzy miesiące, a następnie dodać rok i siedem dni. Żeby jak najbardziej ułatwić ci określenie dnia wielkiego finału, poniżej zamieszczamy tabelkę. W górnym rzędzie liczb odszukaj dzień rozpoczęcia ostatniej miesiczki, a poniżej termin porodu. Powodzenia!
Nowy lokator
Pod koniec pierwszego miesiąca Twoje dziecko (które tak naprawdę ma dwa tygodnie, gdyby liczyć od chwili poczęcia) jest bardzo małym, podobnym do maleńkiej kijanki embrionem, znacznie mniejszym od ziarenka ryżu. Choć jeszcze daleko mu do ludzkiego kształtu, uformował się już w znacznym stopniu w porównaniu z bezkształtną masą komórek, jaką był jeszcze tydzień temu: już widać głowę (z zaznaczoną jamą ustną), prymitywne serce, które zaczęło pracować oraz zaczątki mózgu. Wkrótce pojawią się zawiązki rąk i nóg.
Co możesz odczuwać
Na razie jeszcze nic nie można z twojego wyglądu wywnioskować. Choć mogłaś zaobserwować kilka zmian fizycznych - na przykład możesz mieć nieco pełniejsze piersi a podbrzusze lekko zaokrąglone. Nikt inny tego raczej nie zauważy. Przyjrzyj się dokładnie swojej talii, być może nie zobaczysz jej przez wiele miesięcy.
Możesz doświadczać wszystkich objawów, które przedstawiamy poniżej, albo tylko jednego lub dwóch, a możesz też na razie nie odczuwać żadnego. Niektóre kobiety orientują się, że są w ciąży, dopiero w trzecim, a nawet w czwartym miesiącu. Musisz koniecznie pamiętać o jednym: każda kobieta i każda ciąża są inne; jest bardzo niewiele objawów ciąży, które można określić jako uniwersalne.
Objawy fizyczne
• Brak miesiączki.
Ale możesz mieć nieznaczne krwawienie (plamienie) w okresie spodziewanej miesiączki lub kiedy jajo płodowe zagnieżdża się w macicy (między 7 a 10 dniem po zapłodnieniu).
• Zmęczenie i senność.
W ciąży twój organizm pracuje intensywniej nawet wtedy, gdy odpoczywasz, i bardziej niż u nieciężarnej w czasie górskiej wspinaczki. Nie zdajesz sobie sprawy z tego wysiłku, ale on jest faktem. Po pierwsze, w Twoim ciele tworzy się system podtrzymujący życie Twojego dziecka - łożysko, którego rozwój nie zakończy się w pierwszym trymestrze ciąży. Po drugie, Twój organizm przystosowuje się pod względem psychicznym i fizycznym do wymagań ciąży. Dlatego powinnaś oszczędzać energię, aż Twoje ciało się dostosuje do nowej sytuacji, a łożysko będzie w pełni wykształcone (około 4 miesiąca ciąży). Jeśli ciąża przebiega normalnie, nie ma żadnego powodu, dla którego miałabyś przerywać dotychczasowe zajęcia.
Masz jednak prawo czuć się zmęczona, nie staraj się z nim walczyć:
1. Traktuj siebie jak dziecko.
To jedyna okazja, gdy masz szansę zadbać o siebie bez poczucia winy. Zapewnienie sobie odpowiedniego odpoczynku jest ważniejsze niż utrzymanie czystości w domu czy gotowanie pracochłonnych obiadów. Postaraj się mieć wolne wieczory. Spędzaj je na czytaniu, oglądaniu telewizji, przeglądaniu książek z imionami. Jeśli masz już dzieci, pamiętaj, że ciąża to nie czas, by starać się być supermamą.
2. Proś o pomoc.
Nawet jeśli dotychczas byłaś samowystarczalna i to Ty wszystkim pomagałaś, niech teraz rodzina odciąży Cię w domowych obowiązkach. Koniec z nadgorliwością i nadgodzinami w pracy.
3. Śpij o godzinę lub dwie dłużej.
Nie oglądaj już wiadomości o 23.00 i połóż się wcześniej spać. Poproś męża, by zrobił Ci śniadanie i rano wstań później.
4. Stosuj właściwą dietę.
Zmęczenie w pierwszym trymestrze ciąży jest często wzmożone przez niedobór żelaza, białka i kalorii. Gdy czujesz się osłabiona, nie próbuj energetyzować swojego ciała kawą czy słodyczami. Energii nie starczy Ci na długo, a po czasowym pobudzeniu cukier we krwi stanie się jeszcze większym obciążeniem. By czuć się lepiej, jedz to, co jest potrzebne twojemu organizmowi w czasie ciąży.
Chociaż zmęczenie prawdopodobnie ustąpi w czwartym miesiącu ciąży, możesz się go znowu spodziewać w ostatnim trymestrze. Jeśli będą mu towarzyszyć omdlenia, bladość, duszność lub niemiarowość serca, zawiadom o tym lekarza.
• Częste oddawanie moczu
Z największą częstotliwością - choć nie jest to regułą - kobiety ciężarne odwiedzają toaletę w pierwszym i ostatnim trymestrze ciąży. Jednym z powodów, dlaczego tak się dzieje, jest zwiększona objętość płynu w organizmie oraz doskonalsza sprawność nerek, które szybciej pozbywają się szkodliwych produktów przemiany materii. Innym jest ucisk powiększającej się macicy, która znajduje się w miednicy w sąsiedztwie pęcherza moczowego. Ucisk na pęcherz zmniejsza się około czwartego miesiąca, gdy macica rośnie do środka jamy brzusznej, i na ogół nie występuje aż do trzeciego trymestru, kiedy dziecko "zejdzie" z powrotem w dół do miednicy w dziewiątym miesiącu ciąży. Ponieważ ułożenie narządów wewnętrznych u każdej kobiety zmienia się nieznacznie, częstotliwość oddawania moczu w ciąży również może się zmieniać. Część kobiet ledwie to odnotowuje, podczas gdy inne odczuwają to jako dolegliwość przez niemal cały czas ciąży.
Aby ograniczyć częste wizyty w toalecie spróbuj:
- oddając mocz, pochylić się od przodu, co pomoże całkowicie opróżnić pęcherz,
- ograniczyć picie wieczorem - to powinno pozwolić Ci się nie chodzić do toalety pięć razy w nocy.
• Nudności z wymiotami lub bez i nadmierne wydzielanie śliny
Podobnie jak zachcianki na ogórki w occie czy lody są jednym z ciążowych truizmów, niekoniecznie prawdziwych. Badania wykazują, że tylko nieco więcej niż połowa kobiet w ciąży ma nudności i poranne wymioty - co oznacza, że prawie połowa ich nie doświadcza. Jeśli znajdziesz się w tej mniej szczęśliwej części kobiet, nawet gdybyś chudła w ciągu pierwszych kilku tygodni ciąży z powodu trudności z zatrzymaniem pożywienia w organizmie, nie martw się. Nie wyrządzisz krzywdy swojemu dziecku, jeśli tylko nadrobisz zaległości żywieniowe w następnych miesiącach. Nadmierne wydzielanie śliny, które może towarzyszyć porannym mdłościom, nie jest żadnym niepokojącym objawem.
• Zgaga, niestrawność, wzdęcia
Zła wiadomość jest taka, że w czasie ciąży nie ma mowy o uwolnieniu się od niestrawności i zgagi. Jest jednak kilka skutecznych sposobów zminimalizowania dyskomfortu. Przestrzegaj następujących zaleceń:
1. Unikaj nadmiernego objadania się, bo obciążysz żołądek.
2. Nie zakładaj ciasnych rzeczy na brzuch i wokół talii.
3. Spożywaj małe posiłki, ale za to często, zamiast trzech obfitych.
4. Jedz wolno, dokładnie przeżuwając kęsy.
5. Nie jedz obfitych posiłków przed położeniem się do łóżka.
6. Wyłącz z diety pokarmy, które powodują dolegliwości żołądkowo-jelitowe: potrawy mocno przyprawione, smażone lub tłuste, mięsa konserwowe (kiełbasa wędzona, hot dogi, bekon), czekoladę, kawę, alkohol, miętę.
7. Nie pal papierosów.
8. Unikaj zginania się w pasie przy pochylaniu, zginaj raczej kolana.
9. Śpij z głową uniesioną na poduszce ok. 15 cm.
10. Odprężaj się.
11. Skonsultuj się z lekarzem, być może zaleci Ci leki na nadkwaśność.
• Niechęć do jedzenia i zachcianki
Badania wykazują, że aż 90 procent przyszłych matek ma ochotę przynajmniej na jeden pokarm (najczęściej lody albo owoce), a 50-85 procent awersję do przynajmniej jednego pokarmu. Za te nagłe żołądkowe dziwactwa winę do pewnego stopnia ponosi rewolucja hormonalna. Zachcianki oznaczają też zwykle, że nasz organizm czegoś potrzebuje. Czasem warto ufać wysyłanym przez niego sygnałom, ale czasem niestety lepiej byłoby się obyć bez tego, na co masz chęć. W takiej sytuacji lepiej poszukaj czegoś w zamian:
1. wybierz jogurt czekoladowy zamiast batonika czekoladowego,
2. mieszankę suszonych owoców i orzechów zamiast paczki żelków,
3. pieczone naturalne chipsy zamiast tych barwiących palce,
Gdyby substytuty okazały się nieskuteczne, pomóc mogą zajęcia fizyczne albo zrobienie czegoś, co lubisz: wyjście na spacer, wejście na forum dla przyszłych matek, poczytanie ulubionej książki.
Jeśli doświadczasz nagłej awersji do kawy lub alkoholu, lodów czekoladowych, kremów, to świetnie: rezygnacja z tego wszystkiego będzie dla Ciebie zdrowsza. Jeśli nie tolerujesz już ryb albo mleka, nie wysilaj się. Znajdziesz wiele innych zastępczych produktów.
• Zmiany w obrębie piersi
- Przywyknij teraz do niespodzianek ze strony piersi. Są obrzmiałe i wrażliwe z powodu wzrostu ilości estrogenu i progesteronu produkowanego przez twój organizm. Ten sam mechanizm działa przed miesiączką, ale w ciąży zmiany są bardziej uwydatnione. Są one celowe: mają przygotować Twoje piersi do karmienia dziecka.
- Inne możliwe zmiany w gruczołach piersiowych to: zaciemnienie i powiększenie obwódki wokół brodawki (po porodzie trochę zblednie, ale nie zniknie całkowicie), uwidocznienie gruczołów łojowych (małe grudki) na obwódce (po porodzie wrócą do normy), siateczka niebieskich żył przecinających gruczoł sutkowy, czyli droga dostarczania pokarmu w systemie matka:dziecko (zniknie po zakończeniu karmienia).
- Na szczęście nie będziesz musiała przyzwyczajać się do niezwykłej tkliwości i wrażliwości piersi z początku ciąży. Choć w miarę rozwoju ciąży piersi będą rosnąć - miseczki mogą się powiększyć nawet o trzy numery - raczej nie będą już tak wrażliwe na dotyk, gdy minie trzeci lub czwarty miesiąc.
- To, czy po porodzie Twoje piersi będą obwisłe, zależy w dużej mierze od Ciebie. Rozciąganie i opadanie tkanki, z której są zbudowane, nie jest wynikiem samej ciąży, lecz noszeniem nieodpowiedniego biustonosza. Niezależnie od tego, jak jędrne są obecnie Twoje piersi, chroń je na przyszłość, nosząc dobrze podtrzymujący je biustonosz. Jeśli masz szczególnie duży biust lub o skłonnościach do opadania, nie od rzeczy będzie noszenie biustonosza także w nocy.
- Skontaktuj się z lekarzem, jeśli piersi powiększyły się na początku ciąży, po czym nagle zmniejszyły się (zwłaszcza gdyby bez powodu zanikły też inne objawy ciąży).
Odczucia psychiczne
• niestabilność porównywalna do zespołu napięcia przedmiesiączkowego, na ten stan składa się: drażliwość, częste zmiany nastroju, nieracjonalność, płaczliwość,
• niepokój, strach, radość, podniecenie - jeden z tych stanów lub wszystkie
Jak powiedzieć o ciąży w pracy
Przy podejmowaniu decyzji o tym, kiedy powiedzieć zwierzchnikom o ciąży, musisz wziąć pod uwagę:
1. Jak się czujesz i czy już widać
Jeśli poranne nudności sprawiają, że więcej czasu spędzasz nad muszlą klozetową niż przy biurku, jeśli zmęczenie związane z pierwszym trymestrem utrudnia Ci podniesienie głowy z poduszki, albo jeśli brzuch jest już zbyt wypukły, by tłumaczyć się obfitym śniadaniem, nie zdołasz długo zachować tajemnicy. Wtedy rozsądniej jest powiedzieć wcześniej, niż czekać, aż wszyscy w biurze sami to zauważą. Jeśli jednak nadal czujesz się dobrze i bez problemu wchodzisz w dawne dżinsy, możesz wstrzymać się nieco z obwieszczeniem tego faktu.
2. Jaką wykonujesz pracę
Jeśli pracujesz w warunkach lub wśród substancji potencjalnie szkodliwych dla ciąży lub płodu, musisz powiadomić szefa - oraz poprosić o przeniesienie lub zmianę zakresu obowiązków - natychmiast po zorientowaniu się, że jesteś w odmiennym stanie.
3. Jaką jesteś pracownicą
Informując pracodawcę o ciąży, możesz wywołać obiekcje typu: czy będziesz w stanie pracować, czy myślami pozostaniesz w pracy, czy też będziesz nieustannie rozmyślała o ciąży, i czy nie zostawisz firmy na lodzie. Rozwiejesz część tych obaw, informując o swoim stanie zaraz po ukończeniu raportu, podpisaniu korzystnej umowy, wygraniu sprawy, podsunięciu znakomitego pomysłu lub czegokolwiek innego, co udowodni, że możesz być zarówno kobietą w ciąży, jak i wartościowym pracownikiem.
4. Czy planowane są podwyżki
Jeśli obawiasz się, że informacja o Twojej ciąży może wpłynąć na wynik planowanych podwyżek płac, poczekaj na ich ogłoszenie nim wychylisz się z wiadomością. Pamiętaj, że trudno Ci będzie udowodnić, iż zostałaś pominięta przy awansie wyłącznie dlatego, że jesteś w odmiennym stanie.
5. Czy w Twojej firmie szumi od plotek
Jeśli plotka to jeden z głównych produktów wytwarzanych w Twojej firmę, bądź szczególnie ostrożna. Gdyby szeptana wiadomość o ciąży dotarła do szefa, zanim Ty mu to powiesz, będziesz musiała stawić czoła rozmowom o sprawach związanych nie tylko z ciążą, ale i z zaufaniem.
Gdy już jesteś zdecydowana powiedzieć o ciąży szefowi:
6. Poznaj swoje prawa
Znając prawa kobiet w ciąży oraz mając świadomość przywilejów, wynikających z przepisów wewnętrznych firmy, będziesz wiedziała, co możesz zrobić, a czego nie.
7. Wybierz właściwą chwilę
Nie próbuj powiadamiać szefa, gdy on właśnie wychodzi z pracy w piątkowe popołudnie. Umów się na spotkanie, by nikt się nie spieszył i nie zajmował czymś innym. Wybierz dzień i godzinę, gdy w Twojej firmie jest spokojna atmosfera. Przełóż spotkanie, gdyby sytuacja nagle uległa zmianie.
8. Podkreśl pozytywne aspekty
Nie zaczynaj od przeprosin czy obaw. Zamiast tego powiedz szefowi, że nie tylko cieszysz się, że będziesz miała dziecko, ale jesteś przekonana, iż zdołasz połączyć pracę i obowiązki rodzinne.
Opr. na podst. Olivia ciąża Olivia ekstra 2/06, oraz W oczekiwaniu na dziecko H. Murkoff, A. Eisenberg, S. Hathaway
